با اعلام زمان برگزاری مراسم تنفیذ و تحلیف مسعود پزشکیان، رییس منتخب دولت چهاردهم، مهلت قانونی معرفی کابینه او به مجلس شورای اسلامی نیز مشخص شده است.

پزشکیان پس از  مراسم تحلیف در ۹ مرداد، دو هفته‌ فرصت دارد که تا روز ۲۳ مرداد اعضای کابینه پیشنهادی‌اش را به مجلس معرفی کند.

در فاصله یک‌ ماه مانده تا معرفی کابینه، چالش‌های پیش روی پزشکیان شاید اصلی‌ترین عواملی باشند که انتخاب ترکیب نهایی کابینه را برای او و همراهانش دشوار کرده است.

وعده تشکیل دولتی فراجناحی که توان اجماع و اتحاد میان تمامی جریان‌های سیاسی را داشته باشد گزینه‌های پزشکیان را محدود کرده است، چراکه می‌باید در کنار شرط تامین نظر بیت رهبر جمهوری اسلامی درخصوص برخی وزارتخانه‌ها، که در ساختار حاکمیت به‌شکل رسمی و غیررسمی سکان‌دار آنها با نظر و تایید علی خامنه‌ای تعیین می‌شوند، اعضای کابیه‌اش را برگزیند.

همچنین پزشکیان، که با حمایت جبهه موسوم به اصلاحات وارد عرصه رقابت شد، باید بتواند کابینه‌ای تشکیل دهد که سهم این جریان و چهره‌هایی مانند محمد خاتمی را نیز تامین کند.

واکنش منفی حامیان پزشکیان به حضور برخی نام‌ها در کابینه او نشان‌دهنده آن است که نماینده فعلی مردم تبریز، که بارها تاکید کرده بدون حمایت حامیانش توان انجام وعده‌هایش را نخواهد داشت، در معرفی کابینه باید اقناع افکار عمومی را هم مدنظر قرار دهد.

مشکل اصلی تشکیل دولت پزشکیان همچنین گرفتن رای اعتماد وزرای پیشنهادی از مجلسی است که بدنه آن را اصول‌گرایان و به‌ویژه  اعضای جبهه پایداری و حامیان سعید جلیلی و محمدباقر قالیباف تشکیل می‌دهند و دریافت رای اعتماد برای چهره‌هایی مانند محمدجواد ظریف، جواد آذری جهرمی و برخی نیروهای اصلاح‌طلب از آنان ظاهرا ناممکن است.

به‌ این‌ ترتیب تعدادی از حامیان و مبلغان اصلی مسعود پزشکیان در ایام انتخابات، پیشاپیش اعلام کرده‌اند در بدنه دولت چهاردهم مسئولیتی برعهده نمی‌گیرند.

انتشار شروط و‌ شاخص‌هایی مانند تلاش برای معرفی کابینه‌ای که دست‌کم ۶۰ درصد وزرای آن کمتر از ۵۰ سال داشته باشند و نیمی از آن‌ها سابقه وزارت نداشته باشند، در کنار تاکید بر پذیرش نظر کارگروه‌های تخصصی شامل نیروهای دانشگاهی، فعالان بخش خصوصی و متخصصانی که وظیفه معرفی گزینه‌های اصلی را برعهده دارند، این احتمال را مطرح می‌کند که پزشکیان می‌کوشد با دولتی جوان که سابقه حزبی پررنگی نداشته باشند میزان تعامل با رهبر جمهوری اسلامی و مجلس را افزایش دهد.

مسئله دیگری که مورد توجه تحلیلگران قرار گرفته است واگذاری نظارت بر کارگروه‌های انتخاب وزرا به چهره‌هایی مانند محمدرضا عارف و محمدجواد ظریف است.

اگرچه در روزهای ابتدایی پیروزی پزشکیان برخی شایعات حاکی از آن بود که محمدرضا عارف به ریاست کمیته نظارت بر کارگروه‌های انتخاب وزرا منصوب شده است، مسعود پزشکیان روز جمعه ۲۲ تیرماه در حکمی رسمی محمدجواد ظریف را به سمت «رییس شورای راهبری دوره انتقال دولت چهاردهم» تعیین کرد.

