در حالی که چندین روز از ارسال پاسخ غیرمستقیم رهبر جمهوری اسلامی به نامه دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا، می‌گذرد، وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی می‌گوید که هنوز از سوی ایالات متحده پاسخ یا واکنشی به تهران نرسیده است.
اسماعیل بقایی، سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی، روز دوشنبه ۱۸ فروردین در نشست خبری گفت که ایران همچنان منتظر پاسخ آمریکا به جوابی است که درباره مذاکره غیرمستقیم برایش ارسال شده است.
بقایی با تاکید بر اینکه «فعلا بر پیشنهاد خودمان متمرکزیم»، به نقش عمان اشاره کرد و گفت: «سوابق مشارکت سایر طرف‌ها در پیشبرد مذاکرات غیرمستقیم روشن است. در مقاطعی این نقش را مسئول سیاست خارجه اتحادیه اروپا در قالب برجام انجام می‌داد، در سال‌های اخیر و پیش از آن هم، عمان این نقش را به خوبی ایفا کرد و در صورت شکل‌گیری چنین روندی، عمان یکی از نامزد‌های اصلی برای این کار خواهد بود.»
مقام‌های جمهوری اسلامی می‌گویند با نمایندگان دولت دونالد ترامپ به صورت مستقیم مذاکره نمی‌کنند. این در حالی است که ترامپ می‌گوید ایرانی‌ها خواستار مذاکره مستقیم‌اند.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
محمد باقری، رئیس ستاد کل نیروهای مسلح، روز یکشنبه ۱۷ فروردین اعلام کرد که خامنه‌ای با «مذاکره غیرمستقیم با آمریکا» موافقت کرده است. باقری در جمع فرماندهان نظامی ستاد کل نیروهای مسلح با ادعای آنکه جمهوری اسلامی به دنبال دستیابی به سلاح هسته‌ای نیست، به شکل ضمنی از قول رهبر جمهوری اسلامی گفت: «ما جنگ‌طلب نیستیم، اما تحمل و پذیرش زورگویی را هم نداریم و ایستادگی خواهیم کرد.»
عباس عراقچی، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی، هم روز دوشنبه در اظهاراتی که تلاش می‌کرد نشان‌دهنده بی‌تفاوتی به رویکرد آمریکا باشد، گفت: «اکنون توپ در زمین آمریکا است که به پیشنهاد جمهوری اسلامی پاسخ دهد، اگرچه ما عجله‌ای نداریم.»
او مانند گفته‌هایش در روزهای گذشته بر «مذاکره غیرمستقیم» تاکید کرد و افزود: «پیشنهاد مذاکره مستقیم به دلایلی که مکرر گفته شد، موردپذیرش ما نیست ولی ما برای مذاکرات غیرمستقیم از طریق کشور عمان آمادگی داریم.»
عراقچی روز یکشنبه نیز در نشست کمیسیون امنیت ملی مجلس گفت: «ما دیدگاهمان را اعلام کردیم و اهل دیپلماسی و مذاکره‌ایم، اما غیرمستقیم. باید اذعان کرد که تاکنون هیچ دور مذاکره‌ای برگزار نشده است.»
او در پاسخ به اظهارات یکی از سناتورهای آمریکایی که گفته بود رئیس‌جمهوری این کشور ترجیح می‌دهد توافقی مشابه توافق واشنگتن با لیبی در سال ۲۰۰۳ با ایران صورت گیرد، واکنش نشان داد و تاکید کرد که ایران چنین توافقی را نخواهد پذیرفت.
عراقچی روز دوشنبه در مورد برخی اسامی که درباره مذاکره‌کنندگان مطرح می‌شود، هم گفت: «هیچ یک از گمانه‌زنی‌هایی که انجام می‌شود، صحیح نیست، اما مسلم است که مسئولیت مذاکرات احتمالی با وزارت امور خارجه و مدیریت آن با وزیر امور خارجه خواهد بود.»
این اظهارات پس از آن است که برخی گزارش‌ها از بازگشت محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه پیشین جمهوری اسلامی، به ترکیب دولت مسعود پزشکیان برای پیشبرد مذاکره با آمریکا حکایت داشت. با این حال خود ظریف هم روز دوشنبه گزارش‌ها درباره حضور در تیم مذاکرات با آمریکا را «شبیه شوخی‌های سیزده» توصیف کرد و گفت: «بنده حتی نامه دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا و پاسخ ایران به او را ندیده‌ام و از محتوای آن جز آنچه در رسانه‌ها آمده، خبری ندارم.»
