دیپلماسی در واشنگتن دوران ترامپ بسیار مشکل‌تر شده‌ است

شاید بتوان گفت کیم داروک، سفیر در حال عزیمت بریتانیا در واشنگتن، بداقبال‌ترین سفیر خارجی در آمریکا در هفته گذشته بوده ‌است، ولی بدون شک او تنها سفیری نیست که روزهای دشواری می‌گذراند. هنر دیپلماسی در دوران ترامپ، بسیار پیچیده است.

چگونه می‌توان برای نخبگان قدرت‌مدار واشنگتن مهمانی ترتیب داد، ولی همزمان از نخبگان نزدیک به ترامپ، کسانی که تازه واردند، ولی بیشترین قدرت را در دست دارند، نیز پذیرایی کرد؟ چگونه می‌توان دل مقامات ارشد را، بدون ناراحت کردن رئیس جمهوری که به حساس و زود جوش بودن شهره است، به‌دست آورد؟ انجام چنین کاری در دوران ترامپ، از آنچه فکر می‌کنید، بسیار چالش برانگیزتر است.

رفتارهای غیرعادی و خیره‌سرانه ترامپ در دوران ریاست جمهوری او به روابط اجتماعی دیپلماتیک واشنگتن، به میان کسانی که او اهمیت چندانی برایشان قائل نیست، کشانده می‌شود. در اینجا عوامل دیگری نیز دخیل هستند. 

اول این‌که سفارتخانه‌ها نیاز دارند نزدیکان ترامپ و حلقه درونی اطرافیانش را شناسایی کنند و روابط‌شان را با آنها بهبود بخشند. بصیرت نسبت به نحوه تفکر و شخصیت یک رییس جمهوری، برای هر بازیگر خارجی، چه متحد باشد و چه دشمن، حیاتی است. این واقعیت در مورد رییس جمهوری مانند ترامپ که بسیار غیرقابل پیش‌بینی است، بیش از پیش صحت دارد. در واقع، می‌دانیم که دولت‌های خارجی عاجزانه کوشیده‌اند تا از طریق توییتر او رفتارش را درک کنند. 

اما اگر بتوان به کسانی که به ترامپ نزدیکند، نزدیک شد چه؟

این، اولویت سفارتخانه‌های بزرگ در واشنگتن است. همان‌طور که دارک در یکی از مکاتبات درز کرده از سفارت بریتانیا می‌گوید، جلب حمایت «در گوش‌ خوانان» ترامپ اهمیت زیادی دارد. ولی این مسئله ما را به معمای مهمانی می‌رساند.

مانند بسیاری دیگر از پایتخت‌های جهان، مهمانی‌هایی که سفارت‌خانه‌ها ترتیب می‌دهند، جزو مهمترین و ارزشمندترین فعالیت‌های آنان است. اگر بتوانی افراد درست را به مهمانی‌ات جلب کنی، افراد درست بیشتری را برای مهمانی‌های بعدی‌ات جلب کرده‌ای. اگر بتوانی به اندازه کافی این افراد را به خود جلب بکنی، توانسته‌ای روابطی برقرار کنی که به‌واسطه آنها، شناختی از آنچه می‌گذرد می‌یابی و می‌توانی آنچه به دست آورده‌ای، به کشورت منتقل کنی. و اگر خیلی خوش شانس باشی، می‌توانی کسی را بیابی که می‌تواند نزد خود رییس جمهوری، از تو تعریف کند.

شاید بپرسید، این افراد درست چه کسانی هستند؟

راستش پاسخ دادن به این سوال در واشنگتن دی سی امروز کار آسانی نیست. چرا که این افراد تنها شامل آنهایی که می‌توانند کمک یا نفوذی برای دولتت فراهم کنند، نمی‌شود. تنها شامل روزنامه‌نگاران، سیاستمداران یا افراد شناخته شده گوناگون هم نمی‌شود. در زمانه ترامپ، کسی که مهمانی‌ای برگزار می‌کند، باید اطمینان حاصل کند که چهره‌های تازه به قدرت رسیده طرفدار ترامپ که می‌خواهند در مهمانی شرکت کنند، بدون برخورد قابل رویت با مهمانان ضد ترامپ، در مراسم حضور یابند. سفارت‌خانه‌ها به‌خوبی می‌دانند که باید روابطشان را با دارودسته قدیمی‌های واشنگتن نیز حفظ کنند، چرا که در انتخابات ۲۰۲۰ ممکن است جو بایدن یا یک دموکرات عادی دیگر پیروز شود.

