کمپ پناهندگان ووچیاک در شمال غربی بوسنی در پشت قله‌های پوشیده از درختان جنگلی در کوه‌های دیناریچ در مرز اتحادیه اروپا پنهان شده و محصور در میدان‌های مین باقی مانده از جنگ یوگسلاوی، بحران وحشتناک در پشت درهای اروپا را خاطر نشان می‌کند.
در اینجا، شرایط وخیم کمپ، سلامتی صدها متقاضی پناهندگی را در معرض خطر قرار داده است. به تازگی سازمان ملل این کمپ را، که در چند کیلومتری کشور کرواسی واقع شده است، اینگونه توصیف کرده است: «به طور کلی برای اسکان افراد نامناسب است.»
کیسه‌های پلاستیک، لباس‌های کهنه، و یک چرخ کالسکه بچه که از زیر خاکِ آلوده سر به بیرون زده‌اند دیده می‌شود. اینها تنها ضایعات باقی مانده از خود کمپ، محلی که ۷۰۰ نفر در حال حاضر در آنجا زندگی می‌کنند نیست، بلکه بقایای سمی آنچه از قبل باقی مانده است نیز دیده می‌شود: این کمپ دقیقاً در محل سابق دفن زباله قرار گرفته است. نه تنها نگهداری افراد در محل سابق دفن زباله امری ناعادلانه است، بلکه خطر جدی آتش سوزی و انفجار گاز متان که ممکن است در زیر زمین جمع شده باشد وجود دارد.
مردی که اهل افغانستان است و از بیش از یک ماه پیش که از شهر بیهاچ اخراج شده، مجبور شده است تا همراه با ۸۵۰ مهاجر دیگر در این کمپ اقامت کند گفت:« اینجا جای زندگی نیست….، اگر کسی از آمریکا، آلمان، یا انگلستان می‌توانست این وضعیت را ببیند، فکر نخواهد کرد که اینجا برای زندگی انسان مناسب است.»
آلودگی تنها خطر سلامتی نیست که افراد این کمپ با آن مواجه هستند. افراد مقیم این کمپ، که از کشورهای سوریه، پاکستان، افغانستان، و دیگر کشورها آمده‌اند، گزارش می‌دهند که در هر روز فقط ۱۰ ساعت به آب دسترسی دارند.
کمبود زیرساخت‌های ابتدایی و بهداشت و تخلیه فاضلاب در ووچیاک حداقل‌های استاندارد برای کمپ‌های پناهندگی که در (طرح سیاره) دفتر کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل مقرر شده را نقض کرده است. بازتاب رنج و عذاب مشاهده شده در کمپ پناهندگان در کاله فرانسه، و رفتار خشونت آمیز دولت‌های فرانسه و بریتانیا، شرایط محیط زیستی در ووچیاک، همگی بهداشت و سلامت عمومی را در معرض خطر جدی قرار داده‌اند.
یک عضو صلیب سرخ بیهاچ، که کمک‌های اولیه ضروری را در این کمپ ارائه می‌دهد، مشاهدات فردی خود از موارد ابتلا به سل، هپاتیت بی و دست کم بیست مورد از گال (نوعی بیماری پوستی) را گزارش داده است.
افراد مقیم در این کمپ، مدت بیش از یک ماه است که دسترسی به آب و یا توالت ندارند، و برای دفع مدفوع مجبور هستند به فضای باز بروند: مردی با اشاره به یک راه پر از علف که به سوی کوهستان می‌رفت گفت،« از میدان مین استفاده می‌کنیم». اما این شوخی نیست. یکی از مقامات اتحادیه اروپا تشریح کرد که چطور مقامات محلی به دلیل نزدیکی میدان‌های مین پاکسازی نشده و ضایعات سمی «بدترین مکان ممکن برای یک کمپ» را پیدا کرده‌اند.
در وسط کمپ، یک نقشه بزرگ «هشداردهنده» توسط صلیب سرخ و مرکز ضد مین سازمان ملل قرار داده شده است که محل میدان‌های مین منطقه را نشان می‌دهد.
احمد ۲۱ ساله از پاکستان می‌گوید:« این کمپ مثل یک زندان است.» مانند دیگر افراد مقیم این کمپ، اگر برای خرید غذا، لباس و دارو به بیهاچ، که رفت و برگشت به آن حدود چهار ساعت طول می‌کشد برود، با خطر دستگیری مواجه خواهد شد. هر روز عصر، پلیس بوسنی مهاجرانی را که در مرکز شهر باشند دستگیر می‌کند، و آنها را به کمپ منتقل می‌کند. بعضی از آنها با دستان بسته از پشت در گروه‌های بزرگ توسط پلیس پیاده به سمت کمپ برده می‌شوند در حالی که عده‌ای دیگر با ماشین‌های پلیس به کمپ بالای تپه انتقال می‌یابند.
علیرغم بی عدالتی و ظلم انسانی که در بالا توصیف شد، میدان مین، شرایط بهداشتی، یا عدم سیستم دفع فاضلاب مسایلی نبودند که مردم اینجا از ما بخواهند تا درباره آن بنویسیم. در عوض، کسانی که پیش ما آمدند، و دارای کبودی و پانسمان بودند گفتند:« شما باید درباره پلیس کرواسی برای مردم بنویسید.»
