با افزایش مجدد تقاضا در آسیا، برنامه واکسیناسیون کرونا و اقدام غیرمنتظره عربستان سعودی در کاهش تولید روزانه یک میلیون بشکه نفت تا پایان ماه مارس، بهای این کالا در بازارهای جهانی سیر صعودی داشته و قیمت نفت پایه «برنت» و «وست تگزاس اینترمیدیِت» از آغاز همه‌گیری کرونا تاکنون به بالاترین سطح خود رسیده است. هر بشکه نفت برنت در روز چهارشنبه ۱۳ ژانویه بشکه‌ای ۵۶ دلار و نفت وست تگزاس اینترمیدیت در هر بشکه حدود ۵۳ دلار معامله شد. بسیاری از تحلیلگران بازار نفت پیش‌بینی کرده‌اند که با بالا رفتن میزان تقاضا در نیمه دوم سال ۲۰۲۱، بهای نفت در سال جاری تا بشکه‌ای ۶۰ تا ۶۸ دلار افزایش خواهد یافت.

در این میان، بهای جهانی گاز مایع طبیعی (ال‌ان‌جی)، به‌ویژه در آسیا، به خاطر فصل سرما و درنتیجه افزایش تقاضا و نیز محدودیت‌های مرتبط با تولید، به بالاترین سطح خود رسیده است. بهای مرجع «پلتس» بازار ژاپن-کره برای محموله‌های نقطه‌ای (اسپات) ال‌ان‌جی (که به ژاپن، کره جنوبی، چین و تایوان که در مجموع بیشترین تقاضای برای ال‌ان‌جی را در جهان تشکیل می‌دهند، تحویل می‌شود)، در روز ۱۳ ژانویه به‌گونه‌ای بی‌سابقه در ۳۲/۵۰ دلار برای هر میلیون واحد «بریتیش ترمال» (ام‌ام‌بی‌تی‌یو) تثبیت شد. در مقایسه، شاخص‌های بهای مرجع «پلتس» گاز مایع طبیعی بازار ژاپن-کره (جِی‌کِی‌پی) در ماه آوریل ۲۰۲۰ به تنها ۱/۸۲۵ دلار برای هر میلیون «بریتیش ترمال» و در نیمه دسامبر ۲۰۲۰ به ۱۲/۴۰۴ برای هر «بی‌تی‌یو» بوده است.

این افزایش بها را به تنگنای روند عرضه نسبت داده‌اند که عامل آن یک رشته قطعی در تاسیسات عمده صادرات گاز مایع طبیعی، محدودیت‌های نقل‌وانتقال و نیز افزایش تقاضا در سرمای شدیدتر از معمول زمستان در آسیا و اروپا بوده است.

بهای ال‌ان‌جی از بیت کوین پیشی گرفته است

تصور می‌شود روند افزایشی و بی‌سابقه بهای ال‌ان‌جی از روند صعودی بیت‌کوین پیشی گرفته است. گزارش اخیر بلومبرگ تاکید می‌کند که اکنون قیمت محموله ال‌ان‌جی سریع‌تر از بهای بیت‌کوین در حال افزایش است که آن هم در ماه‌های اخیر به‌گونه‌ای چشمگیر بالا رفته بود. به گفته بلومبرگ، محموله‌های ال‌ان‌جی اکنون در بالاترین قیمت به فروش می‌رسند. نمونه آن فروش یک محموله ال‌ان‌جی توسط شرکت «اکسون موبیل» به ژاپن به بهای بی‌سابقه ۱۳۰ میلیون دلار و محموله شرکت «توتال» به «ترافیگورا» (شرکت معاملات کالا) به ۱۲۶ میلیون دلار است.

