کارشناسان فناوری اطلاعات و ارتباطات برای نخستین بار موفق شدند عامل هک شدن تلفن‌ شمار زیادی از افراد برجسته به‌ویژه روزنامه‌نگاران، فعالان و مدافعان حقوق بشر را شناسایی کنند. بر اساس یافته‌های کارشناسان، بدافزار جاسوسی پگاسوس که شرکت فناوری اطلاعات اسرائیلی ان‌اس‌او آن را توسعه‌ داده است، عامل اصلی هک شدن تلفن‌ افراد یاد شده است. این در حالی است که این شرکت اسرائیلی محصولات خود را تنها به سازمان‌های نظامی، انتظامی و اطلاعاتی کشورهایی که این بدافزار جاسوسی را خریداری می‌کنند می‌فروشد.

واحد پژوهش‌های حقوقی در کالج دانشگاهی لندن ده‌ها گزارش از گروه‌های مختلف حقوق بشر را مطالعه کرده و با ده‌ها تن از قربانیان مصاحبه کرده است تا بتواند بیش از ۱۰ هزار نقطه داده را کشف کند. محققان با شناسایی نقاط داده به دست آمده در یک پلتفرم اختصاصی، نشان دادند که چگونه کشورهایی که از بدافزار پگاسوس برای جاسوسی استفاده می‌کنند،  اغلب افراد دیگری را نیز هدف قرار می‌دهند و در حملات، بازداشت‌ها و کارزارهای اطلاعات نادرست علیه اهداف دیگر از جمله خانواده‌ها، دوستان و همکاران قربانیان خود سهم می‌گیرند.

به دنبال پژوهش گسترده‌ای که ۱۷ سازمان مهم خبری بین‌المللی انجام دادند مشخص شد که شرکت جاسوسی اسرائیلی بدافزارهای مخربی را که از آن‌ها برای هدف قرار دادن روزنامه‌نگاران، فعالان و سیاستمداران در ده‌ها کشور استفاده می‌شود، به طرف‌های مختلفی فروخته است. این موضوع خشم بسیاری از مردم را برانگیخته است.

در همین حال، بسیاری از رسانه‌های بین‌المللی از جمله واشنگتن‌پست، لوموند و گاردین ​​در پژوهشی در مورد درز اطلاعات بیش از ۵۹ هزار شماره تلفن همراه از جمله هزار شماره تلفن در کشورهای اروپایی همکاری کردند. یک سازمان غیردولتی مستقر در پاریس به نام «فوربیدن استوریز» و «عفو بین‌الملل» توانستند به فهرست درز کرده دسترسی پیدا کنند و آن را با رسانه‌ها به اشتراک بگذارند.

بر اساس گزارش‌های منتشر شده، اسامی شمار زیادی از افراد برجسته از جمله روسای دولت‌ها، نخست‌وزیران، شاهزادگان، بازرگانان، ۸۵ تن از فعالان حقوق بشر، ۱۸۹ روزنامه‌نگار و بیش از ۶۰۰ سیاستمدار و مقام دولتی در این فهرست وجود دارد.

روزنامه واشنگتن‌پست در گزارش خود نوشته است که روزنامه‌نگارانی که اسامی آن‌ها در این فهرست درج شده است، در رسانه‌ها و شبکه‌های خبری متعددی از جمله سی‌ان‌ان، آسوشيتدپرس، صدای آمريكا، نيويورك‌تايمز، وال‌استريت ژورنال و خبرگزاری‌های بلومبرگ، لوموند، فايننشال تايمز و الجزيره كار می‌كنند.

البته بدافزار جاسوسی پگاسوس بخشی از برنامه گسترده‌ اسرائیل برای بهره‌جویی و اجرای فعالیت‌های جاسوسی این کشور تلقی می‌شود و دستیابی به بسیاری از فناوری‌های مربوط به این برنامه به تایید وزارت دفاع اسرائیل نیاز دارد. در گزارش روزنامه گاردین آمده است که بنی‌ گانتز، وزیر دفاع اسرائيل، پیوسته با شرکت ان‌اس‌او در ارتباط بوده است و تمام مجوزهای فروش نرم‌افزار جاسوسی یاد شده را باید بنی‌گانتز تصویب و تایید کند.

عمده‌ترین خطر این برنامه توانایی آن در نصب خودکار روی گوشی است که علاوه بر اینکه تمام محتوا و داده‌های ذخیره شده در گوشی را در دسترس هکرها قرار می‌دهد، به‌ آن‌ها این امکان را می‌دهد بدون اینکه شناسایی شوند از دوربین‌ها و میکروفون‌ها استفاده کنند.

سازمان عفو بین‌الملل از شرکت ان‌اس‌او خواسته است برای اطمینان بخشیدن از اینکه حقوق بشر را نقض نمی‌کند، گام‌های فوری بردارد و در صورت هرگونه تخطی، در قبال اقدام‌های خود پاسخگو باشد. علاوه بر این، هیچ نشانه‌ای برای اثبات این مسئله وجود ندارد که مشتریان بدافزار پگاسوس در تحقیقات تروریستی و جنایی خود از این برنامه استفاده نکرده‌ باشند. بنابراین لازم است استفاده از نرم‌افزارهای یادشده هرچه سریع‌تر متوقف شود.

برای رسیدن به این هدف، باید تمام سازمان‌هایی که ادعای دفاع از حقوق بشر دارند، شرکت‌های فناوری اطلاعات و دولت‌ها به طور مشترک اقدام کنند تا امنیت سایبری بیش از پیش افزایش یابد و کسانی که از نرم‌افزارهای جاسوسی استفاده می‌کنند، تحت پیگرد قرار گیرند.

تردیدی نیست که افشای نقش خطرناک برنامه‌هایی مانند پگاسوس در نقض حقوق بشر، به خطر انداختن جان افراد و بی‌ثبات کردن کشورها، نیازمندی و اهمیت همکاری‌های بین‌المللی به منظور جلوگیری از اقدام‌های زیان‌بار در سراسر جهان را برجسته می‌کند.

البته استفاده از چنین بدافزارهایی تنها برای کسب منافع مادی نیست؛ بلکه این امر در چارچوب همکاری‌های اطلاعاتی بین اسرائیل و مشتریان محصولات شرکت ان‌اس‌او و سایر شرکت‌های فناوری تولیدکننده نرم‌افزارهای جاسوسی قرار می‌گیرد؛ بنابراین سازمان‌های بین‌المللی و دولت‌های سراسر جهان باید برای حساب کشیدن از شرکت ان‌اس‌او با  فراهم کردن زمینه جاسوسی، امنیت افراد و ثبات شماری از کشورها را به خطر می‌اندازد، گام‌های عملی بردارند. البته لازم است همه کشورهای جهان از استفاده نادرست از فناوری اطلاعات دست بردارند و سوءاستفاده از بدافزارهای جاسوسی را متوقف کنند.

برملا سازی اخیر نشان می‌دهد که شرکت اسراییلی  با فروش و عرضه بدافزارهای جاسوسی، در حملات سایبری و نقض حقوق بشر در کشورهای دیگر  سهیم است.