ایندیپندنت اطلاع یافته است که تیم کارشناسان واکسن کرونا در دانشگاه آکسفورد، در واکنش به جهش‌های گوناگون ویروس کرونا در بریتانیا و دیگر نقاط، در تدارک طرح انواع جدیدی از واکسن کووید-۱۹ هستند.

دانشمندان دانشگاه آکسفورد در حال حاضر در حال ارزیابی قابلیت واکسنی هستند که در مقابل جهش‌های ویروس کرونا در بریتانیا و آفریقای‌جنوبی که سال گذشته ردیابی شد، مصونیت ایجاد کند. قرار است نتیجه این ارزیابی‌ها در نیمه اول ماه آینده منتشر شود.

تیم آکسفورد در تولید واکسن‌های جدید، رویکردی ریسک‌پذیر دارد و قصد ندارد برای توزیع آن تا زمانی که نیاز برای واکسن‌های جدید اعلام شود، صبر کند. گفته می‌شود پروفسور سارا گیلبرت، یکی از کارشناسان ارشد تیم، «فعالانه روی این موضوع کار می‌کند.»

این اقدامات در حالی در جریان است که بوریس جانسون، نخست‌وزیر بریتانیا، در مجلس عوام این کشور گفت که با توجه به واکسن‌های جدید و در حال تولید ویروس کرونا، سازمان نظارت بر دارو و تولیدات بهداشتی (ام‌اچ‌آراِی) این اختیار را خواهد داشت تا در اسرع وقت مجوز استفاده از واکسن‌های جدید را صادر کند.

گفته می‌شود دانشمندان تیم آکسفورد اطمینان دارند که واکسن‌ آن‌ها برای ایجاد مصونیت در برابر نوع جدید ویروس بریتانیایی موسوم به «بی ۱.۱.۷»، به تغییر و ترمیم نیاز ندارد.

داده‌های شرکت‌های فایزر و بایون‌تک که روز چهارشنبه منتشر شد نیز حاکی از آن است که واکسن تولیدی آنان هم احتمالا در مقابل «بی ۱.۱.۷» ایمنی‌بخش است اما تحقیقات در مورد این که آیا این واکسن‌ها قادر به خنثی کردن عوارض ویروس‌های نوع آفریقای جنوبی و برزیلی هم هستند یا خیر، همچنان جریان دارد.

اگر تغییر در واکسن‌های آکسفورد لازم باشد، تنها «یک روز کاری» کافی است تا عملیات کشت بیولوژیکی مربوط به آن در آزمایشگاه تکمیل شود. پس از آن، بار دیگر از شرکت تولید داروی استرازنکا، شریک دارویی آکسفورد، خواسته خواهد شد تا واکسن‌های جدید را پیش از توزیع در سراسر جهان در کارخانه‌های خود به شکل انبوه تولید کند که انجام آن احتمالا ماه‌ها طول خواهد کشید.

یک سخنگوی دانشگاه آکسفورد به ایندیپندنت گفت: «محرز است که ویروس‌ها مرتبا جهش پیدا می‌کنند و این مسئله به ایجاد ویروس‌های جدید منجر می‌شود. باید انتظار آن را داشته باشیم که در طول سال ۲۰۲۱ انواع جدیدی از ویروس (کرونا) ردیابی شود. این جهش‌ها با دقت از طرف دانشمندان دنبال می‌شود و مهم است در آینده نیز همچنان به این تغییرات توجه و دقت کنیم. دانشگاه آکسفورد با دقت پیامد انواع ویروس را بر میزان مصونیت واکسن‌ها و روندهایی که برای تولید سریع و ترمیم واکسن‌های کووید-۱۹ لازم است، ارزیابی می‌کند.»

در این میان دولت گفته است که در حال ایجاد یک کریدور سریع صدور مجوز برای واکسن‌های ترمیم شده است که ممکن است در آینده نزدیک موردنیاز باشند. آقای جانسون روز چهارشنبه گفت: «ما در روزها و هفته‌ها و حتی ساعات گذشته بحث‌های بسیاری با دانشمندان داشته‌ایم. ما اطمینان داریم که «ام‌اچ‌آرای» در موقعیتی است که می‌تواند به درخواست مجوز برای انواع جدید واکسن که ممکن است برای مقابله با جهش‌های جدید ویروس لازم باشد، واکنش (سریع) نشان دهد.»

همچنین، به اطلاع ایندیپندنت رسیده است که اطلاعات مربوط به تاثیر واکسن روی سالمندان و نیز داده‌های مرتبط با تصمیم «ام‌اچ‌آرای» درباره تعویق تزریق دومین دُز واکسن در بریتانیا، ماه آینده منتشر خواهد شد. این تصمیم به دلیل کمبود تعداد واکسن در بریتانیا و برای تزریق موجودی فعلی به حداکثر تعداد متقاضیان، اتخاذ شده است.