از ژانویه ۲۰۱۸، نزدیک به ۳۶ هزار پناهنده و مهاجر وارد بوسنی شده‌اند، که بسیاری از آنها امیدوار بودند که از طریق مسیر بالکان برای درخواست پناهندگی به کشورهایی همچون ایتالیا، اسپانیا و آلمان برسند. سفر مخاطره‌آمیز با پای پیاده از بوسنی و عبور از کرواسی و اسلوونی به نام «بازی» معروف شده است.
یک مرد افغان که در راه ایتالیا در اسلوونی دستگیر شده بود، و آنطور که می‌گوید، پیش از تحویل او به مقامات کرواسی، بررسی درخواست پناهندگی وی رد شده بود توضیح داد:« شش یا هفت پلیس بودند که هر یک از آنها یک چوب در دست داشت.» وی اظهار داشت که او را به همراه بیست و پنج نفر بازداشتی دیگر در یک مینی بوس بدون پنجره انداختند - بعضی از آنها استفراغ می‌کردند - و آنها را به مرز بوسنی بردند.
تک تک آنها به ما گفتند، پلیس تلفن‌های آنها را خرد کرد، پولشان را دزدیدند، لباس‌هایشان را سوزاندند و آزارشان دادند وی ادامه داد:« ما را با باتوم الکتریکی زدند.» مرد دیگری گفت که چگونه «تمام وسایل من را در آتش انداختند و همه چیز به خاکستر تبدیل شد.»
اما به حرف‌های ما بسنده نکنید. داوطلبانی که برای خیریه‌هایی همچون (آشپزخانه بی‌نام) و (شبکه نظارت بر خشونت مرزی) کار می‌کنند، ۵۱۹ مورد از خشونت پلیس کشورهای عضو اتحادیه اروپا، از جمله، کرواسی، که اغلب از خشونت، تهدید و دزدی سیستماتیک بر علیه پناهندگان و مهاجران استفاده می‌کنند را ثبت کرده‌اند.
آشپزخانه بی‌نام که همراه با دیگر سازمان‌ها کمک‌های اولیه، غذا، و لباس برای افراد آواره تهیه می‌کند، گزارش‌های ماهانه‌ای را منتشر می‌کند که فعالیت‌های غیر قانونی کشور کرواسی را مستند می‌کند. در تایید این مورد، افشاگران داخل پلیس مرزی کرواسی گزارش کرده‌اند که چطور به آنها دستور داده شده تا بدون انجام مراحل صحیح پناهندگی، مردم را بازگردانند. اوایل همین هفته، یک افسر پلیس کرواسی به بی بی سی گفت که دستور بازگرداندن غیر قانونی مردم «از بالاترین مقام‌ها آمده است.»
اما این چطور اتفاق می‌افتد؟ در میان جمعیتی با بدن‌های کتک خورده و استخوان‌های شکسته در کمپ ووچیاک ایستاده‌اید، و با عواقب خونین سیاست‌های جغرافیایی اروپا مواجه هستید. در یک اقدام بدبینانه توسط دولت کرواسی برای اثبات اینکه هر آنچه را که برای پیوستن به حرکت آزاد در منطقه شنگن لازم است، انجام می‌دهد، این کشور در حال انجام « کار کثیف» ایجاد و برقراری مرز‌های اتحادیه اروپا است. واضح است که به منظور پیوستن به باند مخوف حرکت آزاد شنگن ـ که کرواسی امید دارد در ۲۰۲۰ وارد آن بشود - شما اول باید دندان خود را نشان دهید.
پس از سال‌ها انکار، حتی رییس جمهور کرواسی، کولیندا گرابار کیتاروویچ اعتراف کرده است که پلیس این کشور برای بازگرداندن پناهندگان از خشونت استفاده کرده است، که این امر قانون بین‌المللی پناهندگی را نقض می‌کند. با این حال، دیپلمات‌های ارشد اتحادیه اروپا، از جمله صدر اعظم آلمان آنگلا مرکل، کرواسی را برای نحوه اداره مرز‌هایش مورد تقدیر قرار داده، و اتحادیه اروپا نیز برای «مدیریت مرزی» کرواسی مبلغ ۲۳٫۲ میلیون یورو اختصاص داده است.
اتحادیه اروپا به درستی برای شرایط کمپ ووچیاک مورد انتقاد قرار گرفته است. همزمان با ساکت باقی ماندن این اتحادیه درباره خشونت در مرز‌های کرواسی توسط پلیس این کشور، با ولخرجی تمام در این کشور سرمایه گذاری کرده است. این نوع نگاه فریبکارانه به سیاست‌های مرزی اتحادیه اروپا نمی‌تواند باعث پنهان شدن این واقعیت شود که اتحادیه اروپا دستش به خون پناهندگان آلوده است.
* دکتر تام دیویس، استادیار جغرافی در دانشگاه ناتینگهام
* دکتر جلینا ابرادوویچ وچنیک، مدرس سیاست و روابط بین‌الملل در دانشگاه آستون
* دکتر ارشاد ایساکجی، مدرس جغرافی در دانشگاه لیورپول
این نوشته برگردان فارسی از مقالات منتشر شده دیگری است و منعکس کننده دیدگاه سردبیری روزنامه ایندیپندنت فارسی نمی باشد.
© The Independent
