گرچه گرداندن گروهی از متهمان به اوباش‌گری در خیابان‌های شهرها، خشم عمومی را در فضای مجازی ایرانی برانگیخته است، امام‌جمعه مشهد می‌گوید گروهی از این افراد برای سرکوب اعتراضات مردمی به کار گرفته می‌شوند.

احمد علم‌الهدی، امام‌جمعه مشهد امروز گفت که «بسیاری از جوانانی که به خاطر فقر و محرومیت اوباش محله شده بودند با کار فرهنگی درست و آشنا شدن با حضرت امام حسین، بسیجی محل شدند که جلو بسیاری از اغتشاشات را گرفتند.»

 سازمان‌دهی و استفاده از «اراذل و اوباش» در تاریخ جمهوری اسلامی رویداد جدیدی نیست. هسته اولیه آنچه بعدتر کمیته‌های انقلاب اسلامی نامیده شد با استفاده از همین افراد ساخته شد. برخی از این افراد در دهه شصت به دلیل دزدی، غارت، قتل و تجاوز در زمانی که در کمیته‌ها مشغول به کار بودند، محاکمه و کنار گذاشته شدند.

اما گسترده‌ترین استفاده جمهوری اسلامی از اراذل و اوباش برای سرکوب اعتراضات سال ۱۳۸۸ اتفاق افتاد. حسین همدانی، فرمانده وقت لشکر ۲۷ محمد رسول‌الله که بعدتر در جنگ سوریه کشته شد، در آخرین مصاحبه پیش از مرگش با یک نشریه محلی جزئیاتی از این سازمان‌دهی را افشا کرد: «با کار اطلاعاتی اقدامی انجام دادیم که در تهران صدا کرد. ۵ هزار نفر از کسانی که در آشوب‌ها حضور داشتند ولی در احزاب و جریانات سیاسی حضور نداشتند بلکه از اشرار و اراذل بودند را شناسایی کردیم و در منزلشان کنترلشان می‌کردیم. روزی که فراخوان می‌زدند این‌ها کنترل می‌شدند و اجازه نداشتند از خانه بیرون بیایند. بعد این‌ها را عضو گردان کردم. بعداً این سه گردان نشان دادند که اگر بخواهیم مجاهد تربیت کنیم باید چنین افرادی که با تیغ و قمه سروکار دارند را پای کار بیاوریم. یکی از این‌ها فردی بود به نام ستاری. این ستاری وقتی به جمعیت زد جانباز ۷۰ درصد شد و سال گذشته هم به شهادت رسید.»

او در این مصاحبه می‌گوید که خونین‌ترین روز سرکوب‌ اعتراضات سال ۱۳۸۸ به دست همین سه‌گردان اراذل و اوباشی که او تربیت کرده بود، رقم خورد: «وقتی‌که جلسه شورای تأمین استان تهران در شب عاشورا برگزار شد همه برآوردها این بود که فردا تهران آرام خواهد بود. برآورد من این بود که روز عاشورا اتفاقاتی در پیش خواهد بود. به همین خاطر دو بار دیگر درخواست جلسه فوق‌العاده دادیم و جلسه تشکیل شد و آماده‌باش اعلام کردیم. همه سینماهای تهران را اجاره کردم. تمام مدارس و حسینیه‌ها را در اختیار گرفتیم. بچه‌ها با لباس مشکی در میدان حضور داشتند. نزدیک به ۳۰ هیئت را هم که با من مرتبت بودند را هم آماده کردیم و گفتم دسته‌ها را به سمت میدان دانشگاه بیاورید. در روز عاشورا همین سه گردان غائله را جمع کردند.»

مقام‌های جمهوری اسلامی از ابتدای امسال اعلام کرده‌اند که خود را برای مقابله با شورش‌های مردمی آماده می‌کنند.

در فروردین‌ماه امسال گروهی از اقتصاد‌دانان نزدیک به حکومت با انتشار نامه سرگشاده‌ای خطاب به حسن روحانی پیش‌بینی کردند که «امکان شکل‌گیری هسته‌های ناآرام و ناخشنود در حاشیه شهرها در نیمه دوم سال ۹۹ و سال ۱۴۰۰» وجود دارد. آن‌ها دلیل این شورش‌ها را «تشدید رکود، افزایش بیکاری، افزایش فقر، افزایش کسری بودجه دولت و رشد تورم» دانسته بودند و به دولت بسته‌ای از اقدامات را پیشنهاد کرده بودند.

در اردیبهشت‌ماه نیز سردار حسن کرمی، فرمانده یگان ویژه پلیس ایران از آمادگی کامل این نیرو برای سرکوب اعتراضات در سال ۹۹ خبر داد.

کرمی گفت که در سال ۹۹ به زیرساخت‌های نیروی ضدشورش و تجهیزات آن «توجه ویژه» شده و این پشتیبانی و حمایت «بی‌نظیر»، بار مسئولیت این نیرو را افزایش داده است: «سال ۹۹ به لحاظ توجه ویژه به زیرساخت و تجهیزات بی‌نظیرترین سال یگان ویژه است.حمایت‌های بسیار خوبی از سوی مسئولان از یگان ویژه می‌شود و تجهیزات و امکانات خوبی در اختیار این یگان قرار می‌گیرد و پشتیبانی‌هایی که از این یگان شده در حوزه زیرساخت‌ها در سطح کشور اعم از تکمیل و توسعه پادگان‌ها، ابزار و امکانات آموزشی مورد نیاز پادگان‌ها و تأمین تجهیزات تخصصی مورد نیاز و نیروی انسانی.»

او گفت که در تمام سال‌هایی که در یگان ویژه سرکوب اعتراضات کار کرده، هیچ‌گاه به‌اندازه سال ۹۹ به این نیرو اهمیت داده نشده است: «طی سال‌هایی که در این یگان خدمت کردم، می‌توانم بگویم سال ۹۹ بیشترین پشتیبانی از این یگان شد و امسال در اوج آمادگی از نظر آموزشی، تجهیزات و اشراف اطلاعاتی نسبت به تهدیدات دشمن در حوزه‌های مختلف قرار داریم.»

با توجه به وخامت وضعیت معیشتی و اقتصادی در ایران، به‌نظر می‌رسد اجرای مجدد طرح دستگیری اراذل و اوباش و گرداندن آن‌ها در سطح شهر، زمینه‌چینی جدید برای به‌کارگیری آن‌ها در اعتراضات آتی باشد.