پس از تسریع روند تایید واکسن کرونا در ماه دسامبر –و در ارتباط با نگرانی‌های عمیق در مورد انواع جهش‌یافته ویروس– دانشمندان دانشگاه آکسفورد اکنون بار دیگر دور از چشم رسانه‌ها به آزمایشگاه بازگشته‌اند. هشدار کارشناسان در مورد بی‌اطمینانی در مورد (ماهیت) ویروس‌های جدید و احتمال آلودگی‌های مجدد، موید نیاز برای یافتن راه‌هایی موثرتر از تنها اتکا به واکسن برای مقابله با ویروس است.

نوع جهش‌یافته آفریقای جنوبی ویروس که به «۵۰۱ وای.وی ۲» موسوم است، موجب نگرانی ویژه‌ای شده است زیرا پژوهش‌ها نشان داده است که این ویروس می‌تواند به بخش‌هایی از سیستم ایمنی بدن حمله کند که در مقابل عفونت‌های طبیعی فعال می‌شوند.

پرفسور استیون گریفین، استاد ویروس‌شناسی دانشگاه لیدز، به ایندیپندنت گفت: «این نکته‌ای است که نشان می‌دهد نمی‌توانید تنها با اتکا به واکسن از همه‌گیری رهایی یابید. باید اقدامات مرتبط با سرکوبی ویروس و همه‌چیز دیگر را ادامه دهید؛ در غیر این صورت نهایتا تنها انواع مختلف ویروس را دنبال خواهید کرد و ویروس همیشه در این مسابقه تسلیحاتی پیروز خواهد شد، همیشه.»

دانشمندان در پژوهش‌هایی که اخیرا روی ۴۴ بیمار در نخستین موج کرونا در آفریقای‌جنوبی انجام داده‌اند، متوجه شدند که پادتن‌های موجود در پلاسمای خون ۲۱ نفر آن‌ها، نوع جدید ویروس را شناسایی نکرده است.

پروفسور پنی مور، از انستیتوی ملی بیماری‌های واگیردار آفریقای‌جنوبی، می‌گوید: «در گروه دیگر این افراد اما مقداری قابلیت شناسایی (از طرف پادتن‌های پلاسمای خون) باقی مانده بود. باید اضافه کنم که این‌ها اغلب افرادی بسیار بیمار با عوارض شدید و بستری در بیمارستان بودند که در مقابل ویروس واکنشی شدیدی بروز دادند.» او افزود که پژوهش‌ها «نشان داد که ما با یک مشکل روبه‌رو هستیم»؛ وی همزمان هشدار داد که نباید بدون تحقیقات و تحلیل‌های بیشتر، نتیجه‌گیری کنیم.

الکس زیگال، ویروس‌شناس در انستیتوی پژوهش‌های بهداشتی آفریقا، می‌گوید که ویروس «راه فرار از پادتن‌های پیشین را یافته است». او می‌افزاید: «جهان این ویروس را دست‌کم گرفته است. این ویروس می‌تواند متحول شود، این (ویروس)...خود را با ما تطبیق می‌دهد.»

هرچند آگاهی از این که واکسن‌های کووید-۱۹ تا چه حد در مقابل نوع آفریقای‌جنوبی آن موثر هستند، مستلزم تحقیقات بیشتری است اما دلایلی وجود دارد که نوع بریتانیایی ویروس احتمالا خطر چندانی در بر ندارد. به دنبال اعلامیه هفته گذشته فایزر مبنی بر این که واکسن‌های ساخت این موسسه قادر به خنثی کردن عوارض ویروس بریتانیایی «ان۱۵۰ وای» است، تجزیه خون شرکت‌کنندگان در یک پژوهش نشان داد که واکسن فایزر می‌تواند بر شماری از تغییرات ژنتیکی ویروس چیره شود. پژوهش‌های اخیر که هنوز مورد تایید سایر دانشمندان قرار نگرفته است، روی یک ویروس آزمایشگاهی با ۱۰ جهش مختلف انجام شده که شاخک‌های پروتئینی آن مشابه ویروس کرونای نوع «بی۱.۱.۷» است. در این آزمایش خون گرفته شده در تحقیقات بالینی گذشته از ۱۶ نفر، در معرض این ویروس مصنوعی قرار داده شد. نتیجه آن که پادتن موجود در نمونه‌های خون این افراد، تاثیر ویروس را خنثی کرد. واکسن آکسفورد همان شاخک‌های پروتئینی را هدف قرار داد و این امیدواری را به وجود ‌آورد که می‌تواند همان مصونیتی را در انسان ایجاد کند که نوع جهش‌یافته ویروس بریتانیایی را هم خنثی کند.