اسماعیل بقایی، سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی، در نشست خبری روز دوشنبه دوازدهم آذر، در پاسخ به این سوال که شنیده می‌شود شمار کشته‌شدگان ایرانی در وقایع اخیر سوریه بیش از یک نفر بوده است، گفت که از این موضوع اطلاعی ندارد و تنها می‌تواند کشته‌ شدن یکی از فرماندهان سپاه پاسداران را تایید کند.

این مقام دولتی همچنین از پاسخ به این سوال که آیا عباس عراقچی در جریان سفر به ترکیه حامل پیامی از دمشق به آنکارا بوده، طفره رفت و گفت که چون در این سفر حضور نداشته، نمی‌تواند به این سوال پاسخ بدهد و تنها می‌تواند بگوید که ترکیه یکی از همسایگان مهم سوریه است و در «فرایند آستانه» نقش کلیدی دارد و شرایط کنونی منطقه ایجاب می‌کرد که با مقام‌های این کشور رایزنی‌هایی از نزدیک انجام شود.

پس از توافق آتش‌بس میان دولت سوریه و گروه‌های مخالف در دی‌ماه ۱۳۹۵، به پیشنهاد جمهوری اسلامی، ترکیه و روسیه در شهر آستانه، پایتخت قزاقستان، نشستی برگزار و طی آن فرایند آستانه برای حل بحران در سوریه پیشنهاد شد.

به‌رغم اینکه در مذاکرات گروه‌های مسلح مستقر در سوریه از این فرایند کنار گذاشته شدند و این پیشنهاد نتوانست به راه‌حل پایدار برای حل بحران سوریه برسد، اسماعیل بقایی، در نشست خبری دوشنبه ادعا کرد: «همه اذعان دارند که فرایند آستانه موفق‌ترین سازوکار حل بحران سوریه بود و هر سه کشور ضامن آستانه به سهم خود تلاش کردند در چارچوب این فرایند به وظایفشان عمل کنند.»

سخنگوی وزارت امور خارجه در حالی این ادعا را مطرح کرد که در مذاکرات آستانه، همه بازیگران درگیر در بحران سوریه حضور نداشتند و به همین دلیل این راه‌حل نتیجه‌ای در پی نداشت؛ با این حال، بقایی ادعای «زنده» بودن این فرایند را مطرح کرد و گفت هر سه کشور میانجی طی سال‌های گذشته در این مورد «تلاش‌های زیادی» کرده‌اند.

او با طرح این ادعا که اسرائیل «برنده اصلی» تنش در سوریه است، گفت کشورهای منطقه به دلیل «تمایل به انتشار و سرایت تروریسم به نقاط مختلف» نگرانی مشترک دارند و همین موضوع باعث می‌شود برای مقابله با آن تلاش مضاعف کنند.

بقایی هفت سال پس از اینکه قاسم سلیمانی، فرمانده سپاه قدس، در نامه‌ای به رهبر جمهوری اسلامی مدعی شد که داعش پایان یافته است، اذعان کرد که «گروه‌های تروریستی از جمله داعش» در سوریه فعالیت دارند. او در ادامه افزود: «وقتی لکه‌هایی از تروریسم در یک پهنه جغرافیایی وجود داشته باشد، این چیز دور از ذهنی نیست که این گروه‌ها اگر شرایط را مساعد ببینند، فعالیت‌های تروریستی خود را از سر بگیرند.»

سخنگوی وزارت امور خارجه در ادامه نشست خبری دوشنبه، آمریکا را مسئول تنش‌های اخیر سوریه دانست و مدعی شد که ایالات‌ متحده، اسرائیل و حامیان فرامنطقه‌ای آن با گروه‌های مخالف دولت بشار اسد «هماهنگی و همکاری» دارند.

او با طرح این ادعا که حضور آمریکایی‌ها در سوریه بدون مجوز است، افزود که «مستشاران نظامی ایران» به درخواست دولت سوریه در این کشور حضور دارند.

بقایی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه آیا جمهوری اسلامی، نقش میانجی بین سوریه و ترکیه دارد، گفت که تهران برای بهبود روابط این دو کشور تلاش می‌کند.

این مقام دولتی در ادامه ادعا کرد که حضور عباس عراقچی، وزیر امور خارجه، در یکی از رستوران‌های شهر دمشق که ویدیویی از آن در شبکه‌های اجتماعی فراگیر شد، حامل این پیام بود که این شهر «امن» است.

او اشغال کنسولگری ایران جمهوری اسلامی در شهر حلب به دست گروه‌های نظامی مخالف دولت بشار اسد را نیز تایید کرد و گفت که «خوشبختانه کنسولگری ایران به‌موقع تخلیه شد و برای کارکنان مستقر در آن مشکلی پیش نیامد».

اسماعیل بقایی در بخش دیگری از نشست خبری روز دوشنبه، حمله احتمالی به اسرائیل تحت عنوان «عملیات صادق۳» را تلویحا تایید کرد و گفت که جمهوری اسلامی برای دفاع از منافعش از کسی اجازه نمی‌گیرد.

سخنگوی دستگاه دیپلماسی جمهوری اسلامی در پاسخ به سوالی درخصوص صحبت‌های عراقچی در جمع خبرنگاران پرتغالی درباره احتمال تغییر دکترین هسته‌ای، ادعا کرد که «سیاست هسته‌ای جمهوری اسلامی کماکان ثابت و صلح‌آمیز است». این مقام دولتی ادعا کرد که سخنان عراقچی «هشداری به رویکرد غیرسازنده و بهانه‌جویی برخی کشورهای غربی در ارتباط با فعالیت هسته‌ای صلح‌آمیز ایران» بود.

سخنگوی وزارت خارجه در پاسخ به سوالی در مورد زمان برگزاری دور جدید گفت‌وگوهای جمهوری اسلامی اعلام کرد که برای دور جدید رایزنی‌ها زمان مشخصی تعیین نشده است. او هرگونه مذاکره غیرمستقیم با آمریکا در ژنو را رد کرد و درباره برنامه هسته‌ای گفت که جمهوری اسلامی آماده تعامل «بر اساس حقوق و تکالیف» خود است.

او با تاکید بر اینکه نشست ژنو در معنای دقیق دیپلماتیک نبود و حکم گفت‌وگو را داشت، افزود: «ما با هر سه کشور اروپایی بریتانیا، فرانسه و آلمان رابطه دیپلماتیک داریم. آن‌ها در تهران سفارت دارند و ما هم در پایتخت‌های آن‌ها سفارت داریم. بنابراین گفت‌وگو با این سه کشور مثل هر کشور دیگری که با آن رابطه دیپلماتیک داریم، امری طبیعی است.»

دیپلمات‌های ارشد جمهوری اسلامی ایران و سه کشور بریتانیا، آلمان و فرانسه، همراه با هماهنگ‌کننده ارشد اتحادیه اروپا، روز جمعه نهم آذر در نشستی در ژنو سوییس با دستورکار آغاز مذاکرات جدید با جمهوری اسلامی شرکت کردند. پس از آن نیز کاظم غریب‌آبادی، معاون حقوقی و بین‌الملل وزارت امور خارجه و مجید تخت‌روانچی، معاون سیاسی این وزارتخانه که نمایندگان جمهوری اسلامی در این نشست بودند، اعلام کردند که این نشست درباره برنامه هسته‌ای، تحریم‌ها و مسائل منطقه‌ای برگزار شد و طرفین برای ادامه گفت‌وگوها در آینده توافق کرده‌اند.