مشخص نیست حکم پزشکیان به معنای نظارت ظریف بر روند انتقال دولت است یا به معنای ریاست او بر کارگروه‌های انتخاب وزرا؟

ظریف در اولین واکنش پس از دریافت حکم نوشت: «لطفا به شایعات و خبرسازی‌های پیرامون تعیین اعضای دولت توجه نکنید. روند تازه شروع شده است.»

اشاره ظریف به اخباری است که در خصوص انتخاب معاون اول دولت چهاردهم شنیده می‌شود.

همچنین در روزهای اخیر مسعود پزشکیان بیش از آنکه متمرکز بر تعیین ترکیب کابینه باشد، می‌کوشد با دیدارها و حضور رسانه‌ای چهره‌ای فراجناحی شناخته شود و به‌ این‌ ترتیب عملا وظیفه بررسی و انتخاب گزینه‌های وزارت به دیگران واگذار شده است.

برخی تحلیلگران بر این باورند که با توجه‌ به سوابق مسعود پزشکیان و تردید در توانایی او برای اداره دولت، انتخاب معاون اولی که با ساختار دولت و نحوه پیشبرد امور دولتی آشنایی کامل داشته باشد حتمی است.

اما انتشار نام افرادی مانند محمد مخبر،  محمدرضا عارف و اسحاق جهانگیری، که هر سه سابقه معاون اولی دولت‌ فعلی و دولت‌های قبل را در کارنامه دارند، میان حامیان پزشکیان بازخورد منفی داشته است.

امتناع رسمی ظریف از پذیرش این سمت نیز باعث شده است برخی شنیده‌ها حاکی از آن باشد که چهره‌هایی مانند علی لاریجانی، بیژن نامدار زنگنه و حسین مرعشی به فهرست گزینه‌های معاون اولی دولت افزوده شوند.

این احتمال نیز مطرح است که با توجه‌ به چالش‌های احتمالی دولت و مجلس، لاریجانی با قرارگرفتن در سمت دبیر شورای‌ عالی امنیت ملی، بخشی از برنامه دولت و حاکمیت برای کنترل جریان تندروی جبهه پایداری و به سرانجام رساندن وعده‌های پزشکیان باشد.

با در نظر گرفتن فوریت حل مشکلات اقتصادی کشور، این احتمال که علی طیب‌نیا، چهره اصلی اقتصادی ستاد پزشکیان، در سمت معاون اولی، هدایت تیم اقتصادی دولت را برعهده بگیرد نیز مطرح است.

در میان گزینه‌های وزارت شاید محتمل‌ترین گزینه انتخاب عباس عراقچی برای وزارت امور خارجه است، نزدیک‌ترین چهره به جواد ظریف که با سابقه حضور در تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای دولت حسن روحانی، در مقام مذاکره‌کننده ارشد، می‌تواند سیاست‌های دولت را در حوزه سیاست خارجی پیش برد.

برای این وزارتخانه همچنین نام چهره‌هایی مانند صادق خرازی و مرتضی سرمدی نیز مطرح شده است.

اگر اخبار روزهای اخیر را مد نظر قرار دهیم به نظر می‌رسد سیاست دولت پزشکیان در قبال وزارت کشور انتخاب چهره‌ای امنیتی است که بتواند ضمن تعامل با رهبر جمهوری اسلامی و نهادهای اطلاعاتی، سیاست‌هایی مانند بازگشایی نسبی فضای سیاسی، اجرای وعده‌های انتخاباتی مانند توقف برخورد امنیتی با زنان و حمایت از تشکل‌های صنفی را پیش ببرد.

با در نظر گرفتن این احتمالات است که در روزهای اخیر نام افرادی مانند مصطفی پورمحمدی، موسوی لاری، حسین علایی، مجید انصاری و محمد شریعتمداری برای وزارت کشور مطرح شده است.