چند عامل در افزایش ناگهانی و شدید بهای ال‌ان‌جی در اروپا و آسیا دخیل بوده است. یکی آن که صادرکنندگان ال‌ان‌جی (از جمله قطر، استرالیا، نیجریه، نروژ، ترینیداد و توباگو) با قطعی تولید روبه‌رو شدند که قیمت‌ها را بالا برد و در بخش‌هایی از آسیا و اروپا هم از راه رسیدن جبهه‌های سرمای شدید، میزان تقاضا برای بخاری، برق و مصارف خانگی را افزایش داد. برای مثال در شمال چین، سرمای شدید و اختلال در عرضه گاز محلی، به افزایش بهای ال‌ان‌جی تا ۲۸ دلار برای هر «بی‌تی‌یو» انجامید. در ژاپن، سرمای زمستان همراه با مقررات اضطراری مرتبط با کووید-۱۹ دولت، افزایش مصرف گازطبیعی در واحدهای مسکونی و تولید نیرو را در پی داشت که قیمت‌ها را به آسمان برده و صنایع تولید برق را سخت تحت فشار گذاشته است. به همین گونه، در اروپا ریزش بی‌سابقه برف در اسپانیا (برای نخستین بار در ۶۵ سال گذشته) بهای ال‌ان‌جی و برق را به سطحی بی‌سابقه رساند. هفته گذشته، با اختلال در صادرات گاز مایع طبیعی الجزایر به اسپانیا، قیمت پایه ال‌ان‌جی در بازار معاملات اسپانیا به بالاترین سطح خود یعنی ۱۸/۷۱ دلار برای هر یک میلیون «بی‌تی‌یو» رسید.

در این میان، مشکلات و محدودیت‌های کشتیرانی و نقل‌وانتقال نیز در افزایش بهای ال‌ان‌جی در بازار دخیل بوده است. کشتی‌های حامل ال‌ان‌جی که به مقصد آسیا بار زده بودند، به خاطر مسائل مرتبط با سرویس و ایمنی، در کانال پاناما معطل ماندند. یخبندان در بندرهای شمال آسیا نیز تحویل کالا را دشوار و هزینه ترانزیت کشتیرانی در ماه ژانویه را تا ۳۰۰ هزار دلار در روز افزایش داد.

گرانی ال‌ان‌جی در اروپا و آسیا برای بازار گاز مایع طبیعی آمریکا، خبر خوشی است. با توجه به این که میانگین بهای پایه «هنری هاب» دو دلار برای هر میلیون «بی‌تی‌یو» است، هرچه قیمت ال‌ان‌جی اروپا و آسیا بالاتر برود، موقعیت صادرات ال‌ان‌جی ایالات‌متحده، جذابتر می‌شود. به گفته اداره اطلاعات سوخت و انرژی آمریکا، در ماه دسامبر صادرات ال‌ان‌جی آمریکا تا ۲۷۷/۵ میلیون مترمکعب در روز افزایش یافت و پیش‌بینی می‌شود درسال ۲۰۲۱ بازهم افزایش  داشته باشد. با وجود این، انتظار نمی‌رود قیمت‌های بی‌سابقه گاز مایع طبیعی در آسیا و اروپا دوام چندانی داشته باشد زیرا ماه‌های زمستان رو به اتمام است و تولید و صدور ال‌ان‌جی نیز افزایش خواهد یافت.

خوش‌بینی در بازار معاملات نفت

ابتکارات عربستان سعودی و گروه «اوپک پلاس» در مدیریت تولید نفت همراه با افزایش تقاضا در آسیا، بار دیگر موجب بروز خوش‌بینی نسبت به بازار معاملات نفت شده است. تحلیلگران انتظار دارند کاهش تقاضا برای نفت، با توزیع واکسن کرونا در کشورهای عضو سازمان همکاری اقتصادی و توسعه (اوُای‌سی‌دی) خود را تا نیمه دوم سال ۲۰۲۱ احیا کند. انتظار می‌رود کاهش تولید گروه «اوپک پلاس» نیز از میزان انبار نفت‌خام و مازاد عرضه آن در بازار بکاهد و به صعود بهای جهانی نفت به‌ویژه با احیای تقاضا در کشورهای عضو سازمان همکاری اقتصادی و توسعه در نیمه سال ۲۰۲۱ منجر شود. اما با توجه به ادامه همه‌گیری کووید- ۱۹ و مدت زمانی که برای تاثیر تزریق همگانی واکسن موردنیاز است، تحلیلگران همچنان به احتمال احیای تقاضا برای نفت در این کشورها، با حفظ جنبه احتیاطی می‌نگرند.