«صدای تیراندازی می‌آمد، ما تجربه جنگ داریم. به بچه‌ها اجازه ندادم از خانه بیرون بروند. زنگ زدم به یکی از آشناها. گفت اینجا تیراندازی شده و با مردم درگیرند و گاز اشک‌آور زده‌اند. تا صبح اوضاع سوسنگرد مثل دوران جنگ بود.»
این‌ها سخنان آقای باوی از ساکنان سوسنگرد، درباره حوادث شب گذشته این شهر است که با ما در میان گذاشته است. او از کارکنان شهرداری است. وی در خصوص کشته شدن مردم در درگیری‌های شب گذشته سوسنگرد هم توضیح داد: «در سوسنگرد مردم همه همدیگر را می‌شناسند. اگر اطلاعات هم اجازه ندهد، باز خبرش بیرون می‌آید. دیشب اینترنت خیلی ضعیف بود. ما یک فیلم دیدیم که جوانی تیرخورده است. صبح که من به خیابان آمدم، شهر مثل دوره جنگ بود؛ به‌خصوص مرکز شهر. مشخص بود این درگیری حتما زخمی داشته است. مردم اینجا خیلی ناراحت‌اند.»
ویدیوهایی که شب گذشته از درگیری میان ماموران امنیتی و مردم در فضای مجازی منتشر شد، تیراندازی مکرر و استفاده از سلاح‌های سنگین برای متفرق کردن معترضان را نشان می‌داد. این تصاویر حرف‌های شهروند سوسنگردی را تایید می‌کنند. عمده فعالیت مردم سوسنگرد کشاورزی است و طبیعی است وضعیت خشکسالی بر زندگی و معیشت آنان تاثیر زیادی گذاشته باشد.
یکشنبه، چهارمین روز اعتراض‌ها در خوزستان بود. این اعتراض‌ها که از شهرهای خرمشهر، اهواز، کارون، حمیدیه، دشت آزادگان، ماهشهر و بندر امام خمینی آغاز شد، در روز دوم با انتشار خبر کشته شدن یک جوان شادگانی و یک جوان اهوازی در رسانه‌ها بازتاب وسیعی یافت و در روز چهارم با وقایع سوسنگرد و اعتراض‌های دیگر در سطح استان خوزستان ادامه پیدا کرد.
گفته می‌شود ریشه اعتراض‌ها در خوزستان بحران بی‌آبی است؛ بحرانی که بیش از دو دهه است با شوری آب و گسترش پروژه کشت نیشکر و رهاسازی پساب آن در آبراه‌های اصلی خوزستان آغاز شد و با خشک‌کردن هورالعظیم برای استخراج نفت و ریزگردها و ایجاد ۹ سد مختلف بر سر شاخه‌های کارون در استان‌های چهارمحال‌وبختیاری، مرکزی و لرستان شدت یافت.
البته در دو دهه گذشته آب تنها مسئله زیست‌محیطی مورد اعتراض مردم خوزستان نبوده است. ریزگردها که حکومت جمهوری اسلامی در سالیان گذشته منشا آن‌ها را خارجی می‌دانست، مسئله دیگری است که در نتیجه خشک‌کردن هور و ازبین‌رفتن پوشش طبیعی گیاهی خوزستان در نتیجه تغییرات آب‌وهوایی ناشی از دستکاری در طبیعت این استان و ساختن سدهای مختلف، زندگی مردم این استان را با مشکلات عدیده‌ای مواجه کرده است.
حالا بنا بر اظهارات مقام‌های رسمی دولتی، بیش از ۵۰۰ روستا و منطقه در جنوب خوزستان با تنش آبی شدید درگیرند. این را قاسم سلیمانی دشتکی، استاندار خوزستان، می‌گوید. شخصی که گفته می‌شود در هفته‌های گذشته مجوز زیست محیطی طرح انتقال آب از بهشت‌آباد به استان‌های مرکزی ایران با اطلاع وی صادر شده است. سلیمانی دشتکی مدیرعامل یک شرکت صنعتی در استان اصفهان است. او سابقا در اصفهان تحصیل و زندگی کرده است و خانواده وی از اعضاء هیئت‌مدیره این شرکت‌اند. نام این شرکت «پیشتازان صنعت برق سپاهان» است که به صورت سهامی خاص ثبت شده است و ایمان، احسان و الهام سلیمانی دشتکی در آن فعال‌اند.
