به‌تازگی ویدیویی در شبکه‌های اجتماعی منتشر شد که نشان می‌داد در غیبت نیروهای حفاظت از میراث فرهنگی، فردی روی دیوار سی‌وسه پل اصفهان یادگاری می‌نویسد و به این اثر تاریخی آسیب می‌زند. این ویدیو در رسانه‌ها و فضای مجازی بازتاب گسترده‌ای داشت و بسیاری آن را نمونه‌ای از وضعیت نامطلوب نگهداری و حفاظت از میراث فرهنگی و تاریخی ایران دانستند؛ آثاری که در سایه بی‌توجهی مسئولان، به‌تدریج در معرض تخریب و نابودی قرار گرفته‌اند.
ویدیو یادگاری‌نویسی روی دیوار اثری تاریخی در اصفهان اندکی پس از آن منتشر شد که برخی کاربران شبکه‌های اجتماعی از دریافت پیامک‌هایی با مضمون «حجاب» برای پدران در اصفهان خبر دادند و تصاویری از این پیام‌ها را منتشر کردند. در این پیامک‌ها از پدران خواسته شده بود در خصوص «رعایت و اصلاح پوشش» فرزندانشان اقدام کنند.
همچنین به گزارش روزنامه شرق، در ایام نوروز در ورودی بسیاری از اماکن تاریخی اصفهان افرادی با عنوان حجاب‌بان مستقر بودند و به هیچ زنی بدون حجاب موردنظر این افراد، اجازه ورود داده نمی‌شد. سختگیری این نیروها به‌حدی بود که در برخی موارد با بازدیدکنندگان درگیر شدند. ویدیوهایی منتشرشده از مجموعه چهلستون اصفهان نشان می‌دهد که این افراد چند زن را بدون اجازه بازدید، از مجموعه اخراج کرده‌اند.
با افزایش تعداد این تصاویر و گزارش‌ها، بسیاری از کاربران معتقدند اداره میراث فرهنگی اصفهان از وظیفه اصلی خود یعنی حفاظت از آثار تاریخی غافل شده و بودجه‌ای که باید صرف استخدام نگهبان برای جلوگیری از تخریب آثار تاریخی می‌شد، برای اجرای قانون موسوم به «حجاب و عفاف» هزینه شده است.
بودجه برای حجاب‌بان هست، برای حفاظت نه
شهرام امیری، مدیر روابط عمومی اداره‌کل میراث فرهنگی اصفهان، تایید کرد که این اداره برای استقرار نیروهای موسوم به «حجاب‌بان» در مکان‌های تاریخی، با آن‌ها قرارداد دو‌هفته‌ای بسته بود. به گفته او، این نیروها را ستاد امر به معروف و نهی از منکر اصفهان معرفی کرده بود.
امیری در پاسخ به پرسش روزنامه شرق مبنی بر اینکه اگر اداره میراث فرهنگی می‌تواند با نهادهای دیگر برای استقرار حجاب‌بان‌ها همکاری کند، چرا برای حفاظت از آثار تاریخی چنین همکاری با نهادهای انتظامی صورت نمی‌گیرد، گفت: «این افراد فقط دو هفته حضور داشتند و ما بودجه اضافه‌ای نداریم تا بتوانیم بناهایی را که به‌طور کامل در اختیار ما نیستند، همیشه کنترل کنیم». او افزود: «برای این دو هفته از ستاد سفرهای نوروزی بودجه‌ای دریافت کردیم، اما حفاظت دائمی از پل‌های تاریخی به بودجه بسیار بیشتری نیاز دارد».
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
امیری از میراث فرهنگی اصفهان در خصوص حفاظت از بناهای تاریخی به‌ویژه پل‌های تاریخی این شهر سلب مسئولیت کرد و با انداختن توپ در زمین شهرداری، گفت: «ما بارها از مدیریت شهری اصفهان درخواست کرده‌ایم که در این حفاظت به ما کمک کنند، اما متاسفانه تاکنون این اتفاق نیفتاده است. چند سال است اداره میراث اصفهان در این زمینه با استانداری و شهرداری بحث دارد و به نتیجه نرسیده است».
