بر اساس پژوهشی جدید، فواید و ایمنی حاصل از واکسن‌های کووید-۱۹ از خطر اندک بروز فلج بل بسیار بیشتر است.

فلج بل شروع ناگهانی فلج یک‌طرفه صورت است و در بیشتر موارد (۷۰ درصد)، این عارضه خودبه‌خود و بدون درمان در شش ماه برطرف می‌شود. اگر بیماران در روزهای نخست با کورتیکواستروییدها درمان شوند، شانس بهبودی بسیار بالاتر (۹۰ درصد) است.

محققان می‌گویند در آزمایش‌های بالینی واکسن‌های پیام‌رسان آر‌ان‌ای کووید-۱۹(mRNA vaccines) تعداد اندکی از موارد بروز این عارضه دیده شده است اما ارزیابی ارتباط آن‌ها به نتایج ضدونقیضی رسیده است.

در ایالات متحده آمریکا، اداره غذا و دارو (اف‌دی‌ای) تشخیص داده است که هیچ رابطه علت و معلولی واضحی بین این عارضه و دو واکسن پیام‌رسان آر‌ان‌ای موجود، یعنی فایزر/بیون‌تک (BNT162b2) و مدرنا (mRNA-1273)، وجود ندارد.

سازمان دارویی اروپا هم فلج شدید بخشی از صورت را به‌عنوان یکی از عوارض جانبی نادر هر دو واکسن‌، که در بریتانیا هم استفاده می‌شوند، گزارش داده است.

در این پژوهش جدید که در نشریه بیماری‌های مسری و عفونی لنست (The Lancet Infectious Diseases) منتشر شده است، محققان موارد بروز این عارضه در ارتباط با دو واکسن تایید شده در هنگ‌کنگ‌ــ واکسن‌های کروناوک و فایزر‌ــ بررسی کردند.

در این پژوهش، موارد ابتلا به فلج بل اگر در بازه زمانی ۴۲ روز پس از تزریق نوبت اول یا دوم واکسن بروز می‌کرد، در بررسی‌ لحاظ می‌شد.

محققان موارد کنترل‌شده‌ا‌ی را نیز با استفاده از پایگاه داده‌های آنلاین سوابق سلامت سراسر منطقه بررسی کردند که ۲۹۸ مورد ابتلا به فلج بل و ۱۱۸۱ مورد مطابق گروه کنترل را شامل می‌شد. 

در فاصله ۲۳ فوریه تا ۴ مه ۲۰۲۱، در میان ۴۵۱ هزار و ۹۳۹ نفری که حداقل یک نوبت واکسن کروناوک تزریق کرده بودند، ۲۸ مورد تاییدشده بروز فلج بل شناسایی شد. ۱۶ مورد هم در میان ۵۳۷ هزار و ۲۰۵ نفری شناسایی شد که دست‌کم یک نوبت واکسن فایزر زده بودند.

متخصصان داده‌های موجود از سال ۲۰۱۰ تا ۲۰۲۰ را بررسی کردند و احتمال زمینه‌ای بروز فلج بل در هنگ‌کنگ را سالانه حدود ۲۷ مورد در هر ۱۰۰ هزار نفر برآورد کردند. برآورد جهانی بین ۱۵ تا ۳۰ مورد در سال متغیر است.

یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد که واکسن کروناوک خطر بروز فلج بل را تا ۲.۴ برابر افزایش می‌دهد، در حالی که میان واکسن فایزر و افزایش قابل‌توجه احتمال بروز این عارضه ارتباطی مشاهده نشده است.

محققان نتیجه گرفتند از هر ۱۰۰ هزار نفری که واکسن کروناوک می‌زنند، حدود ۴.۸ نفر ممکن است به فلج بل دچار شوند.

در مورد واکسن فایزر/بیون‌تک، خطر بروز این عارضه دو مورد در هر ۱۰۰ هزار نفر افزایش می‌یافت که ممکن است به دلیل محدودیت‌ها و کمبود داده‌های این پژوهش باشد.

پروفسور ایان چی کی وانگ، پژوهشگر ارشد این تحقیق از دانشگاه هنگ‌کنگ، گفت: «پژوهش ما افزایش اندک خطر ابتلا به فلج بل در صورت تزریق واکسن کروناوک را نشان داد. به هر حال، فلج بل عارضه نادری است که در بیشتر موارد، موقت است. تا امروز، تمام شواهد پژوهش‌های گوناگون نشان داده است آثار مثبت و محافظتی واکسن‌های [حاوی ویروس] غیرفعال کووید-۱۹ بر هرگونه احتمال خطر می‌چربد.»

گزارش‌های تکمیلی از پرس اسوسیشن