برای بسیاری از خانواده‌ها، کرونا سالی تلخ رقم زد و برای بسیاری سالی شیرین. برخی از دست دادند و گروهی به دست آوردند. کوچولوهایی که در انتظار خانواده بودند، در این سال صاحب خانواده شدند و بنا بر آمار رسمی، تعداد آن‌ها از سال‌های گذشته بیشتر هم بوده است.

بنا بر اعلام دفتر کودکان و نوجوانان بهزیستی کشور، در سال ۹۹ فرزندخواندگی تا ۱۰ درصد رشد داشته است؛ یعنی خانواده‌های بدون فرزند، ۱۰ درصد بیشتر از سال گذشته موفق شدند از سازمان بهزیستی کودکی را به فرزندی بگیرند.

به گفته‌ سعید بابایی، مدیر دفتر کودکان و نوجوانان سازمان بهزیستی کل کشور، مقایسه آمار فرزندخواندگی شش ماه اول سال ۹۹ نسبت به شش ماه اول سال ۹۸، رشد پنج تا ۱۰ درصدی فرزندخواندگی را نشان می‌دهد.

آمار دقیق فرزندخواندگی سال گذشته در فروردین‌ماه ۱۴۰۰ و پس از نهایی شدن احکام قضایی مشخص می‌شود اما به گفته سعید بابایی، در سال ۹۹ نیز بیش از یک هزار و ۷۰۰ کودک به فرزندخواندگی سپرده شده‌اند. تنها در شش ماه ابتدایی سال ۹۹، بیش از ۲۰۰ کودک دارای معلولیت و همچنین کودکانی با بیماری‌های صعب‌العلاج نیز به فرزندخواندگی پذیرفته شدند. در پنج سال گذشته نیز، خانواده‌ها در سراسر کشور حدود یک هزار و ۴۰۰ کودک دارای معلولیت و یا بیماری خاص را فرزندخواندگی پذیرفتند. از این آمار، ۶۰۲ کودک، معلول (معلولیت‌های مختلف از ناشنوایی و نابینایی گرفته تا معلولیت ذهنی و جسمی) و ۷۹۷ کودک، دارای بیماری خاص عنوان شده‌اند.

آماری که به گفته مدیر دفتر کودکان و نوجوانان سازمان بهزیستی، در سال ۹۹ به دلیل راه‌اندازی سامانه ملی فرزندخواندگی رشد داشته است. سامانه ملی فرزندخواندگی برای ثبت‌نام سریع‌تر، تشکیل پرونده اینترنتی و کمتر شدن رفت‌وآمدها راه‌اندازی شد تا علاوه بر سرعت بخشیدن به روند فرزندخواندگی، از نبود شفافیت در سفارش‌های فرزندخواندگی، ممانعت شود.

به گفته دفتر کودکان و نوجوانان بهزیستی کشور، دلیل این مسئله، کم بودن تعداد کودکان واجد شرایط برای سپردن به خانواده‌ها است. در حال حاضر، تعداد خانواده‌های متقاضی فرزندخواندگی بیشتر از تعداد فرزندان بی‌سرپرست واجد شرایط است. به همین دلیل سازمان بهزیستی کشور برای اعطای فرزندخواندگی نوبت‌بندی در نظر گرفته است. به گفته سعید بابایی، راه‌اندازی سامانه ملی فرزندخواندگی در سال گذشته به رشد متقاضیان فرزندخواندگی منجر شده است.

در سال‌های اخیر، درخواست فرزند پذیری در همه گروه‌های واجد شرایط، به خصوص در بین زنان مجرد، رشد قابل توجهی داشته است. مدیرکل دفتر کودکان و نوجوانان بهزیستی کشور پیش‌تر هم گفته بود از تمام کشور بیش از ۱۰ هزار درخواست فرزند پذیری برای خانواده‌ها و زنان مجرد وجود دارد و استان تهران، حدود یک هشتم این درخواست‌ها را به خود اختصاص داده است.

پایگاه خبری همشهری آنلاین در تاریخ ۱۹ اسفند ، به نقل از آذین راد، از مادران فرزند پذیر و بنیانگذار کمپین «مادران پرتقالی» نوشت: «در سال‌های اخیر، به دلیل قاچاق و خرید و فروش کودکان، ورودی‌های بهزیستی بسیار کم شده است.» خانم راد اضافه کرد: «با وجود متقاضیان زیاد برای فرزند پذیری، این مسئله کمی زمان‌بر است.» به گفته این مادر فرزند پذیر، بخش بسیار آزاردهنده این انتظار، مربوط به معرفی کودک است. بیشتر کودکان در سنین بالاتر، به زنان مجرد واگذار می‌شوند.

مدیرکل دفتر کودکان و نوجوانان بهزیستی کشور، نیز با تائید این نکته اضافه کرده است: «در پنج سال اخیر و پس از تصویب قانون ۱۳۹۲ که در سال ۱۳۹۵ اجرایی شد، آسانتر شدن قانون و رشد فرزند پذیری را شاهد هستیم.» به گفته بابایی، «اما در بحث فرزندخواندگی، قانون‌گذارهم توصیه کرده و حتی قید گذاشته است که با توجه به این که زنان مجرد هستند و نقش مرد در خانواده مهم است، وجود هر دو موجب می‌شود که کودک در شرایط بهتری رشد کند. قانونگذار گفته است که به مادران مجرد فقط دختران واگذار شوند.»

بنا بر «قانون حمایت از کودکان بی‌سرپرست و بد سرپرست»، مصوب سال ۱۳۹۲، علاوه بر زوج‌هایی که درخواست فرزندخواندگی دارند، زنان مجرد بالای ۳۰ سال نیز می‌توانند کودکی را از سازمان بهزیستی به فرزندخواندگی بگیرند. طبق بند ج ماده پنج قانون فرزندخواندگی، «دختران و زنان بدون شوهر، در صورتی ‌که حداقل ۳۰ سال سن داشته باشند، منحصرا حق سرپرستی اناث را خواهند داشت.»

درباره شرایط فرزندخواندگی در این قانون، ذیل آیین‌نامه‌های ماده ۲۲ و ۳۶ که در سال ۹۴ ابلاغ شد آمده است که زن و شوهر بدون فرزند، دختران و زنان بدون شوهر و زن و شوهر دارای فرزند می‌توانند متقاضی سرپرستی کودک باشند ولی همانطور که پیدا است، در اولویت‌بندی فرزندخواندگی، دختران مجرد در رتبه دوم قرار دارند.

بنا بر گزارش سازمان بهزیستی کشور، در کشور به ازای هر کودک، به طور متوسط ۱۰ تا ۱۱ خانواده متقاضی دارای صلاحیت فرزندخواندگی وجود دارد اما با توجه به این که بیشتر خانواده‌ها خواهان دختران زیر دو سال هستند، بنابراین مدتی که خانواده‌ها باید در صف انتظار باقی بمانند طولانی‌تر شده است. به گفته مسعودی فرید، معاون امور اجتماعی سازمان بهزیستی، بیش از ۱۰ هزار کودک تحت پوشش سازمان بهزیستی هستند که بر اساس آمارهای موجود ۴۷ درصد این کودکان دخترند.

بر اساس آمار دفتر کودکان و نوجوانان سازمان بهزیستی کشور، به‌طور متوسط حدود هزار کودک در شیرخوارگاه‌ها نگهداری می‌شوند.