به نظر می‌رسد تروری که با هدف عقب انداختن برنامه هسته‌ای ایران انجام شد، موجب سرعت بخشیدن به آن شده باشد. مجلس ایران اینک قانونی را از تصویب گذرانده است که دولت را موظف به افزایش حجم و خلوص مواد هسته‌ای و کاهش همکاری با بازرسان بین‌المللی می‌کند، مگر این که تحریم‌ها به سرعت برچیده شود. 

محسن فخری‌زاده، دانشمند نظامی که وی را پدر برنامه مخفیانه ایران برای تولید سلاح‌های هسته‌ای توصیف می‌کنند، جمعه گذشته در عملیاتی مفصل که هنوز برخی از جوانب آن مبهم باقی مانده است، کشته شد. رسانه‌های آمریکایی به نقل از چند مقام آمریکایی که نامشان اعلام نشده است، اسرائیل را مسؤول این عملیات اعلام کرده‌اند. 

از آن زمان به این سو، در گزارش‌های خبری در ایران عکس‌هایی به صورت آنلاین منتشر شده است که مدعی است عوامل این ترور را نشان می‌دهد. 

این ترور خشم مقامات ایرانی را برانگیخته است. روز چهارشنبه، مجلس ایران قانونی را تصویب کرد که بلافاصله از سوی شورای نگهبان که مسؤول نظارت بر قوانین است، تایید شد. این قانون دولت را ملزم می‌کند که غلظت اورانیوم غنی‌شده را به ۲۰ درصد افزایش دهد. این سطح غنی‌سازی کاربرد پزشکی دارد و گرچه برای ساخت بمب هسته‌ای کافی نیست، اما از ۵ درصد غلظت لازم برای راکتورهای هسته‌ای غیرنظامی بیشتر است. مجلس همچنین از دولت خواست که از اجرای داوطلبانه رژیم بازرسی‌ها از تأسیسات هسته‌ای کناره بکشد. 

براساس گزارش خبرگزاری‌های ایرانی، این قانون در عرض دو ماه آینده به اجرا در خواهد آمد، مگر این که تحریم‌ها برچیده شود. رئیس جمهور ایران، حسن روحانی که از سال ۲۰۰۳ تا ۲۰۰۵ به عنوان مذاکره‌کننده اصلی هسته‌ای این کشور خدمت کرده است، با رد این قانون مجلس را به صبر و احتیاط  فراخوانده است و شکایت کرده است که اقدام مجلس تلاش‌های دیپلماتیک او را برای احیا توافق هسته‌ای با مشکل روبه‌رو خواهد کرد. این علی خامنه‌ای، رهبر ایران، است که نهایتاً با مشورت با سایر مقامات ارشد ایران، حرف آخر را درباره تصمیم به نقض توافق هسته‌ای خواهد زد. 

روحانی در جلسه روز پنجشنبه در مجلس  گفت: «بگذارید کسانی که ۲۰ سال تجربه در این عرصه دارند و می‌دانند چه می‌کنند و در دیپلماسی موفق بوده‌اند و در سه سال گذشته چندین بار آمریکا را در سازمان ملل شکست داده‌اند، کار خود را انجام دهند.» 

فشارها بر آقای روحانی در حال افزایش است. گروهی از دانشگاهی‌های تندرو با امضای نامه‌ای سرگشاده خواستار اخراج فوری بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی از ایران شدند. 

در این نامه آمده است: «تجربه نشان داده است که متاسفانه برخی از این بازرسان جاسوسانی هستند که با دادن اطلاعات درباره فعالیت‌های هسته‌ای و دفاعی به دستگاه‌های اطلاعاتی و جاسوسی خارجی، زمینه شهادت دانشمندان ما را فراهم می‌کنند.» 

مقامات غربی سال‌هاست که ایران را به تلاش برای دستیابی به توانایی سلاح‌های هسته‌ای تحت لوای یک برنامه تحقیقاتی و انرژی هسته‌ای غیرنظامی متهم می‌کنند. توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ بین تهران، ایالات متحده، بریتانیا و دیگر قدرت‌های جهانی  در ازای رهایی از فشار تحریم‌ها و سایر مشوق‌های اقتصادی و علمی، محدودیت‌هایی را بر برنامه هسته‌ای ایران وضع کرد. در سال ۲۰۱۸، دولت دونالد ترامپ در ایالات متحده از این معامله خارج شد و تحریم‌های اقتصادی فلج‌کننده را مجدداً برقرار کرد. 