ظریف که در زمان توافق هسته‌ای جمهوری اسلامی و گروه ۵+۱ «معمار برجام» لقب گرفته بود، در حالی این ادعا را رد کرد که هفته گذشته روزنامه شرق در گزارشی از پیوستن او به تیم مذاکره مستقیم با آمریکا خبر داده بود.
در ادامه اظهارات مقام‌های جمهوری اسلامی درباره گفتگوهای احتمالی میان جمهوری اسلامی و ایالات متحده، علی لاریجانی، مشاور علی خامنه‌ای، در مصاحبه با پایگاه خبری اکوایران مدعی شد که جمهوری اسلامی «نمی‌خواهد فقط خودش در منطقه قوی باشد، بلکه می‌خواهد تمام منطقه قوی باشد».
لاریجانی در این گفتگو با تاکید بر لزوم «حل مسئله هسته‌ای» ابراز امیدواری کرد دولت پزشکیان بتواند مانع فعال شدن مکانیزم ماشه و بازگشت تحریم‌های اتمی شورای امنیت علیه جمهوری اسلامی شود.
لاریجانی این اظهارات را در حالی مطرح کرد که پیش از این در گفتگوی ویژه صداوسیما اعلام کرده بود: «ما گفته‌ایم، هم فتوا هست، هم زیرنظر آژانس کار می‌کنیم و به سمت سلاح نمی‌رویم اما اگر شما در مسئله هسته‌ای کار اشتباهی بکنید، ایران را مجبور می‌کنید (به سمت ساخت سلاح برود).»
علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی، در سال ۱۳۸۹ استفاده از سلاح هسته‌ای را «حرام» اعلام کرد. به‌رغم این فتوا و ادعای جمهوری اسلامی مبنی بر صلح‌آمیز بودن برنامه هسته‌ای‌اش، حرکت به سمت ساخت سلاح هسته‌ای در میان حامیان جمهوری اسلامی طرفدارانی دارد. محمد‌قسیم عثمانی، نماینده بوکان در مجلس شورای اسلامی، روز یکشنبه ۱۷ فروردین با اشاره به «وضعیت حساس» ایران، خواستار «حرکت سریع و بی‌وقفه به‌سوی ساخت سلاح هسته‌ای» شد.
او گفت: «زیاده‌خواهی قدرت‌های جهانی جز دستیابی به ابزار بازدارنده راهی باقی نگذاشته و تنها راه مقابله، ساخت سلاح هسته‌ای است.»
این نماینده مجلس همچنین تاکید کرد که «هزینه‌های صرف‌شده برای دانش هسته‌ای باید در امنیت کشور به‌کار گرفته شود تا ایران در مذاکرات با قدرت و در شرایط برابر حضور یابد».
در همین حال، در شرایطی که بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائيل، عازم کاخ سفید شده است تا با دونالد ترامپ درباره طیف وسیعی از مسائل از جمله تعرفه‌ها، جنگ غزه، نیروهای نیابتی جمهوری اسلامی و مسئله هسته‌ای ایران گفتگو کند، قرار است نمایندگان جمهوری اسلامی، روسیه و چین امروز و فردا در مسکو برای بررسی پرونده هسته‌ای ایران جلسه مشترک برگزار کنند.
هنوز درباره اینکه این نشست در چه سطحی و با حضور چه افرادی برگزار می‌شود، گزارشی اعلام نشده است اما دمیتری پسکوف، سخنگوی کاخ کرملین، روز دوشنبه ۱۸ فروردین گفت که روسیه آماده است برای حل پرونده اتمی ایران هرکاری انجام دهد و حتی تلاش کرده است میان تهران و واشینگتن میانجی‌گری کند.
بررسی پرونده هسته‌ای ایران در حالی در دستور کار دو عضو «شرقی» برجام قرار گرفته است که دونالد ترامپ هفته پیش تهدید کرد اگر با جمهوری اسلامی به توافق نرسد، ایران را به‌شکل بی‌سابقه‌ای «بمباران» خواهد کرد.
نیروهای ارتش آمریکا متشکل از چند ناو هواپیمابر و بمب‌افکن‌های راهبردی بی۲ و بی۵۲ با عبور از اروپا در منطقه دریایی اقیانوس هند مستقر شده‌اند؛ استقراری کم‌سابقه که به گفته کارشناسان هشداری علیه جمهوری اسلامی به شمار می‌رود.
