در فدراسیون فوتبال ایران نه صدای رسای یک داور زن را دوست دارند، نه نقدهای او به اقتصاد سیاسی ورزش و تبعیضها، نه انتقادات او از دستبرد فوتبال به جیب کارگران و نه داوری چنین داوری را میخواهند. به همین دلیل به او گفتهاند: «به جای شما از کوچه پشتی داور پیدا میکنیم.»
آسو جواهری، داور زن ایرانی به دلیل پژوهش درباره اقتصاد سیاسی فوتبال از داوری محروم شده است اما او چه نوشت که فدراسیون فوتبال طرح آن مباحث را تاب نیاورد؟ آسو میگوید: «من جامعهشناسم، نه مداح.»
در ایران اگر داور فوتبال زنان باشید و در پایاننامه دکترای جامعهشناسی خود، اقتصاد سیاسی فوتبال ایران را مورد بررسی قرار دهید، از نگاه کمیته داوران فدراسیون فوتبال خطای بزرگی مرتکب شدهاید و از داوری محروم میشوید. این اتفاق اعجابآور برای آسو جواهری رخ داد. آسو جواهری، زنی از سنندج که همزمان با داوری فوتبال، به نوشتن از اقتصاد سیاسی فوتبال مشغول است و در زمینه جنسیت و ورزش و تبعیض نیز پژوهش میکند.
اما فدراسیون فوتبال چرا تاب نمیآورد که داور فوتبال زنان محقق در این زمینهها باشد؟ آسو جواهری چه نوشت که موجب تهدید او شد و کمیته داوران به او گفت تا بین داوری فوتبال و این پژوهشها یکی را انتخاب کند؟
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
آسو جواهری در مقالهای که به نقد جریان خصوصیسازی در باشگاهداری پرداخته است، مینویسد: «اگرچه طبق قوانین، فدراسیونها بهعنوان نهادی عمومی و مستقل از دولت تعریف شدهاند اما در ایران تأمین هزینههای فدراسیون فوتبال نیز برعهده دولت است. تازهترین خسارت فوتبال به منابع عمومی به پرونده سرمربی تیم ملی فوتبال باز میگردد که دو میلیون یورو از دستمزد پرداختی وی را شرکت سرمایهگذاری تامین اجتماعی (شستا) پرداخت کرده است. به عبارت دیگر از جیب و اموال کارگران این هزینه انجام شده است. این اتفاق در شرایطی رخ داده که سازمان تأمین اجتماعی همیشه ناتوان از ارائه خدمات کافی و وافی و مناسب به بیمهشدگان زیرمجموعه خود بوده است.»
همین نقد در مقالهای پژوهشی کافی است که فدراسیون فوتبال را به تهدید داورش ترغیب کند، فدراسیونی که توان پذیرش حرفه دیگر داورش را ندارد و نمیخواهد کسی از آن ساختمان فرسوده فدراسیون، پژوهشگر مسائلی باشد که فوتبال ایران را دچار بحران کرده است. در فدراسیون فوتبال کسی جز به مسائل روزمره و جذب حامیهای مشکوک و رابطههای پیچیده و غیرشفاف اداری فکر نمیکند و این که آسو جواهری، داور زن فوتبال از اقتصاد سیاسی فوتبال بنویسد، برای مدیران آن فدراسیون خشمگینکننده است.
به نظر میرسد موجب نگرانی مقاماتی بالاتر از مدیران فدراسیون فوتبال نیز باشد که آسو جواهری در مقاله دیگری بنویسد: «در نتیجه رواج دلالی و غیردموکراتیک بودن روند انتخاب مدیران و مسؤولان باشگاهها، آنچه بر فوتبال حرفهای حاکم شد دستمزدهای بالا و ارقام نجومی است که نهتنها هیچ نسبتی با شرایط اقتصادی حاکم بر ایران ندارد بلکه با معیارهای سقف دستمزدی نسبت به کیفیت باشگاه و لیگ در فوتبال حرفهای متعارف جهان نیز ناهمخوان است. در جریان نقل و انتقالات هر فصل فوتبال، این باشگاهها میلیونها دلار هزینه بر منابع عمومی تحمیل میکنند و این در حالی است که ارگانها و نهادهای دولتی خدمترسانی در حوزه بهداشت و درمان، آموزش، محیط زیست، ورزش همگانی و تقریباً تامین تمامی هزینههای اداره امور کشور بهغیر از بخشهای فرهنگی – ایدئولوژیک خاص، با مشکل منابع مالی و ارز برای تامین ضروریات مردم روبهرو هستند.»
آسو جواهری جلوههایی از آثار اجتماعی فوتبال دولتی ایران را نیز تصویر میکند: «پتانسیلهای فوتبال در ایجاد همبستگی (اگرچه کاذب و شکننده)، کنترل افکار و اذهان و همچنین نمایش اقتدار، همواره موردتوجه ساختار سیاسی بوده است. از سوی دیگر، بهرهبرداری از احساسات جمعیت هواداران باشگاه یا رویداد ورزشی خاص میتواند دستاویزی برای مدیران باشگاهها برای تحمیل سیاستهای باب طبعشان باشد که با فرایندهای دموکراتیک تصمیمگیری و شفافیت و پاسخگویی در مغایرت کامل قرار دارد.»
نوشتن این متنها و طرح این نقدها که اگر فشار فیفا و کنفدراسیون فوتبال آسیا نبود، فوتبال زنان در ایران تعطیل میشد یا طرح بحثهای مفصل درباره تبعیض جنسیتی در فوتبال ایران یا نقد بدیهی ناچیز بودن دستمزد داوران زن و مرد در فوتبال ایران، فدراسیون فوتبال و وزارت ورزش را نگران میکند. آنها تحمل خواندن و شنیدن این بحثها را از قلم و زبان یک داور زن ندارند.
محرومیت آسو جواهری اما منجر به سکوت او نشد. او در صفحه شخصی اینستاگرام خود که به اندازه افراد مشهور شوخ و شنگ فوتبال ایران دنبالکننده ندارد، مینویسد: «هزار بار دیگر تهدید کنید یا محروم، مهم نیست. من جامعهشناسم، نه مداح. ۲۰ سال از عمر ۳۳ سالهام در فوتبال گذشته و عاشق داوری کردنام اما نه به قیمت تن دادن به هر شرایطی!»