ناصر مکارم شیرازی، مرجع تقلید شیعیان و استاد حوزه علمیه قم، به‌تازگی برای درمان در یکی از بیمارستان‌های تهران بستری شد. انتقال این روحانی پرنفوذ به بیمارستان که با فتواها و مواضع به‌نفع حاکمیت مشهور است، واکنش‌های زیادی در پی داشت و برخی کاربران فضای مجازی، احتمال مرگ یکی دیگر از «پدرخوانده‌های جمهوری اسلامی» را مطرح کردند. این واکنش‌ها به قدری زیاد بود که رسانه‌های حکومتی دستور گرفتند خبر ترخیص ناصر مکارم شیرازی از بیمارستان را منتشر کنند.

در این خبر به نقل از نزدیکان مکارم شیرازی آمده بود که او در پی «مسمومیت گوارشی» و برای «تکمیل درمان» به بیمارستان منتقل و سپس ترخیص شد. اندکی پس از آن نیز ویدیویی از عیادت علی خامنه‌ای از مکارم شیرازی در بیمارستان بیرون آمد. خامنه‌ای در این دیدار به مکارم شیرازی گفت: «برکات شما باقی بماند.»

مکارم شیرازی متولد سال ۱۳۰۵ است و ۹۸ سال سن دارد. وابستگان جمهوری اسلامی از او به‌عنوان «مرجع عالیقدر شیعه» نام می‌برند اما عموم مردم ایران این استاد حوزه علمیه را به نام «سلطان شکر» می‌شناسند.

پدر، پدر بزرگ و دیگر اجداد ناصر مکارم شیرازی از تجار شناخته‌شده در شیراز بودند. درباره یکی از اجداد پدری‌ او به نام محمدباقر نقل است که لباسی شبیه روحانیون می‌پوشید، عمامه بر سر می‌گذاشت و در مسجد مولای شیراز امامت می‌کرد و هم‌زمان در سرای گمرک و بازار وکیل نیز به تجارت مشغول بود.

ناصر مکارم شیرازی تحصیل در مدارس دینی را از شیراز آغاز کرد و در ۱۸ سالگی وارد حوزه علمیه قم شد. طی سال‌های تحصیل و تدریس در حوزه علمیه قم کتاب‌هایی تالیف و منتشر کرد. او سال ۱۳۳۵ وقتی ۲۹ سال داشت، بابت تالیف کتاب «فیلسوف‌نماها» جایزه کتاب برتر را از دست محمدرضاشاه پهلوی گرفت اما پس از آن به جرگه مخالفان پادشاهی پهلوی پیوست و با وقوع انقلاب اسلامی در تدوین قانون اساسی جمهوری اسلامی نقش ایفا کرد.

مکارم شیرازی پس از انقلاب اسلامی، قم را به‌عنوان مرکز استقرارش حفظ کرد و به تالیف و انتشار کتاب‌هایش ادامه داد. این کتاب‌ها که شمار آن‌ها طبق ادعای رسانه‌های مذهبی به ۲۰۰ عنوان می‌رسد، از محل بودجه عمومی به زبان‌های مختلف ترجمه و بارها تجدید چاپ شدند. با این حال آنچه باعث شهرت ناصر مکارم شیرازی شد، کتاب‌ها و پیشینه سیاسی و مذهبی خانوادگی‌اش نبود.

 او در بیش از چهار دهه گذشته در سمت مرجع تقلید شیعه هرجا لازم بود، به نفع حاکمیت به میدان آمد و روبروی مردم ایستاد. مزد این خوش‌خدمتی را هم با رانت‌هایی که نصیب خود و خانواده‌اش شد، دریافت کرد.

جست‌وجوی نام این روحانی پرنفوذ شیعه تنها در خبرهای هفته‌های اخیر نشان می‌دهد که او به‌طور متناوب در مقام دفاع از منافع رژیم جمهوری اسلامی به مسائل روز واکنش نشان داده است.

مکارم شیرازی به‌تازگی معامله و درآمد حاصل از بازی همستر را که بسیاری از ایرانیان به‌ دلیل فقر و تنگناهای اقتصادی به آن روی آورده‌اند، «حرام» اعلام کرد. پیش‌ از آن نیز وقتی که موضوع تعطیلی شنبه‌ها با هدف تسهیل تعامل اقتصادی با جهان مطرح بود، در همراهی با نمایندگان تندرو مجلس یازدهم گفت که تعطیلی شنبه‌ها به معنای «تضعیف فرهنگ اسلامی» است.

مکارم شیرازی کمی قبل‌تر نیز در پیامی مکتوب از احمدرضا رادان، فرمانده نیروی انتظامی، بابت راه‌اندازی طرح موسوم به «نور» و برخورد خشونت‌آمیز با زنان مخالف حجاب اجباری قدردانی کرد.

او پس از حمله پیکارجویان حماس به اسرائیل و شروع جنگ غزه نیز فتوا داد که یک‌سوم «سهم امام» می‌تواند به فلسطینی‌ها اختصاص داده شود.

ناصر مکارم شیرازی در تمام سال‌های پس از انقلاب با موضع‌گیری‌ها و فتواهایی از این دست، مقابل مردم و حقوق آنان ایستاد. هرچند مواضع ضدمردمی‌اش را پیش از انقلاب نیز آشکار کرده بود.

