در چند روز گذشته رسانه‌های داخلی ایران انتشار کتاب «روایت رهبری: مناسبات جمهوریت و اسلامیت» نوشته یاسر جبرائیلی را بسیار برجسته کرده‌اند. کتابی که به نوشته خبرگزاری فارس سه رویداد «تعیین امام خمینی به رهبری نظام اسلامی»، «تعیین آیت‌الله منتظری به رهبری آینده و سپس برکناری ایشان» و نهایتا «تعیین آیت‌الله خامنه‌ای به رهبری» را واکاوی کرده است. 

این خبرگزاری نزدیک به سپاه درباره این کتاب نوشته است: «در این اثر برای نخستین بار خاطراتی از رهبر انقلاب مربوط به مقاطعی حساس از دهه ۱۳۶۰ شمسی آمده است».

به نوشته این خبرگزاری در این کتاب علاوه بر «خاطرات اختصاصی و منتشر نشده از رهبر انقلاب»، برای نخستین بار از برخی «اسناد مهم تاریخی نظیر مذاکرات مجلس خبرگان قانون اساسی و مذاکرات شورای انقلاب» استفاده شده است.

در سال‌های گذشته علی خامنه‌ای گاه و بی‌گاه درباره ضرورت بازخوانی تاریخی و سیاسی  دهه ۶۰ شمسی تاکید کرده است. در یکی از معروف‌ترین اظهارنظرهای او درباره این برهه بسیار حساس تاریخ معاصر ایران، رهبر جمهوری اسلامی گفته بود که «دهه شصت یک دهه مظلوم و در عین حال بسیار مهم و سرنوشت ساز در تاریخ انقلاب اسلامی است که متأسفانه ناشناخته مانده و اخیراً هم بوسیله برخی بلندگوها و صاحبان آنها مورد تهاجم قرار گرفته است». 

سال‌های پایانی دهه ۶۰ شمسی همراه است با مهم‌ترین و شاید تلخ‌ترین دوران‌های سیاسی ایران؛ مهم از آن جهت که  در این سال‌ها هم روح‌الله خمینی، بنیان‌گذار نظام اسلامی در ایران از دنیا  رفت و هم جانشین مورد وثوق او یعنی حسینعلی منتظری از دایره قدرت کنار گذاشته شد و هم  علی خامنه‌ای به رهبری جمهوری اسلامی ایران رسید و تلخ از آن رو که در همین سال‌ها هزاران زندانی سیاسی در ایران به چوخه اعدام بسته شدند.  گروه کثیری از این زندانیان  آخرین روزها یا هفته‌های حبس خود را می‌گذراندند و بی‌خبر از همه‌جا تنها با تصمیم گروهی در قدرت به کام مرگ فرستاده شدند. 

چند سال پیش بود که انتشار یک فایل صوتی از جلسه آیت‌الله منتظری با هیئت مسئول اعدام‌های سال ۶۷ واکنش‌های بسیار زیادی را برانگیخت. در میان نفرات مسئول اعدام زندانیان نام رئیس فعلی قوه قضاییه جمهوری اسلامی، یعنی ابراهیم رئیسی هم دیده می‌شد.

آنچه خبرگزاری‌های داخلی از کتاب «روایت رهبری: مناسبات جمهوریت و اسلامیت» منتشر کرده‌اند نشان می‌دهد که بخش عمده این کتاب گفته‌های رهبر جمهوری اسلامی ایران از سرنوشت آیت‌الله منتظری و اعدام‌های سال ۶۷ است.

در جایی از این کتاب از قول علی خامنه‌ای آمده است: «آقای منتظری همان وقتی که اسم قائم مقام رهبری را هم نداشت، در همان کارهایی که از شئون امام و شئون رهبری است، خودسرانه دخالت می‌کرد؛ در دادگاه‌ها دخالت می‌کرد، در دانشگاه‌ها دخالت می‌کرد، نماینده می‌گذاشت، امام جمعه می‌گذاشت، برمی‌داشت، خیلی کارها می‌کرد دیگر. طبعاً بعد از قضیّه‌ی جانشینی رهبری در آینده، این کارها از طرف ایشان یا شاید تعبیر درست‌تر این است که بگوییم از طرف آن تشکیلاتی که پشت سر ایشان بود و بیت ایشان، بیشتر و قوی‌تر شد.»

در بخش دیگری از کتاب، خامنه‌ای در مورد اعدام‌های سال ۱۳۶۷ می‌گوید: «الان هم من مطمئنم که امام با یک محاسبه‌ی درستی تدبیر کرده بود. یعنی وقتی گروهی با نظام اسلامی و حکومت اسلامی در حال جنگ هستند که محاربند، فقط آدمهایی که الان شمشیر دستشان است محارب نیستند بلکه آن کسی هم که فرض بفرمایید رفته پستش را تحویل بدهد و بیاید، او هم جزو همین‌هاست، آن کسی که دارد خط‌دهی میکند، طراحی میکند، او هم [جزو اینها است]، سرباز ذخیره‌شان هم جزو اینها است. تفاوتی نمیکند. مسأله‌ی محاربه‌ی اشخاصی که با آنها همکاری داشته باشند و متّصل باشند، یک مسأله‌ی حل‌شده‌ای است تقریباً. امام با این ملاحظات این کار را کرده بودند. بنابراین از‌لحاظ فقهی و همچنین از‌لحاظ تشخیص امام و عملکرد امام و نظر امام جای هیچ دغدغه‌ای وجود ندارد.»

انتشار این کتاب که بی‌شک در روزهای آینده باعث باز شدن دوباره بحث‌ها درباره اعدام‌های سال ۶۷ و حوادث مهم تاریخی و سیاسی این دهه از تاریخ حکومت اسلامی در ایران خواهد شد. 

در سال‌های گذشته فعالیت‌های گروهای مخالف جمهوری اسلامی برای دادخواهی و محاکمه بین‌المللی مسببین کشتار سال ۶۷ نتیجه بخش بوده است. اواخر سال گذشته میلادی بود که حمید نوری، مظنون به دخالت در کشتار تابستان سال ۱۳۶۷، با حکم دادگاهی در کشور سوئد بازداشت شد و هم‌چنان در حبس به سر می‌برد. 

امروز چهارشنبه هفتم خرداد ماه هشتمین جلسه دادگاه برای تعیین وضعیت حمید نوری با نام مستعار حمید عباسی در شهر استکهلم سوئد و «پشت درهای بسته» برگزار شد که بر اساس رأی صادر شده از سوی این دادگاه، حکم بازداشت این متهم برای چهار هفته دیگر هم تمدید شد.