همه موافق بودند که نشستی است تاریخی و مهم. بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، ماه گذشته، درست چند دقیقه پس از انحلال مجلس، اعلام کرد که کشورش میزبان دیداری بین روسای امنیتی اسرائیل، آمریکا و روسیه خواهد بود. نتانیاهو این دیدار را «بی‌سابقه و تاریخی» خواند.
دمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین، هم بر اهمیت نشست اورشلیم (بیت‌المقدس) تاکید داشت: «طرفین مشغول امر حیاتی اشتراک دیدگاه‌ها در مورد اوضاع منطقه می‌شوند از جمله حل مساله خاورمیانه، روند حل مساله در سوریه و سایر مسائلی که ضروری بدانند».
این دیدار بالاخره دیروز و امروز با حضور جان بولتون، مشاور امنیت ملی، و همتایان روس و اسرائیلی‌اش، دیمیتری پاتروشف و مئیر بن شابات برگزار شد.
اما آیا اسرائيل و آمریکا موفق شدند در این دیدار روسیه را کمی بیشتر به سمت خود و علیه ایران بکشانند؟ پیش از برگزاری نشست تیتر خیلی روزنامه‌ها مثل «وال استریت ژورنالِ» آمریکا و «گلوب اند میلِ» کانادا از چنین قصدی خبر می‌داد. اما حالا که دیدار تمام شده روزنامه «تایمز آو اسرائیل» تیتر زده: «روسیه کنار ایران ایستاد و علیه اسرائیل و آمریکا».
این تیتر اما گویای تمام حقیقت نیست. اشاره روزنامه اسرائیلی به این است که پاتروشف، دبیر شورای امنیتی روسیه، در ماجرای پهپاد کنار آمریکا نایستاده و در ضمن از نقش ایران در سوریه تقدیر کرده است. اما چطور می‌شد انتظار داشت مسکو از مهم‌ترین متحد خود در جنگ سوریه پشتیبانی نکند و کاملا پشت ایران را خالی کند؟ تل‌آویو و واشنگتن بی‌شک انتظار نداشتند مسکو کاملا به تیم آن‌ها بپیوندد و علیه ایران موضع بگیرد. اما باید دید در پشت درهای بسته چه حرف‌هایی زده شده و مسکو چه وعده‌هایی به آن‌ها داده است.
پیش از برگزاری دیدار، اران لرمن، معاون سابق شورای امنیت ملی اسرائیل و حالا معاون رئیس اتاق فکر مهم «موسسه استراتژی و امنیت اورشلیم» گفته بود برگزاری این جلسه در اسرائیل «فوق‌العاده و غیرقابل باور است» و افزوده بود: «چنین چیزی در تاریخ دیپلماتیک ما سابقه ندارد.» او در ضمن گفته بود این دیدار «سیلی به صورت ایران» خواهد بود چرا که «آن‌ها دیگر نمی‌توانند فرض بگیرند روسیه همگام با برنامه‌های تروریستی‌شان در سوریه است».
اما پاتروشف همین چهارشنبه هفته قبل در نشستی امنیتی در اوفای روسیه با همتای ایرانی خود، علی شمخانی، دیدار کرده بود. نمی‌شد انتظار داشت مسکو بدون هماهنگی با ایران به اوشلیم رفته باشد.
در نشست خبری امروز، پاتروشف این گمانه واشنگتن و تل‌آویو که ایران را «تهدید اصلی برای امنیت منطقه» می‌دانند تایید نکرد و حتی حملات اسرائیل در خاک سوریه علیه نیروهای ایرانی و مورد حمایت ایران را «نامطلوب» خواند. این در حالی است که خیلی گزارش‌ها از توافق ضمنی مسکو با این حملات خبر می‌دهد.
مهم‌تر از همه اما این‌که پاتروشف گفت وزارت دفاع روسیه نظر ایران را تایید کرده و به این نتیجه رسیده که پهپاد آمریکایی واقعا وارد حریم هوایی ایران شده بود. آمریکا می‌گوید این پهپاد هنگام پرواز در آسمان‌های بین‌المللی توسط ایران سرنگون شد. پاتروشف اما گفت «اثباتی» در این مورد ندیده است.
