روز گذشته بود که عربستان سعودی به دلیل پیشگیری از شیوع ویروس کرونا در این کشور مرزهای خود را به روی زائران خارجی در دو شهر «مکه» و «مدینه» بست. تصمیمی که هنوز زمانی برای بازگشایی دوباره آن اعلام نشده است.
چند روز پیش بود که پس از تشخیص اولین موارد مبتلا به ویروس کرونا در عربستان، مقامات این کشور انجام مناسک عمره مفرده را تعلیق کردند.
اخبار و تصاویر منتشر شده از قبله مسلمین جهان نشان می‌دهد که این مکان همواره مملو از جمعیت به شکل بی‌سابقه‌ای خالی از جمعیت شده است.
مقامات کشور عربستان پیش از این قبرستان بقیع و بخش قدیمی مسجد پیامبر اسلام در شهر مدینه را برای جلوگیری از شیوع کرونا ویروس تعطیل کرده بودند.
آمار موارد ثبت شده مبتلایان به ویروس کرونا در عربستان زیاد نیست. تنها دو مورد ابتلا به ویروس کرونا در این کشور ثبت شده است.
خبرگزاری رویترز روز چهارشنبه ۱۴ اسفندماه به نقل از خبرگزاری رسمی عربستان نوشت که «دومین مورد از ابتلا به ویروس کرونا در عربستان ثبت شده و فرد مبتلا، از اتباع سعودی است که از ایران به بحرین رفته و سپس وارد کشور شده بود». مسافر دیگر همراه این فرد مورد اول ثبت ابتلا به کرونا عربستان معرفی شده است.
گالری عکس- شیوع کرونا و تخلیه کعبه از زائرین
-
1/5
کارمندان شهرداری در حال نظافت کعبه، ۱۵ اسفند- Abdel Ghani BASHIR / AFP -
2/5
تصویری از کعبه خالی از زائرین، ۱۵ اسفند- Abdel Ghani BASHIR / AFP -
3/5
کارمندان شهرداری در حال نظافت کعبه، ۱۵ اسفند- Abdel Ghani BASHIR / AFP -
4/5
زائرین در حال عکس گرفتن از کعبه از داخل مسجد الحرام، ۱۶ اسفند- Abdel Ghani BASHIR / AFP -
5/5
عکس گرفتن از کعبه از داخل مسجد الحرام، ۱۶ اسفند- Abdel Ghani BASHIR / AFP
گمان بیشتر کارشناسان در ایران این است که ویروس کرونا از شهر قم شیوع پیدا کرد و حالا تمامی استان‌های کشور را درگیر خود کرده است. شهری زیارتی که همه‌وقت سال شلوغ است از جمعیت.
پس از مشخص شدن مرکزیت قم در آلودگی به ویروس کرونا، مسئولین هیچ اقدام عاجلی برای قرنطینه کردن این شهر انجام ندادند و در عوض تولیت حرم حضرت معصومه در بیانیه‌ای بلند و طولانی تمامی مسیر‌ها را برای برخورد قاطع و سریع بست و ناممکن کرد؛ نه تنها شهر قرنطینه و یا تعطیل نشد بلکه مکان‌های پرتجمع و مذهبی شهر قم هم تعطیل نشدند و امکان گسترش ویروس کرونا در این شهر و هم‌چنین در سراسر کشور میسرتر شد.
در همان روزهای ابتدایی شروع بحران در شهر قم وزارت بهداشت پیشنهاد تعطیلی مکان‌های مذهبی در این شهر را مطرح کرد. در آن هنگام علی‌اکبر حسینی‌نژاد، مشاور نماینده علی خامنهای در شهر قم، با غیر ضروری دانستن موضوع «تعطیلی موقت» حرم حضرت معصومه گفته بود: «تعطیل کردن حرم چه ضرورتی دارد؟ مردم خودشان باید مراقب باشند. تعطیل کردن حرم پیام تلخی دارد، اینجا پناهگاه مردم است و نشستن مردم در گوشه‌ای از حرم و صحن، مشکلی پیش نمی‌آورد. حالا زائران به ضریح دست نزنند و لمس نکنند.»
