بیش از یک ماه از انتشار گزارش بروز واقعه‌ای نامطلوب ناشی از تزریق واکسن تولیدی شرکت آسترازنکا در آزمایشات مرحله سوم واکسن کووید-۱۹ در هندوستان می‌گذرد، اما تا این تاریخ بازرسان بهداشتی این کشور در مورد آن اظهار نظر نکرده‌اند و آزمایش‌های مذکور نیز در هیچ موردی متوقف نشده است. 

این واقعه در ماه گذشته در ناحیه «چنانی» در جنوب هند و در جریان آزمایش‌های واکسن کرونای شرکت آسترازنکا و دانشگاه آکسفورد رخ داده است. «واقعه نامطلوب» اصطلاحا به عوارض جانبی منفی و غیرمترقبه پزشکی اطلاق می‌شود که در نتیجه مصرف تولیدات دارویی در فرد بروز می‌کند.   

روز اول ماه اکتبر، مردی ۴۰ساله که داوطلب تزریق واکسن کرونا شده بود، ده روز پس از تزریق دچار سردرد شدید و حال تهوع و بستری شد. 

او از آن هنگام به موسسه سرم هند (اس آی آی) که مسؤول تولید واکسن‌های آسترازنکا در هند است و نیز اداره ملی نظارت بر داروی این کشور اخطار قانونی داده و خواهان ۵۰۰ هزار پوند غرامت شده است. «اس آی آی» در ۱۵ مرکز مختلف با شرکت دست کم ۱۶۰۰ نفر در حال آزمایش بالینی روی دریافت‌کنندگان واکسن کرونا است.    

در این شکایت قانونی، همسر این مرد گفت که رفتار شوهرش تغییر کرده است و نیز نسبت به نور و صدا حساسیت نشان می‌دهد. بیمارستانی که پس از بروز عوارض این بیمار او را تحت معالجه قرار داد می‌گوید او «به محیط اطرافش آگاه نبوده» است. رسانه‌های محلی همچنین گزارش داده‌اند که فرد مذکور از تاریخ ۱۱ تا ۲۶‌ اکتبر تحت معاینات پزشکی گسترده قرار گرفته بود.  

همسر این مرد به نشریه «هندو» گفت وضع مزاجی شوهرش از ماه اکتبر قدری التیام یافته اما هنوز به طور کامل بهبود نیافته است و آن‌ها به یک متخصص اعصاب دیگر مراجعه کرده‌اند.   

در این میان «اس آی آی» از روند آزمایشات مرتبط با واکسن دفاع کرد و در مقابله با ادعای غرامت بیمار، خواستار ۱۰.۱۳ میلیون پوند خسارت برای لطمه‌ای شده که به گفته این نهاد، بیمار در تماس با رسانه‌ها به وجهه واکسن وارد آورده است. این نهاد محتوای شکایت قانونی بیمار را «خبیثانه و تصویری غلط» توصیف کرد و گفت که «تیم پزشکی به ویژه به او گفته بود که عوارض او ارتباطی به آزمایش واکسن نداشته است.»

یک سخنگوی «اس آی آی» گفت: «هرچند موسسه سرم هند با عوارض این داوطلب همدردی می‌کند اما هیچ گونه ارتباطی میان مشکلات پزشکی او و آزمایش واکسن وجود ندارد. این داوطلب به دروغ علت مشکلات سلامتی‌اش را متوجه آزمایشات واکسن کرونا دانسته است.

به رغم آن که این نکته به ویژه به (این داوطلب) تذکر داده شد، او همچنان تصمیم گرفت شکایتش را علنی کند و شهرت این شرکت را مخدوش کند. واضح است که انگیزه او از انتشار چنین اطلاعات خبیثانه‌ای مالی است.» 

تا این تاریخ اداره نظارت بر داروی هند در مورد عوارض جانبی این واکسن روی این داوطلب خاص سکوت اختیار کرده است و هیچ گونه بیانیه رسمی هم در این رابطه صادر نشده است. اما گفته می‌شود مقامات مسؤول از نزدیک روند قضایی آن را دنبال خواهند کرد. 

هفته گذشته، نارندرا مودی، نخست وزیر هند از تاسیسات «اس آی آی» در شهر «پونه» دیدار کرد که در جریان آن روند تولید و توزیع واکسن برایش شرح داده شد. «اس آی آی» هم‌اکنون تعداد ۴۰ میلیون دوز واکسن آسترازنکا/آکسفورد را با مجوز اداره کل کنترل داروی هند تولید کرده است. 

این نخستین باری نیست که واکسن آسترازنکا/آکسفورد زیر بررسی‌های دقیق قرار می‌گیرد. در واقع در آخر هفته‌ای که گذشت موارد تشابه میان عوارض جانبی داوطلب شهر «چنانی» با داوطلب دیگری در بریتانیا که در ماه سپتامبر پس از تزریق این واکسن تجربه کرده بود بررسی شد. عوارض جانبی بیمار بریتانیا موجب توقف آزمایشات این واکسن در سطح جهانی شد که پس از بررسی‌های لازم از سرگرفته شد.    

در ماه اکتبر نیز داوطلبی که در آزمایشات واکسن کرونا شرکت کرده بود درگذشت. روند آن آزمایشات متوقف نشد زیرا شرکت سازنده این واکسن گفت متوفی بخشی از یک گروه کنترل آزمایشات بوده است. 

حتی پس از آن که آسترازنکا درماه نوامبر اطلاعات مربوط به موثر بودن واکسن را منتشر کرد، داده‌های مذکور به دلیل آن که دو شاخص متفاوت تاثیر واکسن را ارائه داده بود، مورد سؤال قرار گرفت. پاسکال سوریوُ، مدیرعامل آسترازنکا بعدا اذعان داشت که برای ارزیابی این داده‌ها به «مطالعات بیشتری» نیاز است اما افزود انتظار ندارد این امر روند تقاضای مجوز برای این واکسن را آهسته  کند.   

واکسن آسترازنکا علاوه بر هند، در بریتانیا، برزیل، آفریقای جنوبی و ایالات متحده نیز مورد آزمایش قرار گرفته است. این واکسن پس از واکسن‌های ساخت شرکت‌های «مدرنا» و «فایزر بیونتک» بیشترین امکان مصرف را دارد به ویژه آن که نسبت به دو واکسن دیگر ارزان‌تر است و توزیعش در سطح گسترده آسان‌تر است.