این هفته برای اولین بار پس از آغاز همه‌گیری کرونا، قیمت نفت خام برنت دریای شمال که شاخص قیمت نفت به حساب می‌آید، از ۶۰ دلار در هر بشکه عبور کرد. تحلیل‌گران بازار اینک به طرز فزاینده‌ای بر این این باورند که قیمت نفت به بشکه‌ای ۷۰ دلار و فراتر از آن نیز خواهد رسید. یکی از دلایل این صعود قیمت، تصمیم عربستان سعودی به کاهش تولید نفت خود به میزان یک میلیون بشکه در روز، مضاف بر کاهش تولید سایر تولیدکنندگان نفت در اوپک و خارج از اوپک است. حجم عظیم ذخایر نفتی که به دلیل کاهش تقاضای ناشی از همه‌گیری کرونا، مخازن نفتی را در گوشه و کنار جهان پر کرده بود، اینک به دلیل کاهش عرضه نفت از سوی عربستان سعودی و دیگر تولیدکنندگان اوپکی و غیراوپکی، رو به کاهش گذاشته است. تقاضای نفت نیز با بهبود وضع اقتصادی، به ویژه در آسیا، در حال رشد است. با کاهش نفت مازاد در بازار، تحلیل‌گران انتظار دارند که قیمت نفت تا پایان سال ۲۰۲۱ به ۷۰ دلار در هر بشکه نزدیک شود.

بازیابی تقاضای نفت

آمار صادرات نفت به چین و سایر نقاط جهان، حاکی از رشد تقاضا برای نفت است. تقاضا برای نفت در سال ۲۰۲۰ حدود ۹.۳ میلیون بشکه در روز کاهش یافت. علت آن کاهش تقاضا، شیوع همه‌گیری کرونا بود. اینک برآورد تحلیلگران این است که در سال جاری میلادی نسبت به سال گذشته، تقاضای نفت تا ۸ میلیون بشکه در روز افزایش خواهد یافت. انتظار این است که با موفقیت دولت‌ها در اجرای برنامه واکسیناسیون کرونا، اقتصاد جهانی رونق خود را بازیابد. بنابراین، برآورد این است که تقاضای جهانی نفت از ۹۰.۵۳ میلیون بشکه در روز در سال ۲۰۲۰، به  ۹۸.۴۶ میلیون بشکه در روز در سال ۲۰۲۱ افزایش یابد.

همچنین، انتظار می‌رود که با رونق مجدد فعالیت‌های اقتصادی و از سر گرفته شدن مسافرت‌ها پس از واکسیناسیون کرونا، تقاضا برای فرآورده‌های نفتی (مانند بنزین، گازوئیل و سوخت هواپیما) نیز افزایش یابد. در هفته‌های اخیر، سرمای شدید در آسیا و دیگر نقاط جهان تقاضا برای محصولات نفتی برای مصارف گرمایشی را افزایش داده است. انتظار می‌رود که با نزدیک شدن به فصل رانندگی در تابستان، تقاضا برای سوخت وسایل نقلیه نیز افزایش یابد. در مجموع، افزایش تقاضا برای فرآورده‌های نفتی تا پایان سال، تا حدود ۱۰۰ میلیون بشکه در روز برآورد می‌شود.

محدودیت‌های عرضه و کاهش در سرمایه‌گذاری

کاهش عرضه عربستان سعودی به میزان یک میلیون بشکه در روز در فوریه و مارس، همراه با تعهد دیگر تولیدکنندگان اوپکی و غیراوپکی برای کاهش عرضه به میزان ۷ میلیون بشکه در روز، در افزایش قیمت نفت نقش اساسی داشته است. گرچه کاهش یک میلیون بشکه‌ای روزانه در تولید عربستان سعودی در آوریل پایان خواهد گرفت، و احتمالاً برخی از تولیدکنندگان اوپکی و غیراوپکی (مانند روسیه) با افزایش تولید، عرضه جهانی را بیشتر خواهند کرد، انتظار می‌رود که تولیدکنندگان نفت در مجموع انضباط خود را در مدیریت عرضه حفظ کنند. آمادگی عربستان سعودی به ایفای یک نقش پیشگیرانه و متحمل شدن هزینه اضافی برای جلوگیری از عرضه بیش از حد، رعایت این انضباط را تسهیل خواهد کرد.

انتظار می‌رود که کاهش سرمایه‌گذاری در صنعت نفت در نتیجه زیان‌های مالی این صنعت، رشد عرضه را در کوتاه‌مدت محدود کند. مشخصا، خسارات مالی و ورشکستگی در صنعت نفت شیل ایالات متحده (در پی سقوط قیمت نفت در سال ۲۰۲۰ در نتیجه همه‌گیری) تولید نفت ایالات متحده را از اوج قبلی آن در پیش از همه‌گیری که حدود ۱۳ میلیون بشکه در روز بود، به حدود ۱۰.۶ میلیون بشکه در روز کاهش داده است. تحلیلگران بر این باورند که تولیدکنندگان امریکایی نفت شیل به جای سرمایه‌گذاری برای تولید بیشتر نفت، از درآمد حاصل از رشد قیمت نفت برای پرداخت بدهی‌های خود و نیز پرداخت سود سهام سهامداران استفاده خواهند کرد. از این رو، احتمال افزایش عرضه نفت تا اواخر سال ۲۰۲۱ و اوایل سال ۲۰۲۲، زمانی که انتظار می‌رود افزایش قیمت نفت نهایتاً باعث احیای دوباره صنعت نفت شیل در امریکا شود، محدود خواهد ماند.

تداوم درازمدت قیمت‌های بالای نفت بعید به نظر می‌رسد

در حالی که انتظار می‌رود صعود قیمت‌های جهانی نفت در سال ۲۰۲۱ و تا اوایل سال ۲۰۲۲ ادامه یابد، تحلیلگران معتقدند که بعید است قیمت‌ نفت مدتی طولانی در سطحی بالا باقی بماند. یک دلیل این است که قیمت‌های پایدار ۶۰ تا ۸۰ دلار در هر بشکه، به احتمال زیاد عرضه نفت را نه تنها در ایالات متحده، بلکه در خاورمیانه، آمریکای لاتین، روسیه و کانادا احیا خواهد کرد. در صورت بالا بودن قیمت نفت، ایالات متحده به تنهایی می‌تواند در سال آینده تولید نفت خود را بیش از یک میلیون بشکه در روز افزایش دهد. کشورهای دیگر نیز احتمالاً از این الگو پیروی خواهند کرد. این‌گونه، عرضه روزافزون نفت بار دیگر از تقاضا پیشی خواهد گرفت و قیمت نفت را پایین خواهد آورد.

با ابتکارعمل‌‌های در دست انجام در سراسر جهان برای کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای و گذار از سوخت‌های فسیلی و به سمت سوخت‌های جایگزین، نیز تقاضای طولانی‌مدت نفت ممکن است کاهش یابد. 

به این ترتیب، پنجره زمانی صنعت نفت برای بهره‌مندی از قیمت‌های بالای نفت در طولانی‌مدت، محدود خواهد ماند.