شامگاه جمعه، بخش خبری صداوسیمای ایران قسمت‌هایی از اعترافات تلویزیونی روح‌الله زم را پخش کرد.

این برنامه شامل مصاحبه یکی از خبرنگاران تلویزیون جمهوری اسلامی با متهمی بود که در روز ۱۰ تیرماه گذشته از سوی شعبه ۱۵ دادگاه انقلاب تهران به اعدام محکوم شد.

دادستانی تهران در کیفرخواست صادرشده علیه روح‌الله زم، ۱۷ اتهام امنیتی به وی منتسب کرد که سنگین‌ترین اتهامات برای یک مخالف سیاسی جمهوری اسلامی در سال‌های اخیر بود. در نهایت ابوالقاسم صلواتی آقای زم را در ۱۳ مورد اتهامی محکوم و او را «مفسد فی‌الارض» اعلام کرد.

در این برنامه که بیش از ۳۰ دقیقه از اعترافات اجباری روح‌الله زم در آن گنجانده شده بود، مجموعه سؤالاتی از وی پرسیده شد که کم‌وبیش در روند دادگاه نیز مطرح شده بود و قصد داشت به مخاطب این‌گونه القا کند که آقای زم نیز با اعدام خودش موافق است.

روح‌الله زم در روز ۲۲ مهرماه امسال در کشور عراق ربوده و به ایران منتقل شد. گفته شده است که او با هدف دیدار با آیت‌الله سیستانی یا نماینده او به این کشور سفر کرده بود. اطلاعات سپاه دستگیری روح‌الله زم را «عملیاتی پیچیده با حربه فریب اطلاعاتی» اعلام کرده است.

این تنها برنامه اعترافات اجباری روح‌الله زم در صداوسیمای ایران نیست. در بهمن‌ماه سال گذشته نیز برنامه دیگری به نام «پرسه در مه» از تلویزیون ایران پخش شد که در آن خلاصه‌ای مونتاژ شده از دو جلسه ضبط‌‌شده اعترافات تلویزیونی آقای زم وجود داشت.

برنامه‌ای که شب گذشته از آقای زم پخش شد، سومین دور از اعترافات اجباری او است که در صداوسیمای جمهوری اسلامی پخش می‌شود؛ نشانه‌ای از اهمیت پرونده او برای مقام‌های سازمان اطلاعات سپاه.

در هر دو برنامه تلاش شده است بر نقش «سازمان اطلاعات سپاه» در «صید شاه‌ماهی نیروهای ضدانقلاب» تأکید شود. در برنامه شب گذشته نیز مجری در دو نوبت تلاش کرد تا روند ربودن روح‌الله زم و انتقال او به ایران را کاری خارق‌العاده از نیروهای این سازمان جلوه دهد.

با این حال حسام‌الدین آشنا، مشاور حسن روحانی ساعتی پیش به‌صورت غیرمستقیم در واکنش به پخش اعترافات اجباری روح‌الله زم، آن را به «دورخوانی سناریو» شبیه دانست. به عقیده آقای آشنا، این برنامه نه «مصاحبه» بوده و نه «بازجویی».

در رویدادی دیگر مرتبط با این پرونده، روز گذشته عفو بین‌الملل به صدور حکم اعدام برای روح‌الله زم اعتراض کرد.

این سازمان در متن اعتراض خود به نامه محمدعلی زم، پدر روح‌الله، به رئیس قوه قضائیه اشاره کرده است که در آن از بی‌خبری مطلق فرزندش از همسر و دخترانش و همچنین دسترسی نداشتن او به وکیل در روند رسیدگی به اتهاماتش در شعبه ۱۵ دادگاه انقلاب خبر می‌داد.

تهیه و پخش اعترافات تلویزیونی افراد علیه خود در جمهوری اسلامی سابقه‌ای طولانی دارد و افراد و چهره‌های مخالف سیاسی بسیار مجبور به انجام این کار شده‌اند.

صداوسیمای جمهوری اسلامی سال‌ها است که به عنوان بازوی رسانه‌ای نهادهای امنیتی در ایران نقش ایفا می‌کند. فعالان حقوق بشر و زندانیان سیاسی شهادت داده‌اند که برخی از مجریان و خبرنگاران این رسانه، در اصل نیروی سازمان‌های امنیتی هستند که برای پوشش اخبار این نهادها در تلویزیون ایران ماموریت یافته‌اند.

همکاری صداوسیمای ایران با نهادهای امنیتی همیشه نیز طبق سناریوی دلخواه آن‌ها پیش نرفته است. در تابستان گذشته شبکه خبری بی‌بی‌سی با یکی از متهمان سابق ترور دانشمندان هسته‌ای در ایران که به‌تازگی به آلمان پناهنده شده بود مصاحبه و جزئیات شکنجه و اعتراف‌گیری از وی و دیگر متهمان این پرونده را افشا کرد.

مازیار ابراهیمی که فیلم اعترافات تلویزیونی اجباری او در سال ۱۳۹۲ از صداوسیمای ایران پخش شد در این مصاحبه از شکنجه و فشارهایی که منجر به تهیه این اعترافات علیه خود شده بود، پرده برداشت. آقای ابراهیمی همچنین به همکاری صداوسیما برای تهیه و پخش این اعترافات دروغین نیز اشاره کرد. 

پس از این رویداد، علی مطهری نایب‌ رئیس سابق مجلس شورای اسلامی نیز از مشابهت این پرونده و گرفتن اعترافات اجباری از سوی نهادهای امنیتی در دست‌کم سه موضوع امنیتی دیگر در ایران سخن گفت. علی مطهری این سه رسوایی امنیتی-رسانه‌ای را مربوط به قتل‌های زنجیره‌ای، بمب‌گذاری در حرم امام هشتم شیعیان و اتوبوس نویسندگان دانسته بود: «در موضوع انفجار در حرم امام رضا(ع) در سال ۷۳ نيز ابهاماتی مطرح است و لازم است درباره آن روشنگری صورت بگيرد. در موضوع قتل‌های زنجيره‌ای نيز چنين اتفاقاتی افتاد و می‌توان گفت كه آن موضوع نيز از نظر مساله حفظ نظام از همين قماش است. آنجا هم میگفتند كه ما برای اينكه دگرانديشان و روشنفكران را بترسانيم، چند نفر از آن‌ها را از بين می‌بريم. مساله قتل داريوش فروهر و همسرش نيز از همين جنس بود. مساله تصميم به قتل نويسندگان (شانزدهم مرداد سال ۷۵) در ماجرای اتوبوس حامل نويسندگان در سفر به ارمنستان نيز به همين شكل بود.» 

وزیر اطلاعات ایران در واکنش به پخش این گزارش وعده داد که به‌زودی نشستی مطبوعاتی برگزار خواهد کرد اما این نشست هنوز برگزار نشده است.

آقای زم هفته گذشته به‌صورت رسمی به صدور حکم اعدام علیه خود اعتراض کرده و منتظر رسیدگی به پرونده‌اش در دادگاه تجدیدنظر است.