در عکسهایی که طالبان و سفیر چین در افغانستان منتشر کردهاند، نورالدین ترابی، معاون جمعیت هلال احمر طالبان، بستهای ۱۰۰هزار دلاری را از باو زوهاوی، معاون سفیر چین در کابل، دریافت میکند. سفارت چین اعلام کرده که این پول برای کمک به آسیبدیدگان سیل در افغانستان است، اما طالبان روز جمعه به نقل از معاون سفیر چین در کابل نوشتند که پکن تصمیم دارد با شهروندان افغانستان در بخشهای گوناگون همکاری کند.
اهدای این بسته کمک ۱۰۰هزار دلاری پس از چندین درخواست مقامهای ارشد رژیم طالبان از چین صورت گرفته است.
حکومت طالبان بهدلیل تصاحب قدرت از طریق نظامی و تشکیل ندادن حکومتی فراگیر با حضور همه اقوام ساکن افغانستان و همچنین نقض حقوقبشر و حقوق زنان تحت تحریم آمریکا و کشورهای غربی قرار دارد. این تحریمها باعث شدند طالبان بر برقراری روابط و جلب کمکهای کشورهای همسایه و منطقه تمرکز کنند تا از این طریق، بخشی از کاهش شدید کمکهای غرب به افغانستان را جبران کنند.
طالبان از چین میخواهد کمکهای اقتصادی و بشردوستانه به افغانستان بفرستد، تا از این طریق، فشار اقتصادی بر حکومت آنها کاهش پیدا کند. به همین منظور وزارت خارجه طالبان ۳۰ فروردین اعلام کرد که سومین نشست سازوکار کمکهای بشردوستانه و بازسازی اقتصادی با بخش سیاسی وزارت خارجه چین در پکن برگزار شده است.
The Chinese Embassy in Afghanistan handed over to the the ARCS cash assistance of US$100,000 provided by the Red Cross Society of China to support Afghanistan in flood disaster relief work. pic.twitter.com/pKMcMojWTy
— Zhao Xing 赵星 (@ChinaEmbKabul) May 3, 2024
عبدالقهار بلخی، سخنگوی وزارت خارجه طالبان، گفته بود که در این نشست نمایندگان وزارت خارجه، صنعت و تجارت، معادن و نفت و مهاجران و عودتکنندگان این گروه شرکت داشتهاند. او در حسابش در شبکه اجتماعی ایکس نوشت که در این نشست، درباره کمکهای چین به منظور رسیدگی به آسیبدیدگان حوادث طبیعی، اسکان مهاجران افغان که به افغانستان بازگردانده شدهاند و کمکهای بشردوستانه مذاکره شده است.
او گفت: «طرف چینی قول داد کمکهای بشردوستانه چین به افغانستان را با در نظر گرفتن نیازها و اولویتهای طرف افغان سازماندهی کند.» او افزود که چین درخواست کمک ۱۰۰ میلیون یوان برای اسکان مهاجران افغان را بررسی خواهد کرد.
پس از ایالات متحده آمریکا، چین دومین اقتصاد بزرگ جهان محسوب میشود، اما میزان کمکرسانی پکن به کشورهای توسعه نیافته و فقیر در مقایسه با آمریکا بسیار کمتر است. چین با وجودی که از به قدرت رسیدن طالبان و همچنین خروج آمریکا و ناتو از افغانستان، در همسایگی این کشور، خرسند است و آن را دستاورد سیاست خارجی خود میداند، به طالبان کمک اقتصادی زیادی نکرده است. البته شی جینپینگ، رئیسجمهوری چین، دی ماه گذشته استوارنامه اسدالله بلال کریمی، سفیر طالبان در این کشور، را در یک مراسم رسمی پذیرفت. این نخستینبار بود که مقام ارشد یک کشور، آن هم در مراسمی رسمی، استوارنامه یکی از سفرای طالبان را میپذیرفت.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
در دوران نظام جمهوری هم کمکهای چین به افغانستان در مقایسه با کشورهای غربی بهویژه ایالات متحده آمریکا کم بود، با این همه پکن هر وقت میخواست کمک به افغانستان ارسال کند، آن را به طور گسترده پوشش رسانهای میداد. در دوران همهگیری کرونا، چین چندین بار واکسن کرونا و تجهیزات موردنیاز برای مقابله با کرونا به افغانستان فرستاد و هربار از مقامهای ارشد حکومت پیشین خواست در مراسم تحویل این کمکها شرکت کنند.
