مقامات ارشد طالبان افغانستان تأیید کردهاند که ملا یعقوب، پسر ارشد بنیانگذار جنبش طالبان، ملا محمد عمر، به عنوان رئیس کمیتۀ نظامی این گروه تعیین شده است. بسیاری را باور بر این است که این نامزدی، احتمالاً زمینهساز گرفتن مسئولیتهای مهم برای او در آینده باشد.
ملا یعقوب در حال حاضر سمت معاونت رهبری گروه طالبان را به عهده دارد. کسانی که او را از نزدیک میشناسند، میگویند که او حدود ۲۷ سال عمر دارد و آموزشهای ابتدایی دینی خود را در مدارس پاکستان فرا گرفته است. با توجه به سن و سال ملا یعقوب، تصور بر آن است که وی ممکن است شایستگی و تجربۀ زیادی در امور سیاسی و نظامی نداشته باشد، اما به عنوان فرزند ملا محمد عمر، فرماندهان نظامی و رهبران سیاسی طالبان از او پیروی میکنند.
وزیر دارایی دولت طالبان، ملا آغاجان معتصم که از نزدیکان خانوادۀ ملا عمر به شمار میرود، میگوید که یعقوب یک عالم دینی است و طی ۱۹ سال گذشته در عملیاتهای پراکنده علیه نیروهای آمریکایی و ناتو شرکت داشته است. آغا جان میافزاید: «ملایعقوب دارای تجارب جنگی است، زیرا پدرش شخصیتی نظامی بود و او چیزهای زیادی از پدر خویش آموخته است.»
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
نقش جدید ملا یعقوب پرسشهایی را مبنی بر علت این گزینش برانگیخته است؛ در حالی که تأکید و تمرکز روی روند سیاسی است. طالبان با ایالات متحده به توافق رسیدهاند تا به جنگ ۱۹ساله نقطۀ پایان بگذارند، آتشبس با نیروهای خارجی حفظ شود، و روند رهایی زندانیان به خاطر آغاز مذاکرات بینالافغانی ادامه یابد.
طالبان همچنین روز دوشنبه ۵۳ زندانی دولت افغانستان را آزاد کردهاند. این درحالی است که طالبان تا کنون ۲۵۰ زندانی دولتی، ولی دولت افغانستان ۱۰۰۰ تن از زندانیان طالب را رها کرده است. همچنین، با انتصاب ملایعقوب، تصمیم مهم دیگری مبنی بر ادغام بخشهای جنوبی و شرقی کمیتۀ نظامی طالبان اتخاذ شده است. یک مقام ارشد طالبان میگوید که در زمان ملا اختر منصور، رهبر پیشین طالبان، یک کمیتۀ نظامی وجود داشت، اما به دلیل نگرانیهای امنیتی، مشکلات در دیدار با فرماندهان نظامی، برقراری ارتباط و راهاندازی عملیات، به دو بخش جنوبی و شرقی تقسیم شده بود. اکنون این دو بخش یک بار دیگر تحت رهبری ملا یعقوب درد هم ادغام شدهاند.
ملا یعقوب را در رأس تمامی مقامات مهم نظامی طالبان قرار دادهاند، زیرا به خاطر ملا محمد عمر، فرماندهان نظامی و رهبران سیاسی ممکن است اهمیت بیشتری برای سخنان او قایل شوند. مقامات ارشدی چون ملا عبدالقیوم، رئیس پیشین کمیتۀ نظامی و {ملا} ابراهیم، مسئول امور نظامی ولایات جنوبی، نیز به عنوان معاونان او تعیین شدهاند و حالا زیر نظر و دستور او کار خواهند کرد.
ملا ذاکر یکی از بهترین متخصصان امور نظامی بوده است، اما پس از ملا عمر، چندین بار با رهبری طالبان اختلافاتی داشته است و گفتنی است که ملا اختر منصور او را برکنار نیز کرده بود. طی گفتوگو با چندین تن از رهبران کنونی و پیشین طالبان در مورد گزینش ملا یعقوب، مشخص شد که هدف از انتصاب او ممکن است کنترل برخی از مقامات دفتر سیاسی در قطر، به ویژه ملا عبدالغنی برادر باشد، و یا متوقف ساختن بعضی از تصمیمهایی که از جانب آنان اتخاذ شده است.
یک مقام بلندپایۀ طالبان میگوید که شورای رهبری از تصمیم ملا برادر برای توافق با تیم مذاکره کنندۀ آمریکایی برای خروج نیروهای خارجی طی ۱۴ ماه، به شدت انتقاد کرده است، زیرا این شورا پیشنهاد کرده بود که آنان باید در جریان ۶ الی ۹ ماه خارج شوند. همچنین، زمانی که ملا برادر و مذاکرهکنندگان طالب دعوت دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا را برای سفر به ایالات متحده پذیرفتند، این شورا آنها را محکوم کرد و نمایندگان سیاسی را از سفر به آمریکا منع کرد. رئیس جمهوری ترامپ خود دعوت از طالبان را برای ملاقات در اردوگاه دیوید تأیید کرد، اما آن دیدار پس از کشته شدن یک سرباز آمریکایی در حملۀ انتحاری طالبان در کابل در ماه سپتامبر، به صورت ناگهانی لغو شد.
به درخواست شورا، ملا یعقوب و نایب دوم امیر، سراجالدین حقانی، نامههایی به ملا برادر نوشتند و او را از نارضایتی شورا آگاه ساختند. نام ملا یعقوب برای نخستین بار زمانی سر زبانها افتاد که عمویش عبدالمنان آخوند، از تصدیق و پذیرش رهبری ملا اختر منصور زمانی امتناع ورزید و چندین تن از رهبران دیگر طالبان نیز دربارۀ انتخاب اختر منصور رأی ممتنع داشتند.
اختر منصور، هنگام ورود از ایران به خاک پاکستان در ماه می ۲۰۱۵ طی یک حملۀ پهبادی آمریکا کشته شد. سپس با وساطت چند تن از رهبران ارشد طالبان، به ملا عبدالمنان و ملا یعقوب تعدادی از مناصب پیشنهاد شد و ملا یعقوب را در آن زمان، ضمن انتخاب به عضویت در کمیتۀ نظامی، به عنوان معاون امیر جدید طالبان، شیخ هیبتالله نیز تعیین کردند.
سراجالدین حقانی که در میان افراطگرایان معروف به «خلیفه» است، در نزدیک کردن خانوادۀ ملا عمر به اختر منصور نقش مؤثر داشت. یکی از عالمان دینی وابسته به شبکۀ حقانی میگوید که او همچنین در انتصاب ملا یعقوب به عنوان معاون امیر، نقش اساسی ایفا کرده است. وی این احتمال و نگرانی را که گزینش ملا یعقوب به عنوان رئیس کمیتۀ نظامی به معنای به چالش کشیدن سراج حقانی است، رد کرد.
یک مقام پیشین طالبان گفت: «نقش جدید ملا یعقوب همچنین ممکن است پیامی برای فرماندهان نظامی باشد که آنها در توافق صلح با آمریکا بر وعدهشان دربارۀ اقدام احتمالی علیه افراطگرایان خارجی (داعش و القاعده) متعهد هستند. دلایل رهبر طالبان، شیخ هیبتالله برای با انتصاب ملا یعقوب هرچه باشد، اکثریت طالبان بر این باورند که ملا یعقوب به عنوان فرزند ملا عمر، اکنون به عنوان یک شخصیت قدرتمند در گروه طالبان روی صحنه آمده است.
© IndependentUrdu