ژوزف ساکو عضو کمیسیون اتحادیه‌ی آفریقا می‌گوید نشست این هفته‌ی سران در مورد اقتصاد حیات وحش در زیمبابوه نشان داد که حفاظت از حیات وحش از نظر اقتصادی چقدر اهمیت دارد.
حیات وحش و به طور کلی تنوع زیستی، مهمترین فاکتور توسعه‌ی آفریقا در آینده و تحقق برنامه توسعه این قاره تا سال ۲۰۶۳ خواهد بود. رونق کشورها و قاره‌ها در گرو حفظ اکوسیستم‌ها و سرمایه‌های ژنتیکی است، چون این منابع روز به روز کمیاب‌تر می‌شوند و نهادهایی که از آنها محافظت می‌کنند برای دسترسی به هزینه بیشتری نیاز خواهند داشت.
آفریقا از نظر گونه‌های حیات وحش هنوز هم ثروت عظیمی دارد که باعث شده این قاره یکی از برجسته‌ترین قاره ها از نظر دارا بودن پستانداران عظیم الجثه باشد. بافت جانوری و گیاهی متنوع و غنی این قاره حدود یک چهارم تنوع زیستی جهان را تشکیل می‌دهد.
تنوع زیستی غنی آفریقا، اگر به درستی مدیریت شود، می‌تواند از چند جنبه مختلف برای جوامع این قاره مفید باشد، از جمله گردشگری، خدمات اکوسیستمی و مزایای غیرمستقیم، مانند توسعه بهداشت در نتیجه برخورداری از هوا و آب سالم، نظارت بر وضعیت جوی و محافظت از خاک.
در یک اقتصاد مبتنی بر طبیعت، به‌ویژه در مناطق دورافتاده، گردشگری در مقایسه با بخش‌های دیگر اقتصاد، روش سودآورتری برای بهره‌برداری از زمین است. این بخش از پتانسیل بیشتری برای ایجاد فرصت‌های شغلی، مخصوصا برای زنان و جوانان، برخوردار است. تعداد زیادی از کشورهای آفریقایی در بین برترین مقصدهای گردشگری برای دیدن حیوانات شکاری عظیم‌الجثه هستند.
متأسفانه، بخش گردشگری، به دلیل آسیب‌هایی که ما به تنوع زیستی خود وارد می‌کنیم، در خطر است. در گزارش اخیر پلاتفرم سیاست علمی دولت‌ها در مورد تنوع زیستی و خدمات اکوسیستم (IPBES) هشدار داده شده که فعالیت‌های ما یک میلیون گونه طبیعی را با خطر انقراض روبرو کرده است.
برای اینکه بتوانیم بهتر منابع طبیعی، به ویژه حیات وحش، را مدیریت و حفظ کنیم، به اقدام جمعی همه بخش‌ها – از جمله جامعه‌ی بین‌الملل، دولت‌ها، جوامع محلی و بخش خصوصی – نیاز داریم.
در دستور کاری که «۱۴ CBD COP» جهت «مدیریت پایدار حیات وحش» صادر کرده است، از طرف‌های دخیل خواسته شده که رویکردهای چندرشته‌ای بهتری برای تلفیق دانش استفاده از حیات وحش و تجارت آن اتخاذ کنند به طوری که در این رویکردها به دانش، نوآوری‌ها و اقدامات مردم بومی و جوامع محلی و همین‌طور راه‌های جایگزین امرار معاش جهت استفاده پایدار از حیات وحش توجه شود.
جوامع محلی در صف اول برخورد انسان با حیات وحش قرار دارند و در عین حال از آنها انتظار می‌رود که به حفظ تنوع زیستی کمک کنند. بنابراین، ما باید بخش اصلی وظیفه حفاظت از محیط زیست را به آنها بسپاریم و اطمینان حاصل کنیم که متناسب با این وظیفه از محیط زیست سود خواهند برد.
آفریقا باید بهره‌برداری از گوشت حیوانات وحشی را کنترل کند و برنامه‌های مدیریتی خاصی را برای حفاظت از گونه‌های هدف وضع کند، و الا اکثر آنها از بین خواهند رفت.
همچنین لازم است کشورهای آفریقایی منابع حیات وحش را با هم سهیم شوند، تا برخی از گونه‌ها دوباره به زیستگاه هایی که در آنجا توسط انسان‌ها منقرض شده‌اند برگردانده شوند – اگرچه، بدون شک، قبل از جابجایی زیستگاه این گونه‌ها، باید مطالعات جامعی انجام شود و سلامت و امنیت آنها توسط کشور میزبان جدیدشان تضمین شود.
در سطح قاره ای، اتحادیه‌ی آفریقا در صدد اجرای استراتژی آفریقا برای مبارزه با بهره‌برداری و تجارت غیرقانونی جانوران و گیاهان وحشی است. یک ابزار نظارت و گزارش‌دهی جهت پیگیری اجرای این استراتژی ایجاد شده است و ما کشورها را تشویق می‌کنیم تا براساس آن، مکانیسم جمع‌آوری اطلاعات و گزارش‌دهی خود را تقویت کنند.
در راستای برنامه اجلاس اخیر سران اقتصاد جهان، یکی از اهداف «استراتژی قاره، ترویج رویکرد مشارکتی در توسعه اقتصادی و تأمین معاش جوامع از طریق استفاده پایدار از جانواران و گیاهان وحشی است.»
ما امیدواریم که از طریق سازوکارهای تامین مالی مانند مرکز محیط زیست جهانی، و در همکاری با بخش خصوصی، کشورها بتوانند بخش‌های مختلف این استراتژی را اجرا کنند. کمیسیون اتحادیه‌ی آفریقا به حمایت از توسعه اقتصاد مبتنی بر طبیعت متعهد است.
آمب ژوزف لیونل کوریا ساکو عضو کمسیون اقتصاد روستایی و کشاورزی در اتحادیه‌ی آفریقا است.
© The Independent
