نشریه تایمز اسرائيل روز یکشنبه ۲۲ دسامبر (دوم دی) در یادداشتی به قلم لازار برمن به این موضوع پرداخت که آیا در شرایط فعلی که جمهوری اسلامی ایران بیش از همیشه ضعیف شده، رویای هسته‌ای دیرینه‌اش را محقق خواهد کرد؟ آیا ورود دونالد ترامپ به کاخ سفید در این زمینه تاثیرگذار خواهد بود و آیا اسرائیل به تاسیسات هسته‌ای ایران حمله خواهد کرد؟

برمن در این یادداشت با تاکید بر اینکه «موقعیت جمهوری اسلامی ایران در ماه‌ها و هفته‌های اخیر به‌شدت تضعیف شده است» می‌نویسد، اسرائیل در ماه نوامبر برای نابودی گروه حزب‌الله لبنان کارهای مهمی کرد، چند روز بعد، شورشیان سوری از موفقیت اسرائیل استفاده کردند و به حکومت نیم‌قرنی خاندان اسد در سوریه پایان دادند، به این ترتیب پل زمینی ایران و حزب‌الله برای تقویت این گروه شبه‌نظامی از میان رفت.

در همین حال، زرادخانه موشکی که تهران به آن افتخار می‌کرد نیز به‌دلیل اتفاقاتی که رخ داد بسیار ضعیف شده است. دو حمله گسترده ایران به اسرائیل در سال جاری تنها به کشته شدن یک مرد فلسطینی و زخمی شدن یک دختر هفت ساله بادیه‌نشین منجر شد. در پاسخ، اسرائیل نشان داد که می‌تواند به مراکز حساس ایران حمله کند. هواپیماهای نیروی هوایی اسرائیل همچنین با انهدام تاسیسات پیشرفته دفاع هوایی جمهوری اسلامی، راه را برای حملات آتی به زیرساخت‌های حساس این کشور باز کردند.

تحلیلگر تایمز اسرائیل در ادامه تاکید می‌کند که اسرائیل ماه‌ها بر تحولات چشمگیر در سراسر مرزهای شمالی متمرکز بود، اما اکنون به موضوع برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران بازگشته که پیش از هفتم اکتبر در بحث‌های امنیتی اسرائیل و غرب مورد توجه بود.

با تحولاتی که در منطقه رخ داده، اکنون یک سوال ذهن همه را درگیر کرده است: آیا ضعفی که ایران به‌تازگی دچارش شده سبب می‌شود که از ایجاد درگیری با دشمنان قدرتمندترش اجتناب کند یا به این نتیجه می‌رسد که بقایش در گرو دستیابی به سلاح هسته‌ای است؟

برمن در ادامه این یادداشت به تلاش کشورهای غربی برای ممانعت از پیشرفت برنامه هسته ای ایران اشاره می‌کند و می‌گوید: «به‌رغم پیشرفت‌هایی که ایران در برنامه هسته‌ای انجام داده، برنامه هسته‌ای این کشور کمابیش در همان جایی است که قبل از حمله هفتم اکتبر حماس به اسرائيل بوده است. ایران اورانیوم را از مرز ۶۰ درصد فراتر نبرده است و زمان تخمینی دستیابی به بمب اتم نیز کاهش نیافته است. مقام‌های جمهوری اسلامی در عین حال لفاظی درباره پیش رفتن به سمت ایران هسته‌ای را ادامه می‌‌دهند، اما این لفاظی‌ها لزوما به این معنا نیست که ایران در آستانه دستیابی به سلاح هسته‌ای است. افزون بر این، تهران هفته گذشته اعلام کرد که با نظارت شدیدتر آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای در سایت فردو موافق است.»

تحلیلگر تایمز اسرائيل تاکید می‌کند که در عین حال برخی از کارشناسان می‌گویند گسترش ذخایر اورانیوم غنی‌شده ایران اهرم مفید این کشور در گفت‌وگو با غرب است. با این نگاه، استدلال می‌شود که شکست‌های جمهوری اسلامی ایران در جبهه‌های دیگر تنها با آخرین کارتی که برای بازی در اختیار دارد ممکن است جبران شود، یعنی پیش رفتن به سوی یک کشور مجهز به سلاح هسته‌ای.

