نخستین بار منشور امارت اسلامی توسط تلویزیون طلوع که یکی از رسانه های داخلی افغانستان است، به نشر رسید. این رسانه گزارش داد که طالبان منشوری را تهیه کرده اند که چارچوب آینده نظام در افغانستان را مشخص میسازد. پس از این گزارش، منشور ۱۴۹ ماده ای در شبکه های اجتماعی به هم رسانی شد و سر و صدای زیادی به وجود آورد.

بر اساس این منشور، طالبان همچنان نظام آینده افغانستان را یک نظام امارتی تصور میکنند که در راس آن امیر المومنین قرار دارد. او به دو شیوه تعیین خواهد شد. یا از طریق شورای اهل حل و عقد یا هم از طریق معرفی ولی عهد توسط امیرالمومنین. این مساله میرساند که طالبان همچنان تنها رهبر آینده سیاسی در افغانستان را مولوی هبتالله رهبر خود شان میدانند که لقب امیر المومنین را یدک میکشد.

منشور طالبان نشان میدهد که این گروه کوچکترین تغییری در آجندای فکری و سیاسی خود نیاورده اند. آنان هنوز هم مانند دوره حکمروایی شان فکر میکنند و به این فکر میخواهند جامه عمل بپوشانند. چندی پیش سراج الدین حقانی معاون گروه طالبان در نوشته ای که در نیویورک تایمز به نشر رسید تلویحا واضح ساخت که هیچ گونه تغییری در دیدگاه طالبان نسبت به گذشته نیامده است.

بخش هایی از این منشور به شدت نگران کننده است. به طور مثال در ماده ۷۴ این منشور آمده است که طالبان به آزادی بیان، حقوق بشر و حقوق مدنی مردم مانند نظام امروز هیچ گونه باوری نداشته و خود را ملزم به اجرای آن نمی بینند. طالبان همچنان در بخش آموزشی این منشور هیچ اشاره ای به آموزش زنان نکرده اند. تنها در این بخش نوشته شده که ۵۰ درصد آموزشها در سطح مدارس و دانشگاه ها باید علوم دینی باشد .

طالبان: این منشور به ما ربطی ندارد  

گروه طالبان با ارسال خبرنامه ای به رسانه، این منشور را رد میکند. سهیل شاهین سخنگوی گروه طالبان در تماس با رسانهها گفته است که این منشور به آنان ارتباطی ندارد. آنان در حال حاضر فقط لایحه جهادی دارند. اما اکثریت اگاهان سیاسی میگویند که احتمال این که منشور متذکره توسط طالبان تهیه شده باشد بسیار زیاد است. از سوی دیگر با  شناخت اجمالی از چیستی هویتی گروه طالبان، میتوان به این نتیجه رسید که منشور با جهان بینی و دیدگاه گروه طالبان کاملا وفق دارد.

به نظر میرسد که این منشور پس از امضای توافق صلح میان گروه طالبان و دولت امریکا تهیه شده است. در همان زمان پس از امضای توافق صلح، بسیاری از رهبران طالبان، این توافق را به منزله پیروزی این گروه و شکست امریکا تلقی کردند. مسلم است که در چنین مجالی و با توجه به از هم پاشیدگی شدید سیاسی در داخل نظام افغانستان، گروه طالبان به پیروزی خود از طریق قوه قهریه بیشتر مطمین شوند. چند کنفرانسی هم که در گوشه و کنار جهان با حضور نمایندگان طالبان برگزار شد، نشان داد که طالبان سعی دارند بقیه گروههای سیاسی را در زیر چتر خود و بر اساس ایده خود قرار بدهند، نه این که در یک دولت ائتلافی شریک شوند. طالبان همواره واضح ساخته اند که راس قدرت را میخواهند نه این که در بدنه قدرت باشند. به همین دلیل این منشور برای آشکار سازی دورنمای سیاسی این گروه تهیه شده است.

نگرانیهای نهادهای مدنی افزایش مییابد 

هم زمان با نشر منشور گروه طالبان که به منزله قانون اساسی این گروه هم تلقی میشود، نهادهای حقوق بشری به خصوص نهادهای حمایت از حقوق زنان، نگرانی خود را در این رابطه ابراز داشته اند. گروهی از فعالین حقوق زنان در غرب افغانستان با نشر اعلامیهای از زنان حاضر در هیئت مذاکره کننده با طالبان در خواست کردهاند که به هیچ وجه زیر فشار مطالبات گروه طالبان نروند و دستاورد های ۱۹ سال گذشته را معامله نکنند. آنان حتی به این زنان گفته اند، در صورتی که روی حقوق زنان معاملهای صورت میگرفت، میز مذاکره را ترک کنید.

این تنها نگرانی زنان در مورد از دست دادن حقوق شان در مذاکره با طالبان نیست. بیشتر شهروندان افغانستان نگران این مساله هستند که مبادا به خاطر ثبات و صلح، تمامی ارزشهای انسانی معامله شود. خیلی ها به این باورند که طالبان حتی اگر متیقن شوند تا وضعیت در افغانستان از طریق گفت و گو حل شود، باز هم لغو بخشی از دستاوردهای ۱۹ سال گذشته خواهند بود. طالبان بارها گفته اند که ارزش های انسانی و حقوق بشری که از دید آنان ارزشهای کفری است را بر نمیتابند. به همین دلیل است که این منشور به شدت نگرانی مردم را در افغانستان و حتی خارج از افغانستان به وجود آورده است.