ریچارد بنت، گزارشگر ویژه شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد در امور افغانستان، شنبه ۱۴ مهر (۵ اکتبر) از تصمیم دیوان دادگستری اروپا مبنی بر اعطای پناهندگی به زنان افغان بر اساس تابعیت و جنسیت استقبال کرد.
او در حسابش در شبکه اجتماعی ایکس، تصمیم این دیوان را مهم توصیف کرد و توضیح داد که دیوان دادگستری اروپا زنان افغان را رسما بهعنوان یک گروه تحت آزار و اذیت در نظر میگیرد و در کشورهای اروپایی، جنسیت و ملیت آنها بهتنهایی برای اثبات حق پناهندگی کافی است و به اثبات آزار و اذیت فردی نیازی نیست.
This will also likely support asylum and protection procedures for Afghans based on gender and support similar findings by other courts. https://t.co/a6uY5BYyo5
— UN Special Rapporteur Richard Bennett (@SR_Afghanistan) October 5, 2024
در حکم این دیوان تصریح شده است که کشورهای عضو دیگر نیازی نیست سایر موارد را بررسی کنند، زیرا در افغانستان تحت سلطه طالبان، اقدامهای تبعیضآمیز علیه زنان به اندازه کافی شدید و واقعی است که خطر «آزار و اذیت» در صورت بازگشت به کشور مبدا را قطعی میکند.
این حکم دیوان دادگستری اروپا پس از آن صادر شد که مقامهای اتریش درخواست پناهندگی دو زن اهل افغانستان را رد کردند و دادگاه عالی اداری اتریش پرونده این زنان به دیوان دادگستری اروپا ارجاع داد. این ارجاع به منظور دریافت یک حکم قطعی است که دادگاههای ملی کشورهای عضو اتحادیه باید به آن پایبند باشند.
این دیوان حکم داد که اقدامهای تبعیضآمیز طالبان علیه زنان مصداق «آزار و اذیت» محسوب میشود و اعطای پناهندگی به زنان اهل افغانستان را توجیه میکند.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
در اتحادیه اروپا، بر اساس دستورالعمل کنوانسیون ۱۹۵۱ ژنو، عنوان «پناهنده» به فردی اطلاق میشود که به دلیل عواملی مانند تعلق به یک گروه اجتماعی خاص، در معرض خطر آزار و اذیت قرار دارد. تجربه قبلی آزار و اذیت یا آسیب شدید هم بهتنهایی هم میتواند دلیلی برای اعطای وضعیت پناهندگی باشد. بر اساس این حکم، زنان افغان «یک گروه اجتماعی خاص» در نظر گرفته میشوند که نیازی نیست اثبات کنند در صورت بازگشت به کشور مبدا در خطر قرار میگیرند.
این حکم در حالی صادر شد که پیشتر کشورهای سوئد، دانمارک و فنلاند به همه زنان اهل افغانستان که به این کشورها مهاجرت کرده بودند، پناهندگی داده بودند.
از سلطه مجدد طالبان بر افغانستان بیش از سه سال میگذرد. طالبان در این مدت دهها فرمان زنستیزانه صادر کردند. آنها تحصیل دختران بالاتر از کلاس ششم را ممنوع کرده و بخش زیادی از زنان و دختران را از حق کار در شرکتهای خصوصی و نهادهای خارجی منع کردهاند. تحت حاکمیت طالبان، زنان و دختران در افغانستان نمیتوانند بدون همراهی یک «محرم شرعی» در مسیرهای طولانی تنهایی سفر کنند.
طی سه سال گذشته شمار زیادی از زنان و دختران از افغانستان فرار کردهاند. شماری از آنها خود را قاچاقی به اروپا رساندهاند و در تلاش دریافت پناهندگیاند. با این حال فشار طالبان بر زنان و دختران همچنان بیشتر میشود.
این رژیم یکم شهریور قانون جدید امر به معروف و نهی از منکر را به امضای ملا هبتالله آخندزاده، رهبر این گروه، ابلاغ کرد.
این قانون حقوق و آزادیهای زنان و دختران اهل افغانستان را محدودتر کرد. برای مثال، در ماده ۱۳ آن که به مسائل مرتبط با زنان و بهویژه حجاب اختصاص دارد، محدودیتهای جدیدی برای زنان وضع شده است. در بند اول این ماده آمده که بر اساس شریعت، «ستر تمام بدن زن الزامی است». بند دوم این ماده هم میافزاید که پوشاندن صورت زنان، به سبب آنکه بیم فتنه میرود، ضروری است. بند سوم نیز اعلام میکند که صدای زنان هم عورت است، حتی اگر برای خواندن نعتها یا قرائت قرآن باشد.