می‌خواهید بدانید چقدر سلامتید؟ یک معیار سلامتی وجود دارد که متخصصان می‌توانند از آن برای ارزیابی مواردی چون خطرات قلبی‌عروقی تا سلامت مغز استفاده کنند: قدرت دست؛ یعنی میزان توانایی شما در محکم نگه‌داشتن چیزی با دستتان.

مارک پترسون، استاد طب فیزیکی و توانبخشی دانشگاه میشیگان، دراین‌باره به یا‌هو‌لایف می‌گوید؛ آن‌ چیزی که قدرت در دست گرفتن را خاص می‌کند، اندازه‌گیری آسان آن است و تحقیقات هم نشان می‌دهد که این معیاری عالی برای پیش‌بینی عملکرد بدن به شمار می‌رود. 

دلیل اهمیت قدرت دست در نگهداشتن اشیا

قدرت گرفتن دست به نیرویی که هنگام فشار دادن چیزی در دستتان ایجاد می‌کنید، اشاره دارد و محققان از آن به‌عنوان روشی مناسب برای سنجش ضعف یا قدرت کلی فرد استفاده می‌کنند. برای مثال اگر باز کردن شیشه سس مایونز یا ترشی‌ برایتان سخت‌تر شده، این می‌تواند نشانه‌ای باشد که قدرت گرفتن دست شما در حال کاهش است.  

قدرت در دست‌ گرفتن اشیا با وسیله‌ای به نام «دینامومتر» (dynamometer) اندازه‌گیری می‌شود. این دستگاه میزان نیرویی را که فرد هنگام فشردن دسته آن ایجاد می‌کند به‌ کیلوگرم یا پوند نشان می‌دهد.

قدرت طبیعی گرفتن دست بسته به عواملی مانند شاخص توده بدنی و جنسیت متفاوت است و محققان همچنان در حال بررسی این موضوع‌اند که دقیقا چه چیزی ضعف قدرت گرفتن دست را نشان می‌دهد. یک مطالعه نشان می‌دهد که قدرت گرفتن دست مردان اگر کمتر از ۲۶ کیلوگرم (۵۶ پوند) باشد، ضعیف محسوب می‌شود. برای زنان، این میزان کمتر از ۱۶ کیلوگرم (۳۵ پوند) است.

تحقیقات نشان داده‌اند قدرت گرفتن دست که نشان‌دهنده قدرت کلی فرد است، به‌طور شگفت‌انگیزی، پیش‌بینی‌کننده سایر عوامل وضعیت سلامتی است. افراد با قدرت گرفتن دست ضعیف‌تر بیشتر در معرض ابتلا به بیماری‌های قلبی، فشار خون بالا، بیماری مزمن انسدادی ریه و احتمال مرگ به هر دلیلی‌اند. کاهش قدرت گرفتن دست در طول زمان با افزایش خطر زوال شناختی هم مرتبط است.

دکتر اردشیر هاشمی، رئیس بخش مرکز طب سالمندان در کلینیک کلیولند، توضیح می‌دهد: «دلیلش این است که از دست دادن قدرت گرفتن دست نشانگر مشخص ضعف و ناتوانی است. زمانی که فرد به دلیل از دست دادن توده عضلانی ضعیف می‌شود، معمولا سرعت پیری آن فرد بیشتر است و در برابر مشکلات سلامتی عملکرد ضعیف‌تری خواهد داشت.»

او می‌افزاید که ضعف و ناتوانی تنها مشکل افراد مسن نیست و این تغییرات می‌تواند از اواسط دهه ۴۰ زندگی شروع شود؛ به‌ویژه زمانی که فرد بسیار کم‌تحرک است. اما خبر خوب این است که با ورزش و تغذیه خوب می‌توان قدرت گرفتن دست را بازگرداند و به تقویت سایر بخش‌های بدن نیز کمک کرد.

بهترین روش برای تقویت قدرت دست

احتمالا وسوسه می‌شوید که سراغ ابزارهای تقویت دست‌ها بروید که برخی ورزشکاران استفاده می‌کنند اما پیترسون می‌گوید که این کار فایده‌ای ندارد: «این ابزارها به هیچ وجه به سلامتی قلب، کلیه‌ها یا مغز شما کمک نمی‌کنند.» او به جای آن‌ها، ورزش‌های مقاومتی را توصیه می‌کند، زیرا به تقویت کلی و پیشگیری از ضعیف شدن بدن کمک می‌کند.

هاشمی نیز موافق است که ورزش‌های قدرتی مهم‌اند، اما می‌گوید ورزش‌هایی که به بهبود کارکرد قلب و عروق کمک می‌کنند، مانند دوچرخه‌سواری یا پیاده‌روی، نیز اهمیت دارند، چون این ورزش‌های هوازی باعث بهبود گردش خون می‌شوند.

به گفته او ورزش با کمک به عضلانی‌سازی به مقابله با ضعف بدن کمک می‌کند که به نوبه خود بدن را در برابر پیری مقاوم‌تر می‌کند تا سریع‌تر از آسیب‌ها یا بیماری‌ها بهبود یابد. هاشمی بر مصرف مواد مغذی مناسب، به‌ویژه پروتئین‌ها به منظور تقویت رشد عضلات هم تاکید می‌کند. 

قوی‌تر شدن بدن بر سلامت مغز هم تاثیر می‌گذارد. دکتر پترسون در این زمینه می‌گوید: «ما بین ضعف دست‌ گرفتن اشیا و زوال شناختی، اضطراب و افسردگی، ارتباط پیدا کردیم.» به باور او افرادی که فعال‌ترند، از نظر سلامتی کلا وضعیت بهتری دارند و این سلامت روان و مغز را هم شامل می‌شود.

تمرین بدنی را در برنامه روزمره قرار دهید

دکتر هاشمی می‌‌گوید که مهم‌ترین کار ورزش کردن روزانه است؛ حتی اگر به مدت ۱۰ دقیقه باشد. پترسون هم توصیه می‌کند حرکات ورزشی مانند اسکوآت یا لانژ را که دو مفصل را درگیر می‌کنند، انجام دهید. 

تمرین‌هایی مانند پیاده‌روی، شنا و ورزش‌های هوازی در آب، یوگا، باغبانی و ورزش با نوارهای مقاومتی و وزنه‌‌ زدن، همگی جزو ورزش‌هایی‌اند که به تجهیزات خاصی نیاز ندارد و به کمک آن‌ها می‌توانید مقاومت و سلامت بدن را افزایش دهید.