لیبرا، پول دیجیتالی فیس‌بوک، وارد بازار رقابت با دلار شد

ده سال پس از ایجاد «رمزارز» بیت کوین، تعدادی از بزرگترین شرکت‌های جهان دور هم جمع شده‌اند تا «رمزارز» خودشان را که قرار است با دلار آمریکا رقابت کند، خلق کنند.

«لیبرا» را بیست و هشت شرکت از جمله «پِی پَل»، «مستر کارد» و «ویزا» حمایت می‌کنند. «لیبرا» از طریق فیس‌بوک روی «واتس آپ»، پیام رسان «مسنجر» و دیگر اپلیکیشن‌ها عرضه می‌شود تا به کاربران اجازه دهد از طریق تلفن (بدون نیاز به حساب بانکی) پول ردوبدل کنند.

در ویدئویی که در مورد «لیبرا» پخش شده، آمده است: «تکنولوژی تقریبا دسترسی به همه چیز را آسان‌تر کرده جز پول. یک میلیارد و هفتصد میلیون نفر حساب بانکی ندارند. این سی و یک درصد کل جمعیت جهان است. برای کسانی که حساب بانکی دارند، نقل و انتقال پول کند است. یک تراکنش مالی میان-مرزی بین سه تا پنج روز کاری طول می کشد و هزینه‌اش هم بالاست».

گفته می‌شود «لیبرا» قادر است مسائل مربوط به پول سنتی را حل کرده و موانعی را هم که باعث شده «رمزارز»هایی چون بیت کوین و دیگر انواع آن مورد استقبال همگان قرار نگیرند از میان بر خواهد برداشت.

دیوید مارکوس از شرکت فیس‌بوک که مسئول پروژه «لیبرا»ست، می‌گوید هدف این رمزارز جدید ایجاد «یک پول ساده و رایج جهانی و یک ساختار مالی است که امکانات (لازم) را در اختیارمیلیاردها نفر بگذارد».

گزارشی که اخیرا از طرف بورس «لونوُ» در لندن منتشر شد، حاکی از آن است که «رمزارز» جدید می‌تواند شکاف‌هایی را که هم پول‌های سنتی مثل دلار و هم  رمزارزهایی چون بیت کوین از برخورد با آن عاجز بوده‌اند، پر کند. گزارش «آینده پول» نشان می‌دهد بازارهای درحال توسعه سریع‌تر از بورس کشورهای توسعه یافته، از یک رمزارز مثل «لیبرا» استفاده خواهند کرد.

مارکوس سوانپُل، مدیر بورس «لونوُ» می‌گوید:«تحقیقات ما نشان می‌دهد در این بازارها مردم بیشتر به مسائل مالی آشنا هستند که به این معنی است که آنها فواید این پول جدید را می‌فهمند و به آن نیاز دارند. اگر یک «رمزارز» بتواند نسبت به سیستم‌های کنونی ابزاری ارزان‌تر و امن‌تر برای نقل و انتقال‌های مالی باشد، از آن استفاده خواهد شد».

شایعات مربوط به احتمال ایجاد این پول دیجیتالی از سال ۲۰۱۸ که فیس‌بوک گروه خود را برای تحقیق در مورد امکانات فنی آن درست کرد، سخت در جریان بوده است.

با توجه به آن که بیش از دو میلیارد نفر از اپلیکشین‌های فیس‌بوک در جهان استفاده می‌کنند، بسیاری معتقدند که «لیبرا» قابلیت آن را دارد که در مقام نخستین پول دیجیتالی با استفاده گسترده در سراسر جهان قرار گیرد، اما برخی دیگر انگیزه این اقدام را زیر سئوال برده‌اند.

ثبات ارزش

برخلاف بیت کوین، ارزش برابری «لیبرا» برای اجتناب از نوسان قیمت، به یک سبد از پول‌های مختلف متکی است. فقدان این ترتیبات در ارزش برابری بیت کوین، آن را برای استفاده گسترده عامه نامناسب کرده است.

به‌رغم این‌که چند مرکز فروش عمده پرداخت با بیت کوین را پذیرفته‌اند، اما این نخستین پول دیجیتالی، در عمل بیشتر در بازار بورس و سرمایه گذاری‌های مربوط به آن استفاده شده است.

«لیبرا» نخستین رمزارز با ثبات جهان نیست زیرا «گُلدمَن سَکس» (نهاد مالی بین‌المللی) از چندین پروژه پول دیجیتالی حمایت کرده تا از جهش چشمگیر قیمت‌ها جلوگیری کند. اما «لیبرا» بزرگترین و جاه طلبانه‌ترین رمزارزی است که تاکنون ایجاد شده است.

جایلز هاوکینز، از دفتر دعاوی «اَشفُوردز» می‌گوید:« لیبرا با بیت کوین بسیار متفاوت است چون ارزش برابری آن به یک سبد از پول‌های دیگر بستگی داشته و در نتیجه کمتر دستخوش نوسان می‌شود و می‌توان به آن به دیده یک واحد پولی نگاه کرد تا ابزاری برای حفظ سرمایه».  

تهاجمی و خطرناک

«لیبرا» در زمانی راه‌اندازی می‌شود که فیس‌بوک دوران پرتلاطمی را می‌گذراند. یک سال پیش، رسوایی «کمبریج آنالیتیکا» اطلاعات خصوصی میلیون‌ها نفر از کاربران فیس‌بوک را افشاء کرد. از آن موقع، این غول تکنولوژی با یک رشته موارد تخطی از حفظ اطلاعات (خصوصی) دست به گریبان بوده که اساس اعتماد به فیس‌بوک و اپلیکیشن‌های آن را خدشه دار کرده است.

منتقدین از این پول دیجیتالی، از جمله «فیل چِن»، کارشناس حفظ اطلاعات در تراکنش‌های مالی دیجیتالی (بلاک چِین)، و تولید کننده نخستین تلفن هوشمند جهان برای تراکنش‌های دیجیتالی «اچ تی سی» (تلفن‌های هوشمند بر پایه سیستم عامل ویندوز، اندروید و ...)، می‌گوید دخالت فیس‌بوک به معنی آن است که «لیبرا» در قطب مخالف بیت کوین قرار گرفته و این گامی است دیگر در جهت کنترل کامل اطلاعات کاربران.

آقای چِن به ایندیپندنت گفت: «اگر درمورد این که فیس‌بوک بیش از حد در مورد اطلاعات خصوصی شما می‌داند یا به آن دسترسی دارد، نگرانید، (باید بدانید) این پول جهانی تهاجمی‌ترین و خطرناک‌ترین ابزار نظارتی است که تابحال ساخته شده است. اگر این (رمزارز) تولید شده و در سطح جهانی استفاده شود، خواهیم دید که فیس‌بوک در میان ۱۰ شرکت بزرگ قرار خواهد گرفت که برای یکصد سال آینده تمام اطلاعات مربوط به مشتریانش را، از موقعیت‌شان در جامعه تا هر نقل و انتقال پولی از راه فیس‌بوک، واتس آپ و اینستاگرام، در اختیار دارد».