عوامل محیطی و ژنتیک هر دو در شکل‌‌دهی به فرایند پیری انسان نقش مهمی دارند، اما بر اساس مطالعه‌ای جدید که روز چهارشنبه در مجله «پزشکی طبیعت» (Nature Medicine) منتشر شد، تاثیر شرایط و سبک زندگی بر سلامتی انسان بسیار بیشتر از ژنتیک است.
به گزارش ای‌بی‌سی نیوز، محققان مرکز بهداشت جمعیت آکسفورد از داده‌های نزدیک به ۵۰۰ هزار شرکت‌کننده در بریتانیا استفاده کردند تا تاثیر ۱۶۴ عامل محیطی و امتیاز خطرات ژنتیکی آن‌ها را بر ۲۲ بیماری مرتبط با افزایش سن و مرگ زودرس ارزیابی کنند.
داده‌ها نشان دادند که عوامل محیطی مسئول ۱۷ درصد از تغییرات در میزان خطر مرگ‌اند، در حالی که ژنتیک کمتر از ۲ درصد از این تغییرات را می‌تواند توجیه کند.
بر اساس این مطالعه، سیگار کشیدن، وضعیت اجتماعی‌اقتصادی، فعالیت بدنی و شرایط زندگی بیشترین تاثیر را بر مرگ‌ومیر و پیری بیولوژیکی دارند. به طوری که سیگار کشیدن با ۲۱ بیماری مرتبط بود، عوامل اجتماعی‌اقتصادی مانند درآمد خانوار، مالکیت خانه و وضعیت اشتغال، با ۱۹ بیماری ارتباط داشتند و فعالیت بدنی با ۱۷ بیماری مرتبط بود.
علاوه بر این‌ها، قرار گرفتن در معرض عوامل مختلف در سال‌های نخست زندگی هم تاثیری قابل‌توجه بر روند پیری و خطر مرگ زودرس در دهه‌های بعد عمر داشت و عواملی مانند وزن بدن در ۱۰ سالگی یا سیگار کشیدن مادر در ماه‌های آخر بارداری می‌توانستند ۳۰ تا ۸۰ سال بعد، همچنان اثرگذار باشند.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
به گفته محققان، قرارگیری در معرض عوامل محیطی بر بیماری‌های مزمن ریه، قلب و کبد که از علل اصلی ناتوانی و مرگ در سطح جهانی‌اند، هم تاثیر بیشتری داشت، در حالی که بر زوال عقل و سرطان پستان، ژنتیک بیشتر اثر داشت.
پژوهشگران می‌گویند اگرچه هرکدام از عواملی که جداگانه بررسی شدند، تاثیر کمی بر مرگ زودرس دارند، وقتی این عوامل به‌طور ترکیبی و در طول زندگی به‌هم اضافه می‌شوند، تاثیر بیشتری بر مرگ زودرس خواهند داشت و بخش زیادی از تفاوت‌هایی را که در میزان خطر مرگ زودرس مشاهده می‌شود، توضیح می‌دهند.
کرنیلیا ون داین، استاد همه‌گیری شناسی مرکز سلامت جمعیت آکسفورد و نویسنده ارشد این مطالعه، می‌گوید این مطالعه نشان می‌دهد عواملی که می‌توان آن‌ها را تغییر داد، تاثیر زیادی بر سلامت افراد دارند. این تغییرات می‌توانند به‌وسیله خود افراد (مثل ترک سیگار یا ورزش کردن) رخ دهند یا از طریق سیاست‌های عمومی (مثل بهبود شرایط اجتماعی‌اقتصادی) ایجاد شوند.
این مطالعه همچنین یک روش جدید اندازه‌گیری به نام «ساعت پیری» را معرفی می‌کند که سرعت پیری را بر اساس سطح پروتئین‌های خون ارزیابی می‌کند. این روش جدید به محققان امکان داد قرار گرفتن در معرض عوامل محیطی را که پیش‌بینی‌کننده مرگ زودرس‌اند، با پیری بیولوژیکی مرتبط کنند.
پژوهشگران خاطرنشان کردند که هنوز در مورد رژیم غذایی، سبک زندگی، قرار گرفتن در معرض بیماری‌های جدید (مثل آنفلوانزای پرندگان یا کرونا)، مواد شیمیایی مثل آفت‌کش‌ها و پلاستیک‌ها و همچنین تاثیر عوامل محیطی و ژنتیکی در گروه‌های جمعیتی مختلف، سوالات زیادی وجود دارند که باید پاسخ داده شوند.
این تحقیق بر این نکته تاکید دارد که برای بهبود سلامت افراد مسن، باید مطالعات جامع‌تری انجام شود تا بتوان ترکیب‌های خاصی از عوامل محیطی را که هم‌زمان خطر مرگ زودرس و بسیاری از بیماری‌های رایج مرتبط با افزایش سن را کاهش دهند، شناسایی کرد.