خبر تصویب ضمایم زیست‌محیطی طرح انتقال آب بهشت‌آباد که سالانه حدود یک میلیارد و ۱۰۰ میلیون مترمکعب آب را به اصفهان، یزد و کرمان منتقل خواهد کرد، در روزهای پایانی دولت حسن روحانی و در حالی منتشر می‌شود که به نظر می‌رسد مصارف اصلی این طرح، تامین آب برای صنایع آب‌بر ایجاد شده در استان‌های مناطق خشک و کویری ایران است.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
به گفته مطلعان، انتشار این خبر در کنار صحبت‌های استاندار خوزستان در خصوص نبود مشکل جدی بی‌آبی و خشک شدن تالاب شادگان، جرقه اولیه اعتراض‌های هفته گذشته استان خوزستان بوده است.
با اعتراض گسترده فعالان محیط‌زیست، طرح بهشت‌آباد که در سال ۹۰ کلنگ آن به زمین خورد، تاکنون نتوانسته بود مجوزهای زیست‌محیطی را کسب کند. یکی از فعالان شناخته‌شده محیط‌زیست خوزستان درتماس تلفنی با خبرنگار ایندیپندنت فارسی، در خصوص حوادث خوزستان و شرایط فعلی گفته است: «از هفته قبل فشار زیادی به فعالان محیط‌زیست در خوزستان وارد شد که به هیچ شکل حق ندارند درباره مسائل زیست‌محیطی صحبت کنند. دستگاه‌های امنیتی خوزستان به صورت مشخص هر نوع اعتراض یا صحبت فعالان محیط زیست را همکاری با ضدانقلاب و به قصد ایجاد آشوب در خوزستان می‌دانند.»
این فعال محیط زیست تاکید دارد که ابعاد فاجعه زیست محیطی رخ داده به دلیل خشکسالی گسترده در خوزستان بسیار گسترده‌تر از چیزی است که در رسانه‌ها منتشر شده است. او تصریح کرد: «اگر یک تیم تصویربردار بیاید و تصاویر هوایی مثلا از وضع فعلی تالاب شادگان، دشت‌های خوزستان در سوسنگرد، دشت آزادگان، خرمشهر و مناطق نوار جنوبی خوزستان و اطراف شهر اهواز بگیرد و حتی فقط وضع پوشش گیاهی شمال خوزستان را بررسی کنند، به خوبی روشن می‌شود که چه فاجعه‌ای رخ داده است.»
وی درباره دلایل این مسئله به ما گفت: «مدیریت محیط زیست و آب در خوزستان اقتضایی است؛ یعنی پیش‌بینی نمی‌شود و برای آن برنامه‌ریزی وجود ندارد. از مدت‌ها قبل خشکسالی امسال پیش‌بینی شده بود اما مسئولان همچنان منتظر بارندگی در بهار و پر شدن آبریزها بودند و به برداشت بیرویه از سرشاخههای کارون بدون آنکه حق آبه دوران خشکسالی این رودخانه را رعایت کنند، ادامه دادند. این مسئله در مورد همه آبراه‌های اصلی خوزستان در سرشاخه‌ها اتفاق افتاده است. از طرف دیگر در کشورهای همسایه ایران یعنی عراق و ترکیه هم سدهایی زده شده که بر این رود تاثیرهایی گذاشته و این تاثیرات در سال‌های اخیر خود را نشان داده است.»
او در ادامه درباره اینکه وضع اعتراض‌ها چه خواهد شد به ما گفت: «روشن است مثل همیشه با روش تهدید امنیتی، به‌خصوص که مناطق جنوبی خوزستان عشیره‌ای‌اند، موضوع را حل‌وفصل می‌کنند اما تشنگی خوزستان سر جایش می‌ماند.»
