در حالی که کرونا همچنان روزهای اوج خود را در ایران سپری میکند و آمار مرگ ناشی از این ویروس همچنان دورقمی است و بسیاری از استانهای ایران در شرایط قرمز و بحرانی ابتلا به کرونا قرار دارند اما وزارت آموزش و پرورش در این کشور برای بازگشایی مدارس کوتاه نیامده و خانوادهها نگران از شرایط پیشآمده، مجبور به فرستادن بچهها به مدرسه هستند.
چالش اساسی خانوادهها در دو روز باقی مانده به بازگشایی مدرسهها وضعیت رنگ استانهای کرونازده و تصمیم برای بازگشت به مدرسه است.
وزیر آموزشوپرورش در ایران دهم شهریور با اعلام این که مدارس از روز ۱۵ شهریور به صورت حضوری دایر میشوند و دانشآموزان به مدرسه میروند خاطرنشان کرد: «مگر این که از سوی ستاد ملی کرونا اعلام شود که وضعیت منطقهای قرمز است.»
این گفتههای محسن حاجی میرزایی در حالی است که ستاد مقابله با کرونا طی ماههای گذشته هر روز وضعیت بسیاری از شهرها و به خصوص تهران را قرمز اعلام کرده است. استانداری تهران نیز به دلیل شرایط قرمز کرونا در پایتخت، ادارات را تا ۱۹ شهریور موظف به دورکاری کرده است. استاندار بوشهر نیز امروز اعلام کرد مدارس مناطق و شهرستانهای با وضعیت قرمز تعطیل است. به نظر میرسد بازگشایی مدارس در دوران اوج کرونا در ایران اختلاف نظر جدی میان مقامهای رسمی در این کشور به همراه داشته است.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
بسیاری بازگشایی شتابزده مدارس را فشاری از سوی مدیران و صاحبان مدارس غیرانتفاعی و غیردولتی در این کشور میدانند. چرا که پیشتر معاون وزیر آموزش و پرورش و رئیس مراکز و مدارس غیردولتی و مشارکتهای مردمی در ایران از کاهش تعداد دانشآموزان در مدارس غیردولتی خبر داده بود. درروزهای اخیر مدیر کل آموزش و پرورش خراسان رضوی نیز از توقف فعالیت صد مدرسه غیردولتی در این استان به دلیل فشارهای اقتصادی حاصل از کرونا خبر داده بود. به گفته وی در سال تحصیلی جدید میزان ثبتنام در مدارس غیردولتی نسبت به سال گذشته پنج درصد کمتر شده است.
«ایرنا» در گزارش امروز خود در خصوص کرونا و کاهش تقاضا برای ثبتنام در مدارس غیردولتی به این نکته اشاره داشت که تمایل به مدارس دولتی افزایش داشته است و خانوادههایی هم از فرستادن فرزندان خود به مدرسه امتناع میکنند.
سؤالی که بسیاری از کاربران در شبکههای اجتماعی مطرح کردهاند: «اصرار بر بازگشایی حضوری مدارس، ناخودآگاه ذهن را به سمت این میبرد که صاحبان مدارس غیرانتفاعی پرطمطراق چه کسانیاند؟ و این که از این درآمد میلیاردی خواهند گذشت؟»
علم بهتر است یا کرونا؟
شرایط برای خانوادهها متفاوت است.
آنها که شاغلاند بازگشایی مدارس برایشان گزینه بهتری است چون امکان کار از خانه را ندارند و کسی را هم برای نگهداری از بچهها ندارند. در بیشتر کشورها، دولتها و کارفرمایان بخش خصوصی تلاش برای مهیا کردن دورکاری دارند تا خانوادههای کمتری دغدغه فرستادن بچهها را به مدرسه داشته باشند. در ایران نیز برخی ادارات دورکار شده و امکان آموزش آنلاین را برای محصلان فراهم کردهاند. اما مشکل در نحوه مدیریت آموزش و پرورش به عنوان نهاد کلان تصمیمگیر در این کشور است.
عرفان مردانی، پزشک، در حساب شخصی خود در توییتر نوشته است: «کدام عقل سلیم میپذیرد مدارس در اوج کرونا و مرگ سه رقمی به صورت حضوری بازگشایی شوند؟ آن هم وقتی که بیاثری پروتکلهای کاغذی بارها اثبات شده، آیا پای تداوم حیات مدارس غیرانتفاعی در میان است؟ چرا ۲۲۵ مدیر آموزش و پرورش باید همزمان مدرسه غیرانتفاعی داشته باشند؟»
المیرا شریفی مجری تلویزیون دولتی ایران روز گذشته در توییتی نوشت: «اگر شما فهمیدید از شنبه مدارس چگونه فعال خواهد شد به من هم خبر بدهید.»
اکبر منتجی، روزنامهنگار و تحلیلگر مسائل سیاسی با انتقاد از شرایط بازگشایی مدارس، در حساب توییتر خود نوشته است: «از شنبه دخترم باید برای کلاس چهارم به مدرسه دولتی برود. عموم مدارس در هر کلاس حداقل بیست نفر حضور دارند و در زنگهای تفریح جمعیت ۱۰۰ تا ۲۰۰ نفره لای هم میلولند. ۲۰۰ نفری که به علت بچگی بهداشت و فاصله اجتماعی را رعایت نخواهند کرد. این یعنی یک بمب میکروبی.»
