وزرای خارجه «گروه هفت» روز چهارشنبه پس از سه روز به اولین دیدار حضوری خود در دو سال گذشته پایان دادند. این نشست در عمارت «لنکستر هاوس» واقع در لندن برگزار شد که جزو مقرهای وزارت خارجه بریتانیا است.
دیپلماتهای ارشد هفت کشور قدرتمند جهان در بیانیه خود خصوصا از سه دولت انتقاد کردند: روسیه، چین و ایران. نقض حقوق بشر و سرکوب چهرههای دموکراسیخواه از سوی چین، حرکتهای تهاجمی از سوی روسیه و گروگانگیری شهروندان دوتابعیتی از سوی ایران از جمله دلایل اشاره به این سه کشور بود.
به گزارش خبرگزاری فرانسه، گروه هفت از ایران خواست شهروندان دوتابعیتی و خارجی بازداشت شده را آزاد کند.
خبرگزاری رویترز در این زمینه نوشت: «فرای چند کلمه حرف زدن، قدمهای مشخص چندانی به غیر از اعلام حمایت از تایوان و اوکراین» از این نشست به دست نیامد.
لیبی از دیگر موضوعات مهم نشست لندن بود. جوزپ بورل، رئیس سیاست خارجه اتحادیه اروپا، گفت آینده این کشور شمال آفریقا از جمله موضوعات گفتگو بوده است و ادامه آتشبس در این کشور را «خبری خوب» خواند. بورل گفت نسبت به آینده لیبی خوشبین است. آتشبس در این کشور از ماه اکتبر برقرار شده است و در ماه مارس دولت وحدتی تشکیل شد که مورد استقبال آمریکا، بریتانیا و اتحادیه اروپا قرار گرفت. وظیفه این دولت برقراری انتخابات و فراهم کردن شرایط تشکیل دولت دائمی است.
آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا، در پی نشست لندن گفت واشنگتن همچنان از برگزاری انتخابات لیبی در ماه دسامبر سال جاری حمایت میکند. او در ضمن خواهان خروج تمام نیروهای خارجی از لیبی شد. دولت جو بایدن در بدو کار خود در ماه ژانویه روسیه و ترکیه را متهم کرده بود که شرایط آتشبس (از جمله لزوم خروج نیروهای خارجی از لیبی) را نقض کردهاند. در جنگ داخلی چند سال گذشته در این کشور، مسکو و آنکارا از دو دولت رقیب که به ترتیب در شرق و غرب کشور مستقر بودند حمایت میکردند.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
بورل گفت: «اوضاع به طور کلی اوضاع رو به بهتر شدن ندارد اما در بعضی نقاط میتوان امیدی به بهبود داشت: ایران یکی از آن نقاط است و لیبی هم همینطور.»
بریتانیا در حال حاضر رئیس دورهای گروه هفت است. این گروه در سال ۱۹۷۵، یعنی در اوج جنگ سرد، بنیانگذاری شد و هدفش گفتگو در مورد مسائل پیش روی کشورهای بلوک غرب همچون بحران اوپک دو سال قبل از آن بود. در شرایط کنونی این گروه اقدامات دو ابر قدرت روسیه و چین و دنیاگیری ویروس کرونا را از مهمترین خطرات پیش روی خود میداند.
کل بیانیه گروه هفت بیش از ۱۲۰۰۰ کلمه است (یعنی بیش از ۲۰ صفحه) و در آن به جزئیات برخی اقدامات کشورهایی همچون روسیه، چین و البته ایران اشاره شده. اما در آن خبری از اقدامات مشخصی که بتواند شامل حرکات متحد غرب باشد و باعث نگرانی شی ژینپینگ یا ولادیمیر پوتین، روسای جمهور چین و روسیه، شود مشاهده نمیشود.
گروه هفت البته از لزوم اتحاد برای مقابله با «سیاستهای اقتصادی زورمندانه» چین و مقابله با عملیات سوءاطلاعات از سوی روسیه گفت. این گروه در ضمن میکوشد فرای هفت کشور برود؛ از جمله دلایلی که در سالهای اخیر باعث تشکیل گروه ۲۰ شد که شامل کشورهای متعددی از ویتنام تا عربستان سعودی میشود. ریاست دورهای گروه ۲۰ در اختیار ایتالیا است.