خلاصه ماجرا این است که اداره‌کل میراث فرهنگی اصفهان افرادی را از ستاد امر به معروف و نهی از منکر، با هدف اعمال حجاب اجباری، به‌کار گرفته و به آن‌ها حقوق پرداخت کرده است تا در اماکن تاریخی مزاحم مردم شوند. اما همین اداره که بخشی با عنوان «یگان حفاظت از میراث فرهنگی» دارد و وظیفه اصلی آن پاسداری از آثار تاریخی است، از انجام دادن اقدام‌های موثر در این زمینه خودداری و نبود بودجه را بهانه می‌کند.
هرچند امیری ابراز امیدواری کرده که با روی کار آمدن استاندار جدید، که او را «مدیر میراث‌دوست» توصیف می‌کند، شرایط تغییر کند، شواهد حاکی از آن است که همین استاندار از حامیان جدی اولویت دادن به مسئله حجاب به حفاظت از میراث فرهنگی است و بر اجرای قانونی که طبق ادعای مقام‌های حکومتی، اجرای آن با تصمیم شورای عالی امنیت ملی متوقف شده است، همچنان پافشاری می‌کند.
استاندار منتخب حامی سرسخت حجاب اجباری
مهدی جمالی‌نژاد، عضو جبهه اصولگرایان جمهوری اسلامی، از مهرماه سال گذشته استاندار اصفهان شد. چند روز پیش از این انتصاب، زمانی که اسامی مختلفی برای این سمت مطرح می‌شد، امیرحسین بانکی‌پور، نماینده مجلس یازدهم و دوازدهم و از طراحان و حامیان سرسخت قانون موسوم به «حجاب و عفاف»، در گفتگویی اعلام کرد که «شانس جمالی‌نژاد» برای تصدی این سمت از دیگر گزینه‌ها بیشتر است.
بانکی‌پور که پیش‌تر در گفتگویی تصویری مدعی شده بود حاضر است تمام مسئولیت‌ها و پیامدهای اجرای قانون حجاب و عفاف را بر عهده بگیرد، تنها با ۴ درصد آرا به مجلس راه یافته است. او در انتخابات دوره یازدهم مجلس، ۲۴۵ هزار و ۶۲۹ رای و در دوره دوازدهم ۱۵۲ هزار و ۶۲۸ رای کسب کرد و با همین میزان رای هم برای اجرای قانونی تصمیم‌گیری و پافشاری کمی‌کند که بر زندگی نیمی از جمعیت کشور یعنی زنان، به‌طور مستقیم تاثیر می‌گذارد.
مهرماه سال گذشته هم‌زمان با طرح نام جمالی‌نژاد برای استانداری اصفهان، نگرانی‌هایی در فضای رسانه‌ای شکل گرفت، مبنی بر اینکه بانکی‌پور، عضو جبهه پایداری، برای تحمیل گزینه موردنظرش در حال اعمال فشار است. در نهایت نیز این پست به گزینه موردحمایت او رسید. حال آنکه در همان زمان برخی فعالان سیاسی و رسانه‌ای به‌تناوب درباره انتصاب عضو جبهه پایداری به استانداری اصفهان هشدار دادند و برخی با کنایه زدن به شعار مسعود پزشکیان در شبکه‌های اجتماعی نوشتند که نام این انتصاب «وفاق نیست بلکه نفاق است».
به‌رغم تمام این نگرانی‌ها، جمالی‌نژاد، گزینه نزدیک به سعید جلیلی، به استانداری اصفهان انتخاب شد. پس از آن نیز به‌تناوب خبرهایی بیرون آمد که آشکار می‌کرد اصفهان در برخی مسائل، به‌ویژه در اجرای قانون حجاب و عفاف، «خودمختارانه» عمل می‌کند.
