در کمتر از دو ماه، پنتاگون با انتشار گزارشی  بار دیگر در مورد افزایش خطر گروه‌های جنگجوی مزدور سوری در لیبی هشدار داده و تأکید کرده است که به‌رغم تلاش‌های مستمر ایالات متحده و متحدانش برای تضعیف گروه‌های تروریستی و محدود کردن ساحه نفوذ آن‌ها، اما این گروه‌ها موفق شده اند مناطق مختلفی را در آفریقا تحت تصرف خود درآورند.

شان اودانل، بازرس کل در پنتاگون، در گزارش نیمه‌ای اول سال، که روز چهارشنبه گذشته منتشر شد، اظهار داشته است که ایالات متحده و شرکای بین المللی آن در مقابله با تروریسم در آفریقا پیشرفت محدودی داشته اند و این نشان دهنده عقب‌نشینی در برابر عناصر وابسته به "القاعده" و "داعش" است. این گزارش نسبت به افزایش تهدیدها در شمال آفریقا، به ویژه داعش در لیبی، که تا ماه مه گذشته وضعیت نسبتاً آرامی داشت، هشدار داده است.

اودانل افزوده است: "داعش حملات کوچکی را در منطقه جنوب صحرای لیبی آغاز کرده است" و این اظهارات با گزارش اخیر سازمان ملل متحد که براساس اطلاعات کشورهای عضو، آماده شده است، مطابقت دارد و نشان می‌دهد که "داعش"حدود چند صد نفر جنگجو در لیبی دارد. در همین حال، مقامات آمریکایی ابراز نگرانی می‌کنند که تداوم جنگ داخلی و هجوم هزاران جنگجوی مزدور خارجی به لیبی می‌تواند زمینه را برای گسترش نفوذ "داعش" در منطقه فراهم کند.

در این گزارش آمده است که وجود هزاران نفر از مزدوران سوری اعزام شده توسط ترکیه به لیبی برای جنگ در صفوف شبه‌نظامیان متحد با دولت وفاق ملی در طرابلس به رهبری فائز السراج احتمال دارد امنیت را تضعیف کرده و واکنش های تند مردم لیبی را برانگیزد. وی همچنین از افزایش حضور مزدوران روسی که به نفع مخالفان فایز السراج می جنگند نیز ابراز نگرانی کرده است.

طبق گزارش منتشر شده از سوی رسانه‌های آمریکایی، ترکیه حداقل ۵ هزار جنگجوی مزدور سوری که در جنگ داخلی سوریه با آنکارا همکاری داشتند را به لیبی فرستاده است تا برای حمایت از دولت طرابلس در کنار شبه‌نظامیان وابسته به آن علیه نیروهای ارتش ملی لیبی به فرماندهی ژنرال خلیفه حفتر که مستقر در شرق لیبی هستند وارد جنگ شوند. افزون بر آن، آنکارا صدها تن از نیروهای نظامی از جمله متخصصان و کارشناسان و پدافند هوایی را در لیبی مستقر کرده است.

ستاد فرماندهی آفریقا ایالات متحده آمریکا اظهار داشت که افزایش گزارش‌های مربوط به سرقت، تجاوز جنسی و رفتارهای نادرست مزدوران سوری در مناطق غرب لیبی احتمالا اوضاع امنیتی را وخیم تر کرده و به واکنش‌های خشونت آمیز خواهد انجامید.

 مقامات آمریکایی معتقدند هرچند بسیاری از جنگجویان مزدور به دلایل مالی یا شخصی در لیبی می‌جنگند، اما احتمال می‌رود شمار زیادی از آن‌ها ارتباط قبلی با سازمان‌های تروریستی داشته باشند.

آسوشیتدپرس در گزارشی به نقل از ستاد فرماندهی آفریقا در ایالات متحده آمریکا نوشته است مزدوران خارجی که در کنار نیروهای وابسته به دولت وفاق ملی می‌جنگند سواد و تجربه کاری ندارند و تنها انگیزه‌ای که آن‌ها را به جنگ وادشته است، حقوق گزاف و وعده‌های است که به آن‌ها داده می‌شود. در این گزارش آمده است که شرکت نظامی خصوصی "سادات" ترکیه بر روند انتقال و پرداخت دستمزد مزدوران جنگی نظارت دارد.

قابل ذکر است که از اواخر ماه اوت گذشته و به دلیل وخیم‌تر شدن اوضاع اقتصادی، دولت وفاق ملی با اعتراضات گسترده مردمی در پایتخت و دیگر مناطق در غرب لیبی روبرو شده است و شبه‌نظامیان طرابلس تا کنون با شلیک بر معترضان و ربودن برخی از آن‌ها، به تظاهرات مردمی واکنش نشان داده اند.