نظام جمهوری از حمایت مالی و نظامی آمریکا و غرب برخوردار بود و تا پیش از روی کار آمدن رژیم طالبان، همه ساله میلیاردها دلار کمک به افغانستان سرازیر میشد اما سلطه دوباره طالبان بر افغانستان پس از دو دهه جنگ و خونریزی باعث شد بخش زیادی از کمکها قطع و کمکهای نظامی هم صفر شود.
آمریکا و چین به دو رقیب جدی در اقتصاد بدل شدهاند، اما پکن به هیچ عنوان مانند واشینگتن کمکهای اقتصادی به کشورها ارائه نمیکند و سهم کمکهایش به افغانستان در مقایسه با آمریکا بسیار کم است.
با فروپاشی حکومت افغانستان، ایالات متحده آمریکا همچنان بزرگترین کمککننده به این کشور باقی ماند، اما شیوه ارسال کمک تغییر کرد و کمکها مستقیم در اختیار طالبان قرار نمیگیرد. واشینگتن کمکهای بشردوستانه به کابل را به شکل بستههای دلار نقد به این کشور منتقل میکند و این پولها از طریق سازمان ملل متحد هزینه میشوند. اما درباره دسترسی طالبان به بخشی از این کمکهای بشردوستانه نگرانیهای جدی وجود دارد.
بر اساس آخرین گزارش اداره بازرس ویژه آمریکا در امور بازسازی افغانستان (سیگار) که ۱۴ اردیبهشت منتشر شد، آمریکا از زمان سلطه مجدد طالبان در افغانستان، ۱۷ میلیارد و ۱۹ میلیون دلار در بخشهای مختلف در افغانستان هزینه کرده که دو میلیارد و ۸۰۰ میلیون دلار در زمینه کمکهای بشردوستانه، پنج میلیارد و ۳۸ میلیون دلار در بخش اسکان مجدد همکاران افغان نیروهای آمریکایی، پنج میلیارد و ۵۳ میلیون دلار در بخش میزبانی از همکاران سابق آمریکا بوده و سه میلیارد و ۵۰۰ میلیون هم به صندوق امانی افغانستان در سوییس واریز شده است.
در دوران طالبان، چین به سرمایهگذاری در بخش معادن و منابع زیرزمینی افغانستان علاقه زیادی نشان داد. چین اینک در حال بخش استخراج نفت خام از حوزه آمودریا در شمال افغانستان است و بیشتر به استخراج معادنی علاقه نشان میدهد که عملیات استخراج آنها سریعتر انجام شود، چون محاسبه تداوم رژیم طالبان در افغانستان که با بحران مشروعیت ملی و جهانی مواجه است، دشوار است.
آگاهان حقوقی معتقدند که با سقوط رژیم طالبان، پیمانهای این گروه با کشورها و شرکتهای خارجی و داخلی ملغی میشود، چرا که این پیمانها در زمانی بسته شدند که طالبان شناسه جهانی نداشتند.
با همه اینها، توجه زیاد چین به منابع زیرزمینی و معادن افغانستان شهروندان این کشور را «تاراج» این منابع با حمایت رژیم طالبان نگران کرده است و درگیر شدن بیشتر چین در افغانستان بدگمانی افغانها به این کشور را بیشتر خواهد کرد.