در یک ماه گذشته، مردم افغانستان با برگزاری گردهمایی‌های بزرگ در کابل و شماری از استان‌های دیگر این کشور، حمایت قاطع خود را از نظام جمهوریت اعلام کردند و تأکید دارند که جز نظام جمهوریت، هیچ نظام دیگر نمی‌تواند خواسته‌ها و آمیدهای آنان را تأمین کند.

هفته پیش کابل، پایتخت افغانستان، روز گذشته منطقه کوهدامن کابل، و امروز استان ننگرهار، شاهد برگزاری گردهمایی‌های بزرگ مردمی در حمایت از نظام جمهوریت در این کشور بود.

شرکت‌ کنندگان که همه شهروندان عادی و نمایندگان‌ آنان در شورای ملی این کشور هستند، یک صدا نظام جمهوریت را نظام برخاسته از اراده مردم افغانستان می‌دانند و تأکید دارند که در مذاکرات صلح نباید بر سر ماهیت نظام جمهوریت که خواست و اراده اکثریت مطلق مردم است، معامله‌ای صورت گیرد و نظامی به وجود آورده شود که مخالف خواست مردم است و افغانستان را بار دیگر به جانب جنگ‌های داخلی سوق دهند که مسئولیت آن به دوش کسانی خواهد بود که چنان نظامی را به مردم تحمیل کنند.

آنان می‌گویند که مردم افغانستان با مشکلات و قربانی‌های بی‌شماری که داده‌اند و می‌دهند، نظام کنونی را که همانا جمهوریت است ایجاد و تحکیم کرده‌اند؛ اکنون نباید چند فرد که در اصل معلوم نیست از کجا تأمین می‌‌شوند و زندگی‌شان در کجاست، خود را نماینده ملت بزرگ افغانستان بدانند و برای سرنوشت مردم تصمیم بگیرند، خواسته‌های بیگانگان را تأمین کنند و افغانستان را دوباره به گذشته‌ای تاریک ببرند.

امان‌الله گذر، نمایند مردم کابل در مجلس نمایندگان، در گردهمایی کوهدامن کابل سخنرانی کرد و گفت:«من به مردم افغانستان اطمینان می‌دهم که از نظام جمهوریت با تمام توانی که دارم دفاع می‌کنم و به هیچ کس اجازه نخواهم داد نظام‌های دیگر را بر ما تطبیق کنند و نظامی که ما با صدها مشکل و قربانی به دست آورده‌ایم، نابود شود.»

میرویس جاوید، از افرادی که در گردهمایی کابل شرکت داشته است، می‌گوید:«باور کنید هیچ کسی از من نخواست که در این گردهمایی اشتراک کنم، همین که خبر شدم موضوع حمایت از نظام جمهوریت در میان است، رفتم و با جمعی از دیگر عزیزان صدای خود را بلند ساختیم، زیرا این نظام با خون هزارها هوطن ما، به‌ویژه نیروهای امنیتی و دفاعی به وجود آمده است. چگونه می‌توانیم اجازه دهیم که این نظام از بین برود و از صفر آغاز کنیم؟»

شکیب صفدری، از ساکنان کابل، می‌گوید: «دشمنان نظام، طالبان، و جهانیان بدانند که دفاع از جمهورت، دفاع از غنی و تیم‌ او نیست. ما از اصل نظام دفاع می‌کنیم که قانون اساسی، قوانین دیگر، آزادی بیان، حضور زنان در نظام، انتخابات، و صدها نکته مثبت دیگر زیر چتر آن به وجود آمده است و مردم در آن زمینه تلاش کرده‌اند و قربانی داده‌اند. چگونه می‌شود این همه را نادیده گرفت و گذاشت که که افغانستان از نو آغاز کند؛ آن هم در مسیری که آینده آن تاریک به نظر می‌رسد؟ هیچ منطق سالمی این را نمی‌پذیرد جز مخالفان و دشمنان ما. اما بدانند که به هیچ وجه چنین اجازه‌ای به آن‌ها داده نخواهد شد.»

مردم افغانستان با گردهمایی‌ها و ابراز دیدگاه‌های خود، به صراحت در برابر نظام طالبانی و دیگر نظام‌های مغایر با نظام موجود، صدای اعتراض خود را بلند کرده‌اند و تأکید دارند که نظام جمهوریت در حال حاضر بهترین شکل حکومت برای افغانستان است و می‌تواند از حقوق همه اقوام و اقشار این مرزوبوم دفاع کند.

این گردهمایی‌ها و ابراز دیدگاه‌های مردم در پیوند با ساختار نظام آینده افغانستان در حالی در گوشه و کنار این کشور آغاز شده است که زمزمه‌هایی که بارها از سوی طالبان برای ایجاد حکومت اسلامی، امارت طالبانی، و لغو نظام جمهوریت مطرح شده است، اکنون نیز بار دیگر شنیده می‌شود و بر آن تأکید می‌ورزند. از سوی دیگر، طرح‌های دیگری نیز برای نظام آینده این کشور آماده شده و از سوی برخی شنیده می‌شود که گویا نظام جمهوریت در بیست سالی که بر کشور حکمروایی کرد، امتحانش را داده است و ناکام بوده است، و حال باید یک نظام فدارالی یا پارلمانی به وجود آید تا قدرت از مرکز به گوشه و کنار افغانستان انتقال یابد و مردم خود بتوانند در مورد سرنوشت‌شان تصمیم بگیرند.

اکنون سرنوشت آینده سیاسی افغانستان به نشست استانبول گره خورده است و در همین حال، دولت افغانستان و مردم این کشور بر نظام جموریت تأکید می‌ورزند، طالبان بر امارت اسلامی، و شماری از سیاسیون افغان بر نظام فدرالی یا پارلمانی، و هر یک از اینان تلاش دارند که پیش از آغاز مذاکرات استانبول، صدای خود را به طرف‌های تصمیم گیرنده، به ویژه امریکا و کشورهای خارجی که در جنگ و صلح افغانستان نقش سازنده دارند، برسانند. 

هنوز برای هیچ طرفی، به ویژه مردم افغانستان، روشن نیست که در نشست استانبول در مورد جنگ، صلح، و ساختار نهایی نظام آینده افغانستان چه تصمیمی از سوی شرکت کنندگان گرفته خواهد شد. همه در انتظار آغاز نشست استانبول و تصمیم نهایی آن هستند.