به نوشته برمن، براساس گزارش اکسیوس، در اوایل سال جاری نهادهای اطلاعاتی آمریکا و اسرائیل از شناسایی فعالیت‌های جدید در سایت نظامی «طالقان ۲» خبر دادند. این فعالیت‌ها ازجمله مدل‌سازی رایانه‌ای، متالورژی و تحقیق روی مواد منفجره ممکن است با ایجاد یک دستگاه هسته‌ای مرتبط باشد. یک مقام آمریکایی به آکسیوس گفت که این موضوع سری بوده و تنها افراد کمی در رژیم ایران از این موضوع آگاه‌اند.

در این گزارش آمده است که حملات هوایی اسرائیل در ماه اکتبر این سایت را هدف قرار داده و تجهیزات پیچیده‌ای را که برای ساخت بمب هسته‌ای نیاز است از میان برده است. این حمله نشان می‌دهد که اطلاعات اسرائیل به پروژه تسلیحاتی ایران نفوذ کرده است و می‌داند که آیا تهران ساخت این دستگاه تخصصی را از سر خواهد گرفت یا نه.

در ادامه این یادداشت اشاره شده است که آژانس بین‌المللی انرژی اتمی هنوز درمورد برنامه تسلیحات هسته‌ای ایران توضیحات روشنی ارائه نکرده است، چراکه تصمیمی که کشورها را به آخرین حرکت در عرصه هسته‌ای شدن وادار می‌کند بسیار دشوار است.

به اعتقاد لازار برمن، به نظر می‌رسد عواملی که باعث می‌شود جمهوری اسلامی ایران بخواهد به سمت هسته‌ای شدن برود چندان برای خود این کشور قانع‌کننده نیست. تصمیم به هسته‌ای شدن برای رژیم حاکم بر ایران، که نگران تحریک حمله مستقیم آمریکا و متحدانش است، همیشه یک اقدام خطرناک است. با توجه به تحولات اخیر، شامل شکست نیروهای نیابتی جمهوری اسلامی و کاهش دفاع هوایی، این موضوع حتی خطرناک‌تر هم شده است.

با این حال،‌ با از بین رفتن قدرت بازدارندگی ایران در برابر اسرائیل، صداهایی که خواستار حمله تل‌آویو به برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی‌اند بلندتر از همیشه است.

مقام‌های ارتش اسرائیل هفته گذشته به خبرنگاران گفتند که نیروی هوایی ارتش برنامه آماده‌سازی برای حملات احتمالی علیه تاسیسات هسته‌ای ایران را ادامه می‌دهد. با توجه به تغییرات شگرف در خاورمیانه، به‌ویژه سقوط بشار اسد، که به نیروی هوایی اسرائيل اجازه داد بیشتر پدافند هوایی سوریه را از بین ببرد، ارتش اسرائیل بر این باور است که اکنون وقت حمله به سایت‌های هسته‌ای ایران است.

اما اسرائیل در هفته‌های پایانی ریاست‌جمهوری جو بایدن چه کاری می‌تواند بکند؟ به نوشته لازار برمن، حملات اسرائیل به ایران در ماه اکتبر و به یمن در این هفته نباید درمورد توانایی نیروی هوایی اسرائیل در انجام حملات هوایی دقیق دوربرد تردید ایجاد کند، اما در عین حال نباید از این موضوع غافل شد که ایران در سال‌های اخیر سخت کار کرده تا دسترسی اسرائیل به چنین موفقیتی را ناممکن کند.

جمهوری اسلامی ایران سال‌ها وقت صرف کرده تا زیرساخت‌هایش را با پراکندگی مراکز غنی‌سازی اورانیوم،‌ انتقال تاسیسات هسته‌ای به عمق زیر زمین و مسدود کردن نظارت بازرسان تا حد امکان تقویت کند. با توجه به این موضوع، به استفاده از بمب‌های سنگرشکن نیاز است تا بتوان با موفقیت به زیرساخت‌های هسته‌ای ایران آسیب زد. در چنین شرایطی، اسرائیل ممکن است ترجیح دهد تا زمان روی کار آمدن دولت دونالد ترامپ صبر کند، با این امید که او به احتمال زیاد مهمات مورد نیاز اسرائیل برای حمله را در اختیار تل‌آویو قرار دهد یا حتی خودش دستور حمله را صادر کند.

از سوی دیگر، همان‌طور که اسرائیل منتظر روی کار آمدن ترامپ است، جمهوری اسلامی ایران نیز در همین انتظار است و ممکن است سعی کند با دولت جدید ایالات متحده گفت‌وگو کند. در شرایط فعلی به نظر می‌رسد که هر دو طرف آماده مذاکره‌اند اما مشکل این است که مشخص نیست این مذاکرات به چه نتیجه‌ای برسد.