اجرای قانون موسوم به «عفاف و حجاب» در اصفهان
طبق ادعای مقام‌های حکومتی، اجرای قانون موسوم به «عفاف و حجاب» که پس از اعتراض‌های سراسری سال ۱۴۰۱ در مجلس یازدهم طراحی و تصویب شد و به تایید شورای نگهبان نیز رسید، با تصمیم شورای عالی امنیت ملی متوقف شده است.
پیش از آغاز تعطیلات نوروز، محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس شورای اسلامی، در واکنش به درخواست تندروها برای اجرای این قانون، در پیامی در شبکه اجتماعی ایکس تایید کرد که شورای عالی امنیت ملی در جلسه‌ای با حضور همه اعضا، اجرای این قانون را متوقف کرده است. او پیش از آن نیز در یک گفتگوی تلویزیونی گفته بود که دبیرخانه این شورا با تکیه بر اختیاراتش، به دلیل «هم‌زمانی اجرای قانون با مسائل سال ۱۴۰۱ و احتمال ایجاد تنش در جامعه»، تصمیم به تعویق آن گرفته است.
قالیباف همچنین تاکید کرد که این تصمیم به‌صورت مکتوب به رئیس مجلس ابلاغ شده و او موظف به اجرای آن است.
با این حال، شواهد نشان می‌دهد که برخی استان‌ها از جمله اصفهان، بی‌اعتنا به تصمیم شورای عالی امنیت ملی، اجرای این قانون را آغاز کرده‌اند. پیامک‌هایی که در هفته‌های اخیر برای برخی دختران و پدران آن‌ها در اصفهان ارسال شد و همچنین استقرار گسترده حجاب‌بان‌ها در اماکن عمومی، گواهی بر این مسئله است.
نکته قابل‌توجه آنکه مقام‌های محلی نیز این روند را انکار نمی‌کنند. محسن مظاهری، رئیس ستاد امر به معروف و نهی از منکر استان اصفهان، در گفتگویی با مباهات اعلام کرد که در ایام نوروز «بیش از ۹۷ هزار و ۵۰۰ تذکر» صورت گرفت و «بیش از ۴۰۰ مورد اهدای هدیه به دلیل رعایت شئون اسلامی در استان» انجام شد.
او مدعی شد این اقدام‌ها «در راستای ترویج و تثبیت فرهنگ امر به معروف و نهی از منکر، ارتقای آگاهی‌های اجتماعی و بهبود فضای عمومی جامعه و با مشارکت نیروهای مردمی، بسیج و نیروی انتظامی در ۲۳ نقطه شهر اصفهان و ۵۰ نقطه در سطح استان اجرا شده است».
طبق اعلام دبیر ستاد امر به معروف و نهی از منکر اصفهان، نیروهای این ستاد نیز ۹ هزار و ۷۵۰ نفر بودند. به عبارت دیگر نزدیک به ۱۰ هزار نفر تنها در استان اصفهان بابت اعمال حجاب اجباری استخدام شده و از بودجه عمومی حقوق گرفته‌اند؛ آن‌هم در شرایطی که مدیر روابط عمومی میراث فرهنگی اصفهان ادعا می‌کند این استان برای حفاظت از بناهای تاریخی «بودجه اضافی» ندارد.
نکته قابل‌توجه اینکه نیروهای ستاد امر به معروف و نهی از منکر اصفهان، با استفاده از امکانات انتظامی، دولتی و امنیتی، از جمله دسترسی به اطلاعات شخصی مردم از جمله شماره تلفن و دوربین‌های تشخیص هویت در سطح شهر، قانون معلق‌شده عفاف و حجاب را اجرا کرده‌اند.
محسن مظاهری، رئیس ستاد امر به معروف و نهی از منکر استان اصفهان هم در گفتگو با روزنامه هم‌میهن، اذعان کرد که پیامک‌های حجاب ستاد امر به معروف و نهی از منکر «در سیر قانونی خود» و از طریق «دستگاه‌ها و کل مجموعه‌های حاکمیتی» برای مردم ارسال شده است.