این چهره امنیتی که قریب ده سال (از ۱۹۹۹ تا ۲۰۰۸) رئیس مهم‌ترین نهاد امنیتی داخلی روسیه هم بوده است از حضور ایران در سوریه تقدیر کرد و گفت این کشور «نقش مهمی در مبارزه با تروریست‌ها در خاک سوریه و ایجاد ثبات در اوضاع آن کشور دارد.» او البته تاکید کرد که مسکو متوجه نگرانی‌های اسرائیل هم هست و به آن‌ها رسیدگی می‌کند.
جان بولتون، مشاور امنیت ملی آمریکا، اما حرف‌های پاتروشف را رد کرد و گفت: «روس‌ها مرتبا گفته‌اند که می‌خواهند شاهد ترک [سوریه توسط] نیروهای ایران باشند». او مشخصا به حرف‌هایی که پوتین اخیرا در مسکو زده بود اشاره کرد.
پاتروشف اما بر روابط نزدیک کشورش با اسرائیل هم تاکید کرد. او دیروز گفته بود: «ما توجه ویژه‌ای به تامین امنیت اسرائيل داریم» و افزود که امنیت این کشور جزو «منافع ویژه ما است چرا که این‌جا در اسرائیل قریب دو میلیون نفر از هم‌وطنان ما زندگی می‌کنند. اسرائیل در چندین مجرا، از جمله در سازمان ملل حامی ما است. جناب نخست‌وزیر (نتانیاهو) فی‌الحال گفته که دیدگاه‌های ما در مساله مبارزه با جعل تاریخ جنگ جهانی دوم مشترک است.»
این مقام روس بدین‌سان به دو مساله مهم که مسکو و تل‌آویو را به هم مربوط می‌کند، اشاره کرده: حضور اقلیت بزرگ روس‌زبان در اسرائیل که از قدرت سیاسی بسیاری برخوردار است و همچنان روابط گسترده‌ای با روسیه دارد و مساله جنگ جهانی دوم که در آن اتحاد شوروی نیروی اصلی شکست‌دهنده فاشیسمِ هیتلری، دشمن یهودیان جهان، بود. طرفه اما آن‌جا که در هر دوتای این مسائل جایگاه نتانیاهو متزلزل است: از یک سو، رقیب اصلی این روزهای او، آویدور لیبرمن است که رای خود را از روس‌زبان‌های اسرائیل می‌گیرد. از سوی دیگر، نتانیاهو با بسیاری سیاستمداران راست‌گرای اروپای شرقی نزدیک شده که بطور سنتی دیدگاه‌های رویزیونیستی (تجدید نظرطلبی) در مورد جنگ جهانی دوم مطرح می‌کنند که رنج یهودیان را کم‌اهمیت جلوه می‌دهند و بعضا سیاست ضد روسیه دارند.
با این حال نتانیاهو هنگام خوشامدگویی از پاتروشف گفت پوتین چند ماه دیگر به اسرائیل می‌آید تا سنگ بنای یادبود حصر لنینگراد و هفتاد و پنجمین سالگرد آزادی اردوگاه مرگ آشوویتز به دست ارتش سرخ شوروی ریخته شود.
بولتون و ایران
پرتیترترین حرف اجلاس را اما جان بولتون زد. او گفت آمریکا «دری باز» پیش روی ایران گذاشته و این کشور کافی است «از این در وارد شود.» بولتون در نشست خبری امروز تاکید کرد که سیاست آمریکا سرنگونی جمهوری اسلامی نیست و گفت مواضعی که او در این جهت گرفته پیش از سِمت کنونی‌اش و به عنوان یک شهروند عادی بوده است. بولتون در حالی از قصد آمریکا برای مذاکره خبر می‌دهد که این کشور در دور اخیر تحریم‌ها حتی آیت‌الله خامنه‌ای و جواد ظریف را نیز تحریم کرده است. عباس موسوی، سخنگوی وزارت خارجه ایران، در واکنش به این تحریم‌ها در توئیتر گفته بود این کار «بستن دائمی راه دیپلماسی است».