برخی از والدین معتقدند فشار مدارس غیرانتفاعی بر ستاد مقابله با کرونا موجب بازگشایی مدارس در ایران شده است. مریم ۲۲ میلیون تومان هزینه شهریه مدرسه برای پسرش که امسال دانشآموز سال اول است را پرداخت کرده و معتقد است تصمیم اشتباهی بوده و باید به جای ثبتنام همین هزینه را برای معلم خصوصی دو درس مهم فارسی و انگلیسی پرداخت میکرد و پسرش را برای شرکت در امتحانات یک مدرسه دولتی ثبتنام میکرده است تا این سال تحصیلی تمام شود.
برخی از مدیران و معلمان مدارس هم میلی به حضور در کلاسها و مدرسه ندارند. کاوه میگوید مدیر یک مدرسه غیرانتفاعی در تهران به والدین دانشآموزان گفته است: «وزیر آموزش و پرورش و رئیس جمهور هم بگوید باز کنید ما مدرسه را باز نمیکنیم.»
خانوادهها اما سردرگم از اتخاذ تصمیم درست؛ سمیه به ایندیپندنت فارسی میگوید: «از همه خندهدارتر این است که استانداری تهران میگوید شرایط قرمز است و کارمندان دورکار باشند، آموزش و پرورش میگوید شرایط زرد است، مدارس باز میشود. امروز هم در خبری خواندم خودتان را درگیر رنگها نکنید؛ کرونا ما را همیشه تهدید میکند و همیشه باید مراقب باشیم. ما را دست انداختهاند.»
بهرنگ که دختر ۱۷ساله دارد تناقض گفتههای مقامهای دولتی برایش بیش از همه شرایط را نامشخص کرده است: «صبح وزیر در تلویزیون میگوید مجازی، ظهر در تلویزیون میگوید مناطقی که زردند نصفه روز، مناطقی که قرمز هستند مجازی، مناطقی که سفید هستند حضوری. شب دوباره برمیگردد تو تلویزیون و میگوید همه حضوری. کلا همه قاطی کردهاند و ما دستاویز آنها شدهایم.»
از دیگر سو علی اکبر حقدوست رییس کمیته همهگیری ستاد کرونا پیشتر در خرداد ماه با عنوان این که تعطیلی مدارس و دانشگاهها به کنترل بیماری کمک میکند گفته بود: «زمانی میتوانیم درباره بازگشایی مدارس و دانشگاهها صحبت کنیم که روند کاهنده را تا ده روز ببینیم. زمان آن در شهرها و استانهای مختلف هم یکسان نیست.»
عکس کلاس یکی از دبیرستانهای غیرانتفاعی در تهران و نوشته والدین یکی از دانشآموزان آن که نشان میدهد فاصله میزهای کلاس از هم چیزی حدود نیم متر است. دانشآموزان این مدرسه طبق برنامه درسی باید بیشتر روزها از ۷ صبح تا ۲ بعدازظهر سرکلاس درس حاضر باشند. یکی از والدین با ارسال این عکس برای ایندیپندنت فارسی میگوید: «وزیر آموزش و پرورش گفته است حضور بیش از ۳۵ دقیقه در یک محل خطر ابتلا به کرونا را بالا میبرد، بنابراین کلاسها بیشتر از ۳۵ دقیقه طول نکشد. فاصلهگذاری هم تاکید شده است. فرزند من قرار است به مدت هفت ساعت در این کلاس حضور داشته باشد و درس بخواند. حالا اگر همکلاسیاش در مراسم محرم شرکت کرده یا سفر رفته باشد و ناقل ویروس کرونا باشد تکلیف اعضای خانواده چیست؟»
سؤال اینجاست که با توجه به شرایط پیش رو اصرار به بازگشایی مدارس و حضور اجباری دانشآموزان از کجا نشات میگیرد؟
سامانه «ناشاد»
با فرض تعطیلی دوباره مدارس مساله دسترسی به محتوای درسی همچنان در ایران بحرانی است. آمار رسمی وزارت آموزش و پرورش نشان میدهد، حدود ۳.۵ میلیون دانشآموز در آستانه بازگشایی مدارس به سامانه آموزشی شاد و اینترنت دسترسی ندارند.
این وزارتخانه پیشتر تعداد کل دانشآموزان ثبتنام شده در این کشور را حدود ۱۴ و نیم میلیون نفر اعلام کرده بود. با احتساب این حدود ۲۴ درصد دانشآموزان تنها دو روز مانده به بازگشایی مدارس در این کشور به سامانه مجازی «شاد» دسترسی نداشته و به گفته مدیرکل نظارت بر نشر و توزیع موادآموزشی سازمان پژوهش و برنامهریزی آموزشی وزارت آموزش و پرورش، ۱۱ میلیون و ۱۱۴ هزار و ۸۳ نفر از دانش آموزان دوره ابتدایی و متوسطه دوم هنوز برای کتاب درسی ثبت نام نکردهاند.
چهل و هشت ساعت بحرانی برای خانوادهها در ایران در حال سپری شدن است. تصمیم به نرفتن به مدرسه یا تصمیم در همزیستی با کرونا؟