سقوط شما را نمیکشد، بلکه توقف ناگهانی کشنده است. گرمایش جهانی هم درست مثل سقوط هواپیما است. تغییرات در آب و هوا به خودی خود خطر قابل توجهی نیست، کما اینکه برای میلیاردها سال آب و هوای زمین تغییر کرده است، اما تغییرات ناگهانی آن است که میتواند برای ما فاجعهبار باشد.
تحقیقات جدید نمونههای آب و هوایی که گرمایش جهانی را در سطح وسیعتر در آینده پیشبینی میکند، نشان میدهد که روند گرم شدن، ناپایداری بیشتری دارد.
اگر چنین چیزی درست باشد، و چنان که مدلهای اخیر مطرح کردهاند، آب و هوا به انتشار گاز دی اکسید کربن چنین حساس باشد، این امر میتواند به طور جدی توانایی ما را برای تطبیق با آن به خطر بیاندازد و بخش بزرگی از بشریت را در مخاطره قرار دهد.
بسیاری از دانشمندان بر این که گرمای آب و هوا تا چه میزان به خاطر فرستاده شدن دی اکسید کربن توسط انسان به جو زمین است، تمرکز میکنند. اصطلاح فنی این موضوع، «حساسیت اقلیمی متوازن» نام دارد. متوازن به این معنی که سالها، دههها یا قرنها طول میکشد تا سیستم آب و هوایی به گرمای اضافی واکنش نشان دهد.
فکر کنید چقدر انرژی برای گرم کردن وان پر از آب لازم است و چقدر طول میکشد تا آن را گرم نگه دارد. میزان انرژی مورد نیاز برای گرم کردن تریلیونها لیتر آب اقیانوسهای کره زمین، بسیار عظیم است.
دوباره همان وان آب را در نظر بگیرید. تصور کنید که از شیر درون وان آب چکه میکند، چون کاملا بسته نشده است، بنابراین سطح آب وان بسیار آرام افزایش مییابد. دیدن تغییر سطح آب با چشم به همان سختی دیدن گذشت زمان توسط عقربه بزرگ ساعت است. حالا تصور کنید کسی درون وان قرار دارد. اگر فرد درون وان تکان نخورد، تاثیر کمی بر سطح آب خواهد داشت. ولی با حرکت کردن او، موج ایجاد می شود. با توجه به میزان حرکت او، این امواج میتوانند دیده شوند و به راحتی افزایش تدریجی در سطح آب را پنهان کنند.
«حساسیت اقلیمی متوازن» به ما میگوید که سیستم آب وهوایی به کجا منتهی میشود و سطح نهایی آب چقدر خواهد شد، اما ممکن است به ما نگوید که چطور به آنجا خواهیم رسید. آیا این افزایش در جادهای صاف و هموار پیش میرود، یا با دستاندازهای زیادی روبهرو هستیم؟ چقدر هوا در واکنش به این گرم شدن، بالا و پایین خواهد شد؟ بزرگی «امواج» گرما چقدر خواهد بود؟ اینها پرسشهایی است که تحقیق اخیر به طرح پاسخهایی برای آنها پرداخته است، و اینکه چرا اولین واکنش من پس از خواندن آن این بود که: «آه نه. این خوب نیست.
به خاطر اینکه آنچه که تیم تحقیق با هدایت «فمکه نیسه»، پژوهشگر دوره دکترای دانشگاه اکستر، یافته است، این است که آب و هوای حساستر، دارای نوسانات بالاتری است. با استفاده از شبیهسازیهای آب وهوایی گسترده، کشف کردند که اگر سیستم آب و هوا به افزایش گازهای گلخانهای به شدت واکنش نشان دهد، احتمال دارد دهههایی در آینده بلند مدت، درجه حرارت از حد میانگین بسیار بالاتر یا گاهی اوقات بسیار پایینتر باشد. در واقع، هر قدر آب و هوا به تغییرات آب و هوایی حساستر باشد، ممکن است نسبت به آب و هوای کمتر حساس، سالهای سردتری داشته باشد.
اما این سالهای سردتر، رفتار اساسی سیستم را پنهان میکنند. همانطور که تغییرات طبیعی در جهت دیگری حرکت میکند، اینها هم دست به دست هم میدهند و یک دوره گرمای شدید را موجب میشوند. خوب، چرا باید نگران باشیم؟ برای اینکه علیرغم میزان انتشار گازهای گلخانهای، میزان گرم شدن هوا بین سال های ۲۰۰۲ تا ۲۰۱۲ کمتر از معمول بوده است. بعضیها این را نشانهای بر آن میدانند که آب و هوا از آنچه ما میترسیدیم، کمتر حساس است. آنها بحث میکنند که ما نباید سریع در جهت کربنزدایی پیش برویم، یا حتی اصلا کربنزدایی را هدف قرار دهیم، زیرا فوریتی برای انجام این کار وجود ندارد.
اما دوره گرمای کم، همراه است با ناپایداری شدیدتر آب و هوای زمین. این بدان معناست که ممکن است در آینده، بعضی مواقع شاهد نوسانات بسیار سریعتر روند گرمای هوا باشیم. این دورههای گرمای شدید، میتواند هرگونه اقدامات امروزی ما را برای سازگاری با تغییرات آب و هوایی به شکست بکشاند.
چه موقع این اتفاق خواهد افتاد؟ شاید همین حالا، برای اینکه شاهد شکسته شدن رکورد گرما در سراسر جهان و آب شدن یخچالها به میزان سریعتر از حد انتظار هستیم. این ممکن است به جای یک ناهنجاری مختصر، آغازی بر بالا رفتن گرمای جهانی باشد؛ افزایشی که از هر روند گرمایی دو هزار سال گذشته هم بالاتر است.
بررسی رابطه بین حساسیت و ناپایداری بسیار پیچیده است و هیچ پژوهش مشخصی را نمیتوان به عنوان حرف آخر در این خصوص در نظر گرفت، اما این پژوهش جدید، نشانه دیگری است بر تاثیرات مخربی که بر آب و هوا میگذاریم.
زیرا اگر یادمان باشد، این سقوط نیست که ما را میکشد، بلکه توقف ناگهانی است. و اگر تغییرات آب و هوایی ما را سریع و سخت به زمین بزند، نابسامانی پدید آمده، سیمای دلپذیری برای تمدن نخواهد داشت.
© The Independent