مصطفی پورمحمدی در کنار وزارت کشور از گزینه‌های اصلی وزارت اطلاعات نیز به شمار می‌آید، همچنین نام محمود علوی وزیر اطلاعات دولت روحانی و محسن اسماعیلی عضو حقوق‌دان شورای نگهبان نیز برای این وزارت‌خانه مطرح شده است. اسماعیلی، که برخی رسانه‌های نزدیک به نهادهای امنیتی او را گزینه پیشنهادی برای وزارت اطلاعات می‌دانند، به دلیل تحصیل در رشته فقه می‌تواند گزینه‌ای غیرمعمم برای این وزارتخانه باشد.

حضور چهره‌های نزدیک به پزشکیان برای باقی وزارتخانه‌ها تکذیب شده است، اما خبرهای منتشرشده حاکی از آن است که برای وزارت نفت نام چهره‌هایی مانند رکن‌الدین جوادی، علیرضا صادق‌آبادی، رضا دهقان، محمدحسین عادلی، محسن دلاویز، بهزاد محمدی، منصور معظمی و جعفر ربیعی مطرح شده است.

هرچند بیژن زنگنه تاکید کرده است قصد حضور در سمت وزیر نفت ندارد، شاید تجربه او موجب شود بار دیگر سکان وزارت نفت را برعهده بگیرد.

تشکیل کابینه‌ای فراجناحی، که در آن چهره‌هایی از نیروهای جبهه انقلاب نیز حضور داشته باشند، باعث شده عزت‌الله ضرغامی، وزیر فعلی میراث‌ فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی به گزینه‌ای بدل شود که بخت  ابقا در سمت فعلی‌اش را دارد. همچنین برای این وزارتخانه نام ابراهیم انصاری لاری و محمد بهشتی، مشاور فرهنگی پزشکیان در ایام انتخابات، نیز مطرح است.

بهشتی در کنار وزارت میراث‌ فرهنگی یکی از گزینه‌های اصلی برای سکان‌داری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است. وزارتخانه‌ای که دیگر گزینه‌ مطرح‌شده برای آن حسین انتظامی است که مواضع او در میزگردهای فرهنگی مورد اقبال افکار عمومی قرار گرفته بود. همچنین سیدعباس صالحی و احمد مسجدجامعی دیگر گزینه‌های مطرح‌شده برای این وزارتخانه بوده‌اند.

اصلی‌ترین چهره‌هایی که برای وزارت صمت نامشان مطرح شده، ولی‌الله افخمی، محمد علی‌آبادی، رضا ویسه، خداداد غریب پور، رضا رحمانی و حسین ابویی مهریزی است. از احمد میدری، مصطفی سالاری، انوشیروان بندپی، سعید بداغی و بهروز نعمتی نیز به‌عنوان گزینه‌های احتمالی وزارت کار، رفاه و تعاون یاد شده است.

عبدالناصر همتی یکی دیگر از گزینه‌هایی است که نام او برای وزارت اقتصاد، ریاست بانک مرکزی و ریاست سازمان برنامه‌وبودجه شنیده می‌شود. سمت‌های مهمی که بناست زیر نظر علی طیب‌نیا ساختار اصلی تیم اقتصادی دولت را تشکیل دهند و نام‌هایی چون حجت میرزایی، فرهاد دژپسند و فرهاد نیلی در فهرست این تیم اقتصادی قرار دارند.

البته تاکید برخی فعالان رسانه‌ای نزدیک به مسعود پزشکیان مبنی بر تشکیل کابینه‌ای پیش‌بینی‌ناپذیر و شرایط سخت انتخاب کابینه با توجه‌ به موانع موجود، باعث شده هیچ‌کدام از نام‌های مطرح‌شده در محافل سیاسی قطعی نباشند.

برای آگاهی از ترکیب دولت چهاردهم باید چشم‌انتظار روز معرفی کابینه ماند.