چند سال پس از اصلاحات ارضی محمدرضاشاه پهلوی در ایران که یکی از مفاد آن حق رای دادن به زنان بود، گروهی از طلاب حوزه علمیه کتابی با عنوان «زن و انتخابات» نوشتند و در آن استدلال کردند که رای دادن زنان در انتخابات «حرام» است، این کتاب با پیشگفتاری از ناصر مکارم شیرازی در سال ۱۳۵۰ منتشر شد.

مکارم شیرازی رویکرد زن‌ستیزانه‌اش را پس از انقلاب نیز با مخالفت با وزیر شدن زنان و حضور آنان در ورزشگاه‌ها آشکار کرد.

نام این روحانی پرنفوذ و خانواده‌ و نزدیکانش طی سال‌های گذشته بارها در فهرست متهمان فسادهای مالی مطرح شد. دستگیری قاسم مکارم شیرازی، مشاور وزیر راه و شهرسازی دولت سیزدهم در سال ۱۴۰۱، یکی از آخرین موارد این فسادهای مالی است.

پس از دستگیری قاسم مکارم شیرازی، زمزمه‌هایی شنیده شد مبنی بر اینکه او نوه برادر ناصر مکارم شیرازی است. دفتر روحانی پرنفوذ در ابتدا انتساب او را انکار کرد و سپس نیز خبر رسید که مشاور وزیر راه و شهرسازی که با اتهام دریافت رشوه و فساد مالی دستگیر شده، برادرزاده ناصر مکارم شیرازی است.

نام ناصر مکارم شیرازی به عنوان «سلطان شکر» از حدود سه دهه قبل در اذهان عمومی مطرح شد. هرچند خانواده این مرجع تقلید و خود او همواره این اتهام را رد کرده‌اند، شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد او امتیاز واردات شکر در ایران را در انحصار دارد و با هدف سود بیشتر از محل واردات، در تولید داخلی این محصول اختلال ایجاد می‌کند.

یکی از نخستین‌ کسانی که درباره این موضوع افشاگری کرد، عباس پالیزدار، عضو هیئت تحقیق و تفحص مجلس هفتم، بود. او طی یک سخنرانی در دانشگاه همدان گفت که فردی با نام خانوادگی «مدلل» که داماد «یکی از علمای بزرگ» است، با همکاری شخصی به نام محمدرضا یوسفی، به انحصار واردات شکر و اخلال در کار تولید آن اقدام کرده بودند اما پس از افشای کارشان، ۷۰۰ میلیارد تومان رشوه دادند تا پرونده مختومه شود. پس از آن، دفتر ناصر مکارم شیرازی این اتهام را تکذیب و اعلام کرد: «نه یک سهم از کارخانه‌اى در اختیار ما است و نه یک گرم شکر.»

دفتر مکارم شیرازی ارتباط فامیلی مدلل با این مرجع تقلید شیعه را نیز انکار کرد، اما برخی فعالان سیاسی تاکید داشتند که خانواده مدلل با همسر دوم مکارم شیرازی نسبت فامیلی دارند.

سال ۱۳۹۸ پس از اینکه مکارم شیرازی با حضور زنان در ورزشگاه‌ها مخالفت کرد، محمود صادقی، نماینده وقت مجلس، با انتشار پستی در رسانه اجتماعی ایکس نوشت: «خوب است جناب ایشان درباره بدهی‌های کلان و معوق جناب مدلل به بانک سرمایه هم توضیح بدهند.»

نکته شگفت‌آور این بود که صادقی اندکی بعد ارتباط مالی و خانوادگی مدلل با مکارم شیرازی را تکذیب کرد.

با این حال مایک پمپئو، وزیر خارجه  وقت آمریکا، هم در سال ۱۳۹۷ گفت که مکارم شیرازی به دلیل تجارت غیرقانونی شکر که باعث کسب بیش از ۱۰۰ میلیون دلار درآمد شده، به سلطان شکر معروف است.

علاوه بر پرونده اتهامی مدلل، سال ۱۳۹۸ نیز اسناد واگذاری کارخانه قند دزفول منتشر شد که در آن‌ها نام مکارم شیرازی به عنوان رئیس هیئت‌مدیره این کارخانه آمده بود. دفتر آیت‌الله مکارم شیرازی در واکنش به انتشار این اسناد، نیز ادعا کرد که جمعی از خیرین این سهام را برای حوزه علمیه خریداری کرده بودند.

نامه گروهی از مدرسان حوزه علمیه قم خطاب به مکارم شیرازی هم در سال ۱۳۹۶ خبرساز شد. آن‌ها در این نامه افشا کرده بودند افرادی مرتبط با دفتر این مرجع تقلید در دوران ریاست‌جمهوری محمود احمدی‌نژاد ۱۵۰ میلیون دلار پول بیت‌المال را جابه‌جا کرده‌اند. در بخشی از این نامه خطاب به مکارم شیرازی آمده بود: «متاسفانه بدتر از موضوع ۱۵۰ میلیون دلار، صحبت از نوار صوتی است که در آن، حضرتعالی در حال تمنا و خواهش کردن از افرادی برای سرپوش گذاشتن روی نقش بیت جنابعالی در جابه‌جایی مبلغ ذکرشده از بیت‌المال هستید.»

این روحانی پرنفوذ شیعه اکنون در ۹۸ سالگی همچنان که نقاب مرجع تقلید مذهبی و دینی را بر صورت دارد، به نام دین به ایفای نقشش به منظور استمرار و بقای جمهوری اسلامی ادامه می‌دهد.