تحویل دو ماهواره جدید ایرانی به روسیه برای پرتاب به فضا؛ جاسوسی یا تحقیقاتی؟

آمریکا پرتاب این ماهواره‌ها را در تضاد با قطعنامه سازمان ملل می‌داند

خبرگزاری تسنیم، وابسته به سپاه پاسداران، از تحویل دو ماهواره ایرانی به نام‌های «کوثر» و «هدهد» به نیروی نظامی روسیه خبر داد.

ادعا شده است که یک شرکت دانش‌بنیان خصوصی و غیردولتی به نام «امید فضا» این ماهواره‌ها را ساخته است، اما سوابق شرکت امید فضا و حضور حسین شهرابی فراهانی، مدیرعامل آن، نشان می‌دهد که بودجه‌اش را چند نهاد دولتی و حکومتی مانند شرکت صاایران، وابسته به وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح ایران، نیروی هوافضای سپاه پاسداران و همچنین سازمان فضایی ایران تامین می‌کنند.

تسنیم همچنین می‌‌نویسد که این ماهواره‌ها غیرنظامی‌اند و در حوزه‌هایی مانند کشاورزی، منابع طبیعی، محیط زیست، مدیریت بحران، ایجاد شبکه‌های ارتباطی ماهواره‌ای و اینترنت اشیا کاربرد دارند. اما ایالات متحده آمریکا پیش از این هشدار داده بود که می‌توان از این‌گونه ماهواره‌ها برای ایجاد اختلال در مکان‌یاب‌ها یا شناسایی و پایش اهداف نظامی مورد نظر در اسرائیل استفاده کرد.

زمان دقیق پرتاب این دو ماهواره اعلام نشده است، اما از فوریه ۲۰۲۲ که همکاری‌های فضایی ایران و روسیه جدی‌تر شد و پرتاب تعدادی از ماهواره‌های ایرانی به فضاپیماهای روسی واگذار شدند، مقام‌های آمریکایی درمورد این همکاری‌ها ابراز نگرانی کردند و گفتند این ماهواره‌ها علاوه بر کمک به روسیه در جنگ با اوکراین، به دلیل پروژه‌های جاسوسی سپاه پاسداران، می‌توانند امنیت خاورمیانه را بیش از این به خطر اندازند.

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

مدیران شرکت امید فضا می‌گویند که ماهواره کوثر برای ماموریت‌های کشاورزی و نقشه‌برداری است، و ماهواره هدهد نیز یک ماهواره مخابراتی و اینترنتی. این دو ماهواره قرار بود در سال ۱۴۰۲ به فضا پرتاب شوند، اما تسنیم درباره آن نوشته است که «بنابر دلایلی این پرتاب انجام نشد» تا درنهایت پرتاب آن به روس‌ها واگذار شود.

پیش از این، ۲۴ شهریورماه و هم‌زمان با افزایش تنش‌ها میان جمهوری اسلامی ایران و غرب به‌دلیل ارسال موشک‌های بالستیک ایرانی به روسیه، مقام‌های سپاه پاسداران انقلاب اسلامی مدعی پرتاب موفقیت‌آمیز یک ماهواره تحقیقاتی جدید به فضا شده بودند. نام این ماهواره «چمران یک» عنوان شد و تسنیم گزارش داد که به دست صاایران و با همکاری و مشارکت پژوهشگاه هوافضا و شرکت‌های خصوصی دانش‌بنیان در ایران طراحی و ساخته شده است.

همچنین کشورهای ایالات متحده، فرانسه، آلمان و بریتانیا در زمستان سال گذشته، نگرانی‌شان درمورد پرتاب ماهواره ثریا ازطریق ماهواره‌بر قائم ۱۰۰ را اعلام کردند و در بیانیه‌هایی با اشاره به اینکه ماهواره‌بر سوخت جامد سپاه پاسداران از فناوری لازم برای توسعه سامانه موشک‌های بالیستیک دوربرد بهره‌مند است، هشدار دادند که این سامانه می‌تواند به تهران امکان دهد موشک‌های دوربرد نیز پرتاب کند.

پس از حمله موشکی سپاه پاسداران به خاک اسرائیل با موشک‌های دوربرد بالستیک در واکنش به کشته‌شدن دبیرکل حزب‌الله، بر شدت نگرانی‌ها افزوده شده است. همچنین دولت‌های غربی بارها درمورد چنین پرتاب‌هایی به ایران هشدار داده و گفته‌اند که می‌توان از فناوری موشک‌های بالستیک برای حمل کلاهک هسته‌ای نیز استفاده کرد.

ایالات متحده می‌گوید پرتاب ماهواره‌های ایران با قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل متحد در تضاد است و از تهران می‌خواهد تا هیچ گونه فعالیتی در حوزه موشک‌های بالستیک با قابلیت حمل سلاح هسته‌ای انجام ندهد.

با این حال، در وضعیت فعلی و با تشدید چشم‌گیر تنش‌های نظامی ایران و اسرائیل، حالا تعداد بیشتری از چهره‌ها و مقام‌های نظام جمهوری اسلامی از لزوم «تغییر دکترین هسته‌ای و موشکی» و تلاش برای ساخت فوری بمب هسته‌ای سخن می‌گویند تا، به باور بسیاری از تحلیل‌گران، به‌دلیل سیاست‌های جنگ‌طلبانه علی خامنه‌ای خاورمیانه در آستانه شلعه‌ور شدن آتش جنگی گسترده قرار گیرد.