در پی درگذشت پاپ فرانسیس در بامداد روز دوشنبه، کاتولیک‌های سراسر جهان در سوگ فرو رفته‌اند. اما در کنار این اندوه، فرآیند پیچیده و دقیق انتخاب پاپ جدید آغاز می‌شود. این روند که بر پایه سنت‌های هزار ساله کلیسای کاتولیک بنا شده، ترکیبی از آیین‌های باستانی و فناوری‌های مدرن است که هدف آن حفظ رازداری و امنیت کامل روند انتخاب است.
خاکسپاری پاپ چه زمانی انجام می‌شود؟
بر اساس قوانین کلیسا، مراسم خاکسپاری پاپ نباید زودتر از روز چهارم و نه دیرتر از روز ششم پس از فوت او برگزار شود. برای نمونه، پاپ بندیکت شانزدهم که در ۳۱ دسامبر ۲۰۲۲ درگذشت، در ۵ ژانویه ۲۰۲۳ یعنی پنج روز بعد به خاک سپرده شد. خاکسپاری پاپ ژان پل دوم نیز شش روز پس از مرگش انجام شد.
روند انتخاب پاپ جدید چگونه آغاز می‌شود؟
پس از مرگ پاپ، وضعیت کلیسا وارد مرحله‌ای موسوم به سِدیس واکانس (فقدان پاپ) می‌شود. در این دوره، کاردینال‌ها برای انتخاب رهبر جدید کلیسا در واتیکان گرد هم می‌آیند. این گردهمایی رسمی که به آن کُنکلاو (Conclave) می‌گویند، معمولاً بین روز پانزدهم تا بیستم پس از آغاز دوره سِدیس واکانس برگزار می‌شود، البته اگر همه کاردینال‌های واجد شرایط زودتر برسند، ممکن است این زمان جلوتر بیفتد.
چه کسی کنکلاو را هدایت می‌کند؟
هدایت جلسات کنکلاو به عهده مسن‌ترین کاردینال‌اسقف دارای حق رأی است. اگر کاردینال دِکَن (رئیس هیئت کاردینال‌ها) سنش از ۸۰ سال گذشته باشد، وظیفه به کاردینال‌اسقف دیگری که واجد شرایط است، سپرده می‌شود.
مراحل رای‌گیری چگونه است؟
کنکلاو با برگزاری مراسم عشای ربانی در کلیسای سن‌پتر آغاز می‌شود. سپس کاردینال‌ها به نمازخانه سیستین منتقل می‌شوند. پس از ادای سوگند، درها بسته می‌شود و با اعلام «Extra omnes» تمام افراد غیرمجاز از جلسه خارج می‌شوند. در اینجا انتخاب واقعی آغاز می‌شود.
در هر مرحله رأی‌گیری، کاردینال‌ها نام نامزد موردنظر خود را روی برگه رای می‌نویسند و پس از قرائت سوگند، رای را به صندوق می‌اندازند. برای انتخاب پاپ، دو سوم آرا مورد نیاز است. در صورت عدم دستیابی به نتیجه، رای‌گیری ادامه می‌یابد. رای‌ها و یادداشت‌ها پس از هر دور رای‌گیری در اجاق‌های مخصوص سوزانده می‌شوند.
چه کسانی حق رای دارند؟
کاردینال‌هایی که در زمان آغاز کنکلاو زیر ۸۰ سال سن دارند، حق شرکت در رای‌گیری را دارند. در حال حاضر ۱۳۸ کاردینال واجد شرایط هستند.
چه کسانی می‌توانند پاپ شوند؟
طبق قانون کلیسا، هر مرد مجرد، کاتولیک و غسل‌تعمید یافته‌ای می‌تواند به‌عنوان پاپ انتخاب شود، حتی اگر کاردینال نباشد؛ با این حال، از قرن چهاردهم تاکنون همه پاپ‌ها از میان کاردینال‌ها برگزیده شده‌اند.
چگونه محرمانگی تضمین می‌شود؟
برای اطمینان از رازداری مطلق، کاردینال‌ها، پزشکان، مأموران امنیتی و حتی نظافت‌چی‌ها سوگند سکوت می‌خورند. در صورت افشای اطلاعات، مجازات اخراج از کلیسا در انتظار آن‌هاست. علاوه بر این، نمازخانه سیستین به یک قفس فارادی مجهز شده و از امواج مغناطیسی مزاحم برای جلوگیری از شنود استفاده می‌شود. تماس با جهان بیرون کاملا ممنوع است.
نقش دود سیاه و سفید چیست؟
دود خارج‌شده از دودکش نمازخانه سیستین نشانه نتیجه رای‌گیری است. دود سیاه به معنای عدم توافق و دود سفید نشانه انتخاب پاپ جدید است. این دودها با ترکیبات شیمیایی خاصی تولید می‌شوند، اما گاهی رنگ آن‌ها باعث سردرگمی مومنان در میدان سن‌پتر شده است.
