ساخت بنای نخستین کلیسا در ترکیه پس از فروپاشی امپراتوری عثمانی و تأسیس جمهوری ترکیه، با حضور رئیس جمهوری ترکیه، شهردار استانبول و رهبران مسیحیان سریانی در محله «یشیل کوی استانبول» آغاز شد.
به گزارش خبرگزاری آناتولی، رجب طیب اردوغان در این مراسم با ابراز امیدواری برای پایان احداث کلیسای «مور افرم» در دو سال آینده گفت: «هر فردی که عاشق ترکیه است و برای سربلندی آن تلاش می‌کند، شهروند درجه یک این کشور است»، اردوغان اقلیت سریانی را فرزندان دیرینه این منطقه جغرافیایی نامید و تاکید کرد: «جمهوری ترکیه همان‌گونه که مسئول تأمین تمام نیازهای سریانی‌هاست، خود را در مهیا کردن مکان‌های عبادی آنها نیز مسئول می‌داند.»
اردوغان با اشاره به میزبانی ترکیه از چهار میلیون پناه‌جو از عراق و سوریه که سریانی‌ها و ایزدی‌ها نیز در میان آنها هستند، گفت: «این جغرافیا، در درازای تاریخ مرکز دینی، قومی و تفاوت‌های فرهنگی، و مهمتر از همه، مرکز وجدان انسانی بوده است و آغوش ما به روی انسان‌های مظلومی که از اسپانیا تا قفقاز، از اروپای شرقی تا آفریقا به این سرزمین آمده‌اند، باز بوده است.»
«سعید سوسین»، رئیس وقف باستانی سریانی، نیز در این مراسم با اشاره به آن‌که از زمان تاسیس جمهوری ترکیه، مسیحیان فقط اجازه تعمیر کلیساها و معابد موجود خود را داشته‌اند، گفت: «ما باورمندان به ادیان مختلف در ۱۶-۱۷ سال اخیر «نخستین»های بسیاری را تجربه کردیم. در سال ۲۰۰۸ با تصویب قانون اوقاف، وقف‌های متعلق به اقلیت‌های مذهبی جان دوباره‌ای گرفتند». او در ادامه با اشاره به بسته شدن آخرین مدرسه سوریانی در سال ۱۹۲۸ اظهار داشت: «بعد از سال ۲۰۱۳ اولین مدرسه سریانی تأسیس شد که در آن، اجازه تحصیل به زبان مادری به دانش‌آموزانش می‌داد و پس از آن، موانع قانونی برای تحصیل تا دوره دبیرستان از میان برداشته شد».
کلیسای مور افرم با مشارکت مالی سریانی‌های ترکیه و در زمینی به مساحت ۲ هزار و ۷۳۶ متر مربع ساخته خواهد شد و در صورت تکمیل، بزرگترین عبادتگاه سریانی‌های ارتدوکس در آن کشور خواهد بود.
این کلیسا که مجوز احداث آن در سال ۲۰۱۵ از سوی دولت ترکیه صادر شده است، بر روی یک گورستان قدیمی متعلق به سریانی‌ها که در سال ۱۹۵۱ به تملک دولت درآمده بود، پس از کش‌و‌قوس‌های فراوان اداری و دریافت مجوز از پاپ برای تخریب گورستان، با حمایت دولت ترکیه ساخته خواهد شد.
استانبول یا «اسلامبول، پر از اسلام»
استانبول بزرگترین و پرجمعیت‌ترین شهر ترکیه و مرکز فرهنگی و اقتصادی آن کشور است. این شهر تاریخی، دستکم پایتخت سه تمدن بزرگ و امپراتوری عظیم، از بیزانس و روم شرقی تا امپراتوری عثمانی بوده است.
استانبول شهری است پر از کنیسه‌ها، کلیساها و مساجد که اجزایی جداناشدنی از زیبایی‌های «عروس خاورمیانه» هستند. این شهر در طول قرون متمادی میزبان و بانی همزیستی ادیان و باورهای متفاوت در کنار هم بوده‌است. در برخی از مناطق استانبول، می‌توان عبادتگاه‌هایی متعلق به ادیان مختلف را در قاب یک عکس گرد هم آورد، که مسجد، کلیسا و کنیسه محله «اوسکودار» از زیباترین نمونه‌های آن است.
خبر آغاز احداث نخستین کلیسا در ترکیه پس سال‌ها، در حالی منتشر می‌شود که مطابق آمار ارائه شده از سوی وزیر فرهنگ و گردشگری ترکیه در سال ۲۰۱۷، استانبول دارای ۱۵۸ کلیسا بوده است.
از سوی دیگر و بنا بر داده‌های وزارت دیانت این کشور، تعداد مساجد تحت نظارت این وزارت‌خانه در استانبول، ۳ هزار و ۴۴۶ مسجد است که بزرگترین آنها، مسجد «چاملیجا» است. احداث این مسجد که در مساحتی بالغ بر ۱۷۰۰۰ متر مربع بر فراز تپه‌ای با همین نام و مشرف به تنگه بسفر ساخته شده، بیش از صد میلیون دلار هزینه داشته است.رجب طیب اردوغان در مراسم افتتاح مسجد ۶۳هزار نفری چاملیجا، پاسخ انتقادها نسبت به هزینه هنگفت ساخت این مسجد را با «اسلامبول، پر از اسلام» نامیدن شهر استانبول داد.
این در حالی است که تعداد مساجد ترکیه تا پایان سال ۲۰۱۸به بیش از ۹۰ هزار واحد رسیده است که بیش از ۱۱ هزار واحد آن، در دوران حکومت حزب اسلامگرای عدالت و توسعه ساخته شده است.
گفتنی است که بودجه وزارت دیانت ترکیه نیز از ۲۷۰میلیون لیر در سال ۲۰۰۲به یک میلیارد و ۴۰۰میلیون لیر در سال ۲۰۱۹رسیده است که این میزان، حاکی از افزایش ۵برابری بودجه این وزارت‌خانه را در دوران حکومت حزب عدالت و توسعه بر ترکیه است.
اواخر سال گذشته و در جریان تصویب بودجه سال ۲۰۱۹، افزایش ۳۴درصدی بودجه وزارت دیانت ترکیه نسبت به سال پیش از آن، حاشیه‌های فراوانی در مجلس و رسانه‌هایآن کشور در پی داشت و احزاب مخالف دولت، حزب عدالت و توسعه را به سرمایه‌گذاری بر روی نمادهای مذهبی و استفاده ابزاری از دین برای رسیدن به اهداف سیاسی خود، متهم کردند.
تلاش برای اسلامیزه کردن سیستم آموزش ترکیه و افزایش چشمگیر مدارس «ایمام حاطیب» (امام خطیب) که مدارسی اسلامی محسوب می‌شوند، از دیگر انتقادهای وارد شده به این حزب است.