و مشکل فقط با اطمینان حاصل کردن از حضور آنها در لیست مهمانان حل نمی‌شود. بلکه باید اول مطمئن شوی با برگزاری این مهمانی، رییس جمهوری را از خودت نرانده‌ای. با چنین رییس جمهوری دم‌دمی مزاجی، این دغدغه، دغدغه‌ کوچکی نیست. به شام خبرنگاران سالانه کاخ سفید نگاه کنید، برنامه‌ای که مدت‌هاست محفلی بوده برای مهمانی‌های متنوع که در آن واسطه‌های واشنگتن با سیاستمداران، خبرنگاران و چهره‌های مشهور هالیوود اختلاط می‌کنند. حضور نیافتن ترامپ در این مراسم، همه چیز را به هم ریخت. از دیدگاه سفارت‌خانه‌ها، بی‌توجهی ترامپ به مهمانی‌های عادی با حضور اصحاب رسانه، بدان معناست که مهمانی‌های سفارت‌خانه‌ها اکنون می‌توانند برای قدرتمندترین مرد آمریکا، اهانت‌آمیز باشند. به همین خاطر، مهمانی‌های سفارت‌‌خانه‌ها در طول هفته و مهمانی‌های شام، یا کاملا ملغی شده و یا به شدت محدود شده‌اند. 

علی رغم این شرایط، فرانسوی‌ها همچنان استادان دیپلماسی در واشنگتن دی سی باقی می‌مانند. در جایی که از مهمانان با خوراک‌ها و شراب‌های معطر پذیرایی می‌شود، دعوت شدن به مهمانی‌های دیپلماتیک فرانسوی‌ها حسادت هر کسی را در شهر برمی‌انگیزد. دیپلمات‌های ارشد فرانسوی همزمان که حواس‌شان به غیرعادی بودن حضور افراد طرفدار ترامپ و ضد ترامپ در یک اتاق است، از مهمانان‌شان با احترام و خوش‌رویی پذیرایی می‌کنند، و حتی موفق می‌شوند فضایی دوستانه ایجاد کنند.

هندی‌ها نیز به تازگی این استراتژی را تقلید کرده‌اند و تا حدودی نیز موفق بوده‌اند؛ یعنی با دادن مهمانی‌های کوچکتری که شامل سخنرانی درباره کتاب‌ها یا معاشرت با سفیر می‌شوند.

اوضاع برای روس‌ها و چینی‌ها چندان آسان نیست. با توجه به اینکه دموکرات‌ها، به روس‌ها اتهام کمک به ترامپ برای بردن انتخابات می‌زنند و از آنها بیزارند، هیات دیپلماتیک روسیه از جلب مهمانان پرنفوذ به برنامه‌هایشان ناتوانند. همچنین، از آنجا که بسیاری در واشنگتن می‌دانند تعداد زیادی از دیپلمات‌های روس جاسوسند، از این زاویه هم دست‌‌وبال‌شان خالی‌ست.

نمایندگان پکن نیز با چالش‌های مشابهی مواجهند. در جهانی که واشنگتن هر روز با خبر تلاش‌های چین برای به چالش کشیدن نظم بین‌المللی بیدار می‌شود، همه از این می‌ترسند که مبادا با حضور در مهمانی‌های سفارت چین، تلفن‌هایشان به ویروس‌های جاسوسی آلوده ‌شود. 

در نهایت، هنر دیپلماسی در دوران ترامپ تمرکز روی یادگیری ساده‌ترین کار به بهترین صورت است: تا جایی که می‌توانی، افراد پرنفوذ از جریان‌های مختلف برای برنامه‌های مختلف جلب کنی. ولی همیشه، همیشه، تمرکزت روی جلب کسانی باشد که به ترامپ نزدیک‌ترند. مسلما بدون ناراحت کردن ترامپ.