شورای جهانی پنجشیریان در گزارشی تازه از وخامت بی‌سابقه وضعیت حقوق بشر در این استان که زادگاه مقاومت علیه طالبان به‌‌شمار می‌رود، خبر داد. بر اساس گزارش کمیته حقوق بشر این شورا، در دو ماه نخست سال ۲۰۲۵ اقدام‌های طالبان برای آزار و اذیت ساکنان پنجشیر و همچنین وضع محدودیت‌های بیشتر برای تردد مردم افزایش یافته است و اکنون ساکنان پنجشیر از ساعت ۸ شب تا ۶ صبح حق ندارند از خانه خارج شوند. طالبان با وضع حکومت نظامی شبانه، ضمن اینکه باعث اخلال در نظم زندگی مردم شده‌اند، ترس و اختناق بیشتری ایجاد کرده‌اند.
در گزارش آمده است: «در پنجشیر، حکومت نظامی از ساعت ۸ شب تا ۶ صبح سختگیرانه اجرا می‌شود؛ هیچ‌کس در این ساعات اجازه خروج از منزل را ندارد، حتی برای موارد پزشکی اورژانس و افراد در صورت خروج در این ساعات بازداشت و بازجویی می‌شوند. پنجشیر تنها استانی است که چنین محدودیتی آنجا از سه سال و نیم پیش همواره برقرار بوده است.»
بر اساس این گزارش، طالبان با استقرار ۲۱ هزار شبه‌نظامی و ۷۰۰ پایگاه نظامی در پنجشیر، موجی از قتل‌های فراقضایی، بازداشت‌های خودسرانه، غصب خانه‌ها، محدودیت تردد شبانه و سرکوب کامل رسانه‌ها و فعالان اجتماعی را به راه انداخته‌اند. همچنین در دو ماه نخست سال ۲۰۲۵، دست‌کم هشت تن از ساکنان پنجشیر به شکل فجیعی به قتل رسیده‌اند. این گزارش اشاره می‌کند در یکی از موارد، یک فرد پنجشیری در کابل ربوده و پس از مدتی جسد مثله و سلاخی‌شده‌اش در منطقه ده‌سبز پیدا شد. در موردی دیگر، یک دختر پنجشیری که از ادامه تحصیل در رشته پزشکی محروم شده بود، تحت فشار و تهدید دست به خودکشی زد.
یکی از نکات تکان‌دهنده در این گزارش، جمله‌ای است که ماموران طالبان در بازداشتگاه‌ها و پاسگاه‌هایشان به زبان می‌آورند: «پنجشیری بودن یعنی ۵۰ درصد جرم ثابت شده است.»
در این گزارش به نقل از فعالان اجتماعی آمده که این باور در میان طالبان به امری رسمی و رایج بدل شده است و به همین دلیل ساکنان پنجشیر هر روز به بهانه‌های مختلف هدف آزار و اذیت قرار می‌گیرند.
بر پایه این گزارش، در طی دو ماه گذشته، بیش از ۸۰ تن از مردم پنجشیر از جمله کهنسالان، خبرنگاران، معلمان، دانش‌آموزان، شاعران و کشاورزان، بدون هیچ دلیل قانونی بازداشت و برخی از آن‌ها بارها دستگیر، شکنجه، تحقیر و سپس آزاد شده‌اند.
غصب املاک و محدود کردن زندگی روزمره
گزارش شورای جهانی پنجشیریان همچنین تصریح کرد که از آغاز تسلط طالبان بر افغانستان تاکنون، فرماندهان این گروه ۳۱۵ خانه و ملک شخصی در پنجشیر را غصب کرده‌اند. بر اساس این گزارش، بسیاری از این خانه‌ها اکنون به پایگاه نظامی تبدیل شده‌اند و حتی چندین مدرسه و درمانگاه نیز در اختیار نیروهای نظامی طالبان قرار گرفته‌اند.
این گزارش افزود که با حضور ۲۱ هزار نیروی طالبان، امکانات فعالیت اقتصادی در پنجشیر به‌شدت محدود شده است و طالبان به دلیل بی‌اعتمادی به ساکنان بومی پنجشیر، کنترل بازار را در دست گرفته‌اند و حتی نانوایی‌ها، قصابی‌ها، چوب‌فروشی‌ها و فروشگاه‌های مواد غذایی زده‌اند. «پنجشیریان اجازه فعالیت اقتصادی در بازار ندارند و بسیاری دکان‌هایشان را از دست داده‌اند.»
این گزارش که حاصل تحقیقات میدانی و مستندسازی کمیته حقوق بشر شورای جهانی پنجشیریان است، از شورای حقوق بشر سازمان ملل، دفتر یوناما، سازمان عفو بین‌الملل و نهادهای مدافع حقوق بشر خواسته است برای توقف جنایات طالبان اقدام فوری و موثر انجام دهند.
پنجشیر در سال‌های ۲۰۲۱ و ۲۰۲۲ صحنه درگیری‌های سنگین میان نیروهای جبهه مقاومت ملی افغانستان و نیروهای طالبان بود. پس از سقوط مرکز پنجشیر در ششم سپتامبر ۲۰۲۱ و ورود طالبان به این شهر، نیروهای جبهه مقاومت ملی به رهبری احمد مسعود، به قرارگاه‌های کوهستانی که از دوران مقاومت علیه نیروهای شوروی به جا مانده بودند پناه بردند.
با ادامه درگیری و تهاجم سنگین طالبان به مواضع کوهستانی جبهه مقاومت ملی، بیشتر نیروهای این جبهه مواضعشان را ترک کردند و به فعالیت چریکی در شهرها روی آوردند. از اوایل ۲۰۲۳ تاکنون، هیچگونه درگیری رودررو میان طالبان و نیروهای جبهه مقاومت ملی در پنجشیر و دیگر مناطق افغانستان رخ نداده است. با این حال، جبهه مقاومت ملی و جبهه آزادی افغانستان با تاکید بر مبارزه نظامی با طالبان، در شماری از شهرهای افغانستان به شیوه «بزن در رو» به طالبان حمله می‌کنند.