این مقام مذهبی گفته که تعطیلی حرم سبب «بی‌پناهی» مردم می‌شود و شورای امنیت ملی باید در مورد آن تصمیم بگیرد: «تعطیل کردن حرم اگر لازم باشد باید در شورای تامین استان، یا شورای امنیت ملی باید تصمیم گیری شود، چون هم حرم امام رضا(ع) هست و هم حرم حضرت شاهچراغ و حرم حضرت عبدالعظیم و امامزادگان هم هستند و ممکن است این کار جو منفی ایجاد کند و مردم را بدتر بی‌پناه کند. این تصمیمات را باید نظام بگیرد، همه به یک تصمیم برسند و مثلا حرم را ببندند یا محدود کنند.»
در آن روزها محمد سعیدی، نماینده علی خامنهای در استان قم و تولیت حضرت معصومه هم درباره احتمال قرنطینه شهر قم یا تعطیلی موقت اماکن زیارتی گفته بود: «دشمن می‌خواهد با استفاده از این روش هراسی را در دل‌ها ایجاد کند و قم را شهری ناامن نشان دهد و انتقام همه شکست‌های خود را از قم بگیرد.»
توجیهات غیرعلمی و نادقیق بسیاری درباره پاک بودن ضریح مکان‌های مقدس در شهر قم و مشهد کار را به جایی رساند که چندتن با منتشر کردن ویدیویی از «لیسیدن» ضریح در قم و مشهد نمایش «ناممکن بودن ابتلا به ویروس در مکان‌های مذهبی» بدهند که البته کار یکی از آن‌ها به زندان کشید.
اما فراگیر شدن هرچه بیشتر ویروس کرونا در ایران و بالا رفتن روز به روز آمار مبتلایان و قربانیان این بیماری گویی نظارت علمای مذهبی را هم کمی تغییر داد.
آیت‌الله علم‌الهدی نماینده علی خامنهای در شهر مشهد و امام جمعه این شهر، که پیش از این نسبت به تعطیل شدن نماز جمعه در شهرهای ایران معترض بود، روز گذشته در پیامی تصویری خطاب به زائران حرم رضوی در مشهد گفته است که: «ضریح طلا و نقره حرم کسی را شفا نمی‌دهد، این توسل به خود امام رضا است که باعث شفاست. رعایت اصول بهداشتی وظیفه ماست، سیره و روش زندگی ائمه نیز همینگونه بوده است.»
هرچند که امام جمعه مشهد مردم از نزدیک شدن به «ضریح طلا و نقره» بر حذر داشته اما هم‌چنان نه توصیه‌ای برای خودداری از حضور در مکان‌های مذهبی و پر ازدحام می‌کند و نه در میان مقامات مذهبی این شهر پر جمعیت ایران هم حرفی از تعطیلی حرم رضوی‌ست.
در روزهای گذشته شهردار مشهد پیشنهاد تعطیلی سه روزه این شهر را مطرح کرد و استاندار خراسان رضوی هم گفت که وضعیت این استان در مواجهه با ویروس کرونا «قرمز» است.
از سوی دیگر امروز جمعی از علمای شهر مشهد بیانیه‌ای صادر کردند و طی آن گفتند که «برای پیشگیری از شیوع بیشتر بیماری اخیر و تشدید عوارض آن و به منظور قطع چرخه انتقال آن، حتی‌المقدور از تشکیل اجتماعات اعم از مراسم و مجالس شادی و عزا خودداری کنند و در شرایط فعلی، محیط خانه را با عبادت، دعا و توسل به معصومین متبرک سازند».
این علما البته نوشتند که «زیارت حرم مطهر نیز لازم است با رعایت توصیه‌های پزشکان انجام شود».
این بیانیه را آیت‌الله سید جعفر سیدان، آیت‌الله شیخ مهدی مروارید و آیت‌الله شیخ مصطفی اشرفی شاهرودی امضا کرده‌اند.
به‌نظر می‌رسد هرچند که قبله مسلمین جهان به دلیل مقابله با ویروس کرونا بر روی مسلمانان جهان و حتی شهروندان عربستان بسته شده است و تدابیر سفت و سخت در مقابله با این ویروس توجهات را بیشتر از قبل معطوف به لزوم «پیشگیری» و مهیا کردن زمینه برای جلوگیری از شیوع ویروس کرده است، مقامات مذهبی و متولیان اماکن زیارتی در شهرهایی مثل قم و مشهد، نمی‌خواهند از روش خود دست بردارند و هم‌چنان معتقدند که با رعایت اصول بهداشتی می‌توان به حضور در ازدحام جمعیت ادامه داد.