از سال گذشته، ایران به آرامی ذخایر مواد هسته‌ای خود را افزایش داده است و سایر جنبه‌های قرارداد ۲۰۱۵ را نقض کرده است. جو بایدن، رئیس جمهور منتخب ایالات متحده، قول داده است که دوباره به این توافق که رئیس سابق او باراک اوباما آن را مذاکره کرد، بپیوندد. 

کارشناسان می‌گویند، کشته شدن فخری‌زاده احیانا توافق هسته‌ای را پیچیده‌تر می‌کند، هرچند این امر غیرممکن نیست. 

در نمایشی از سرپیچی از تحریم‌های ایالات متحده، دولت تهران این هفته یک لایحه بودجه را برای سال آینده رونمایی کرد که در آن هزینه‌های دفاعی از جمله بودجه سازمان نوآوری و تحقیقات دفاعی که فخری‌زاده بر آن نظارت داشت، افزایش یافته است. 

مقامات سابق اسرائیلی فخری‌زاده را دانشمندی توصیف کرده‌اند که تلاش مخفیانه و چندساله ایران برای تولید بمب هسته‌ای را هدایت می‌کرده است. بنا به برآورد مقامات اطلاعاتی غربی، آن برنامه در سال ۲۰۰۳ متوقف شد. تصور این است که در طول ۱۷ سال گذشته، وی به شکلی نقش هماهنگ‌کننده را در برنامه هسته‌ای بازی کرده است تا مسیرهای ممکن را برای تغییر کاربری برنامه فناوری هسته‌ای غیرنظامی برای استفاده‌های نظامی باز نگاه دارد. 

آموس یدلین، یک مقام سابق اطلاعاتی اسرائیل، می‌گوید: «نقش او این بود که برنامه هسته‌ای را در قالب سازمان‌های مختلف زنده نگاه دارد، بودجه را تامین کند و تا زمانی که ایران تصمیم به ساخت سلاح هسته‌ای بگیرد، دانشمندان را مشغول نگاه دارد. کار او این بود که متخصصان را اداره کند، آن‌ها را در سازمان‌ها و دانشگاه‌ها متفرق کند، تا آن روز فرا برسد که ایران قدم آخر را به سمت بمب بردارد.» 

با این حال، کارشناسان دیگر می‌گویند که دانش هسته‌ای ایران در حال حاضر چنان قوی و پراکنده است که از دست دادن فخری‌زاده، اگرچه یک ضربه روحی است، اما تاثیر مادی چندانی بر برنامه هسته‌ای ایران ندارد. فخری‌زاده، اگرچه یک چهره و مدیر مهم است، اما جای او احتمالاً با گروهی از دانشمندان جوان که ده‌ها سال در دانشگاه‌های نخبه ایران پرورش یافته‌اند؛ دانشگاه‌هایی که به طور منظم فارغ‌التحصیلانی را تولید می‌کند که در سطح بین‌المللی می‌درخشند، پر می‌شود. 

فابیان هینز، متخصص منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای که برنامه‌های هسته‌ای و موشکی ایران را از نزدیک تحت نظر داشته است، می‌گوید: «می‌گویند که او مربی و راهنمای بسیار خوبی بود. گفته می‌شود که وی در بسیج بخش خصوصی تبحر داشته است. به دلیل ماهیت نظام ایران، برای کسب موفقیت، باید دانش علمی داشته باشید، یک مدیر عالی باشید، دارای ارتباطات سیاسی باشید و از حوزه‌های ممنوع در گفتمان سیاسی دور بمانید. اگر همه این‌ها را کنار هم بگذارید، یافتن آن ترکیبی بسیار دشوار است.» 

کارشناسان منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای به یک حمله در سال ۲۰۱۱ به برنامه موشکی ایران اشاره می‌کنند که منجر به کشته شدن افسر ناظر بر برنامه ساخت سوخت جامد برای موشک‌های ایران شد. ایران به سرعت تیم را جایگزین کرد، تأسیسات جدید و بهتری ساخت و به توسعه موشک‌ها با سوخت جامد ادامه داد. 

با وجود ترور فخری‌زاده، جواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران که توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ را مذاکره کرده است، روز پنجشنبه اعلام کرد که کانال‌های دیپلماتیک، از جمله برای تبادل زندانیان، باز است. «ما همیشه برای تبادل زندانیان آماده‌ایم. این به نفع همه است. ایران آماده پاسخ متقابل است. فردا می‌توانیم این کار را انجام دهیم. امروز نیز می‌توانیم این کار را انجام دهیم.»