احمد.ش از ساکنان شهر جراحی است؛ جایی که در سال ۹۸ اخبار «کشتار نیزار» آن و سرکوب مردم بازتاب جهانی پیدا کرد. او که ساکن یکی از روستاهای این منطقه است، در خصوص وضع اعتراض‌ها و شرایط آب به خبرنگار ایندیپندت فارسی توضیح داد: «رودخانه جراحی آب ندارد. این رودخانه که همیشه در تابستان سال‌های قبل تا پنج متر آب داشت، تنها مسیر آب‌رسانی به نخلستان‌ها و زمین‌های کشاورزی و احشام مردم منطقه است. حالا چند سال است که کشاورزی تعطیل شده است و همه جوان‌ها هم مثل من در شرکت‌ها کار نظافت می‌کنند یا آبدارچی‌اند یا وقتی نیروی روزمزد می‌خواهند کار انجام می‌دهیم. حقوق این کار هم با وجود گرانی، کفاف زندگی ما را نمی‌دهد. زندگی سخت شده است. خیلی‌ها از روستا رفته‌اند. به خصوص که بسیاری وقت‌ها آب برای خوردن هم نداریم. هرکسی پول داشته باشد، اینجا نمی‌ماند. زمستان و تابستان اینجا جهنم است.»
شروع اعتراض‌ها در استان خوزستان از خرمشهر بود و نخستین تجمع اعتراضی در این شهر و حمیدیه و دشت آزادگان و ماهشهر شکل گرفت. وضعیت روستاهای خرمشهر به‌خصوص در نوار مرزی عراق نیز باورنکردنی است. بیش از ۷۰ روستا از توابع شهرهای آبادان، جزیره مینو و خرمشهر هستند که زمین‌های کشاورزی این روستاها به دلیل کم شدن ورودی آب رودخانه‌ها و پیشروی آب‌شور دریا، به نمکزار تبدیل شده است و بخش بزرگی از کشاورزی و نخلستان‌های این منطقه تحت تاثیر این موضوع از بین رفته‌اند.
کعبی که اصالتا اهل خرمشهر است، در یکی از روستاهای مسیر گذرگاه مرزی شلمچه زندگی می‌کند. او می‌گوید مردم محلی که توان دارند، یا به خرمشهر آمده‌اند یا مردهایشان برای کار و زندگی به عراق رفته‌اند. کعبی توضیح می‌دهد که مردم در خود خرمشهر هم آب سالم ندارند. او به خبرنگار ایندیپندنت گفت: «اینجا شورای شهر هرسال به جای حل مشکل برای ما مشکل ایجاد می‌کند. هر رئیس‌جمهوری می‌آید به ما می‌گوید که آب می‌آورد، اما خبری نیست. تابستان و زمستان ما آب سالم نداریم و تابستان برق هم نیست. خودشان می‌گویند برق به عراق می‌فرستند و ما اینجا وضعمان این‌طور است. بازار تعطیل است. بیکاری زیاد است؛ همین است که ما معترضیم.»
از نظر فعالان محیط زیست خوزستان مسئولان دولت حسن روحانی در هشت سال گذشته با تخصیص ندادن بودجه‌های مصوب، انتقال مخفیانه آب از سرشاخههای کارون و بی‌توجهی به شرایط بیکاری و معیشت مردم به خوزستان بیشترین آسیب را به این استان وارد کرده‌‌اند.
مردم و فعالان اجتماعی و مدنی خوزستان که این روزها اخبار اعتراض‌ها و سرکوبشان بار دیگر بازتاب وسیعی یافته است، معتقدند که سفره خوزستان برای بهره‌برداران از منابع این استان باز است اما بهره‌برداران به‌جای رسیدگی به وضعیت مردم این استان، با گلوله و مشت آهنین به آن‌ها پاسخ داده‌اند.