در این گزارش همچنان آمده است كه ارتش آمریکا نسبت به افزایش نفوذ روسییه در لیبی که از طریق حمایت از ارتش ملی لیبی توسط مزدوران جنگی وابسته به شرکت امنیتی "واگنر" صورت می‌گیرد، ابراز نگرانی می‎‌کنند. در گزارش اشاره شده است که از هنگام ورود جنگجویان مزدور روسی به لیبی در سال ۲۰۱۹، شرکت "واگنر" از پهپادهای تک‌تیرانداز استفاده کرده و توانسته است شبه‌نظامیان متحد با طرابلس را دچار خسارت‌های سنگینی کند.

در ماه مه گذشته، پنتاگون روسیه را متهم كرد كه حداقل ۱۴ هواپیمای جنگی را به یكی از پایگاه‌های هوایی در مركز لیبی اعزام کرده و پنتاگون ادعا دارد كه به منظور پنهان کردن هویت هواپیماهای مزبور، رنگ آن‌ها در سوریه تغییر داده شده است. در مقابل، مسکو این اتهامات را رد کرد و اصرار دارد که "ارتش روسیه به هیچ شکلی از اشکال در عملیات نظامی در لیبی شرکت نکرده و نمی‌کند."

در این گزارش آمده است که انتشار ویروس کرونا به‌جای این‌که مانع فعالیت‌های گروه‌های تروریستی شود، زمینه گسترش نفوذ آن‌ها را در آفریقا فراهم کرده است.

اودانل نوشته است که شیوع ویروس کرونا منجر به وخامت اوضاع در بسیاری از زمینه‌های حیاتی از جمله بحران اقتصادی و کاهش شدید مواد غذایی شده و گروه‌های تروریستی توانستند از این بحران بهره‌جویی کنند و طبق ارزیابی‌های سازمان ملل متحد، گروه‌های افراطی در برخی از مناطق موفق شدند با استفاده از ناهنجاری‌های ناشی از بیماری کرونا، حملات خود را افزایش داده و دولت‌ها را به شدت تضعیف کنند.

البته هشدار در مورد بازگشت القاعده و داعش در آفریقا پدیده جدیدی نیست. زیرا ژنرال استیون تاونسند، فرمانده ستاد فرماندهی ایالات متحده در آفریقا، ماه‌ها پیش به قانون‌گذاران آمریکایی هشدار داده بود که نفوذ این دو سازمان در آفریقا در حال افزایش است. وی در ماه مارس گذشته، گفت اگر فرصت برای داعش یا القاعده فراهم شود، به زودی خلافت جدیدی را در آفریقا تشکیل خواهند داد. افزون بر آن، در گزارشی که در ماه ژوئیه گذشته منتشر شد، بازرس کل وزارت دفاع آمریکا اظهار داشت که فعالیت‌های گروه‌های تروریستی در آفریقا "بیش از میزان تلاش های ایالات متحده، اروپا و آفریقا برای مبارزه با آن‌ها است."

شرق آفریقا یکی از مهم‌ترین مناطق چالش برانگیز در این قاره است و مقامات نظامی ایالات متحده می‌گویند که بیش از ۱۰ هزار نفر از عناصر سازمان "الشباب" وابسته به القاعده تا به حال از آزادی زیادی در این مناطق برخوردار هستند و آن‌ها می‌توانند با استفاده از این فرصت، حملاتی را که بازرس کل، آن‌ها را در سطح بالا و خطرناکی توصیف می‌کند، انجام دهند.

طبق اطلاعات ارائه‌شده توسط "پروژه گردآوری داده‌های مربوط به رویدادها و درگیری‌های مسلحانه (ACLED)"، نیروهای وابسته به "الشباب" از ماه آوریل تا ژوئن گذشته ۶۰۸ حمله را انجام دادند، در حالی‌که در جریان سه ماه اول سال موفق به انجام ۵۶۸ حمله شده بودند. افزون بر آن، گسترش دامنه فعالیت‌های القاعده و گروه‌های وابسته به داعش در غرب آفریقا و در کشورهای ساحلی نیز مقامات ارتش آمریکا را نگران کرده است. ستاد فرماندهی ایالات متحده در آفریقا اظهار داشته است که "داعش" و "بوکو حرام" از چالش‌های ناشی از شیوع ویروس کرونا در جوامعی که ناگزیر به قرنطینه شده بودند، سوء استفاده کرده و نفوذ خود را در آفریقا گسترش داده اند.