از جمله معدود اقدامات مشخصی که بیانیه به آنها اشاره میکند حمایت قاطع این گروه از عضویت تایوان در سازمان جهانی بهداشت و مجمع جهانی بهداشت و مخالفت با «هرگونه عمل یکجانبه که تنشها را افزایش ببخشد» است. پکن، تایوان را بخشی از خاک خود میداند و مخالف عضویت آن در سازمانهای بینالمللی است.
دومینیک راب، وزیر خارجه بریتانیا، در پی نشست لندن گفت چین «به جای نشان دادن واکنش خشمگین احتمالا بهتر است در آینه نگاهی به خود بیاندازد و متوجه باشد که باید به این باور رو به رشد توجه کند طبق آن که باید از قوانین بنیادین بینالمللی تبعیت کرد.»
در مورد روسیه، بیانیه به موضوع اوکراین اشاره میکند اما عمل مشخصی پیشنهاد نمیدهد. در بیانیه آمده است: «ما عمیقا نگران ادامه الگوی منفی رفتار نامسئولانه و مخل ثبات از سوی روسیه هستیم. از جمله این نشانههای این رفتار افزایش عظیم قوای نظامی روسیه در نزدیکی مرز اوکرائین و در شبهجزیره کریمه است که بصورت غیرقانونی به خاک این کشور الحاق شده است.» بیانیه در ضمن مسکو را به «فعالیتهای شرورانه با هدف اخلال در نظامهای دموکراتیک سایر کشورها، فعالیت شرورانه سایبری و استفاده از اطلاعات غلط» متهم میکند. دخالت سایبری روسیه در انتخاباتهای ریاستجمهوری آمریکا از موضوعات داغ این کشورها در سالهای گذشته بوده است. جمهوری اسلامی نیز در انتخابات سال گذشته دخالتهای مشابهی انجام داد.
در تحلیل رویترز از نشست لندن آمده است: «غرب در صورت اتحاد از نظر اقتصادی و نظامی خیلی بزرگتر از چین و روسیه است اما نتوانسته پاسخی موثر به هیچ یک از این دو کشور (چین و روسیه) بیابد.»
در موضوع کرونا، کشورهای گروه هفت وعده دادند در همکاری با صنایع کشورهای خود تولید واکسن با قیمت مناسب برای این ویروس را افزایش دهند. اما حاضر نشدند فراخوان به لغو حق مالکیت فکری شرکتهای بزرگ داروسازی بر واکسنها را بدهند. در بیانیه آمده است: «ما تعهد میکنیم در همکاری با صنایع، افزایش تولید واکسنهای با قیمت مناسب برای کووید-۱۹ و داروها و لوازم آزمایش برای این ویروس را تسهیل کنیم.» بیانیه به «تشویق همکاری بین شرکتها» به عنوان راه اصلی رسیدن به این هدف اشاره میکند.
در عین حال اما تست کرونای دو نفر از اعضای هیات هندی حاضر در نشست لندن مثبت شد و این باعث شد وزیر خارجه این کشور و کل تیم هند وارد قرنطینه شوند و بیم نشر این ویروس در نشست بالا بگیرد.
هند در حال حاضر بیش از هر کشوری در جهان با افزایش سرسامآور کرونا مواجه است. این کشور به عنوان مهمان به نشست «گروه هفت» دعوت شده و در جلسات سهشنبه شب و تمام روز چهارشنبه شرکت داشت. البته پس از مشخص شدن تست مثبت در شب سهشنبه، حضور هندیها در جلسه، به صورت مجازی انجام شد. دیگر کشورهای مهمان نشست این هفته استرالیا، آفریقای جنوبی و کره جنوبی بودند.
بوریس جانسون، نخستوزیر بریتانیا، در پاسخ به انتقادها در پی این ماجرا گفت برگزاری حضوری نشست کاری صحیح و ضروری بوده است.
پس از جلسه وزرای خارجه، نشست سران «گروه هفت» در ماه ژوئن در یک تفرجگاه روستایی در انگلستان برگزار خواهد شد. جو بایدن، رئیسجمهور آمریکا، و سایر رهبران جهان در این نشست شرکت میکنند.