روز سه‌شنبه ۴ مارس (۱۴ اسفند) در پی سفر رسمی دو روزه ژوزف عون، رئیس‌جمهور لبنان، به عربستان سعودی و دیدار با شاهزاده محمد بن سلمان، ولیعهد سعودی، دو کشور در بیانیه‌ای مشترک بر اجرای کامل توافق طائف، تقویت حاکمیت دولت لبنان و انحصار سلاح در دست نیروهای رسمی این کشور تأکید کردند.

توافق طائف که در سال ۱۹۸۹ برای پایان دادن به جنگ داخلی لبنان امضا شد، چارچوبی برای توزیع قدرت و استقرار ثبات در این کشور تعیین کرد، اما اجرای کامل آن همچنان با چالش‌هایی روبه‌روست.

بیانیه مشترک دو کشور بر ضرورت اجرای کامل توافق طائف تأکید کرده و آن را پایه‌ای برای حفظ امنیت و ثبات لبنان دانسته است. در این بیانیه، همچنین به لزوم تسلط کامل دولت لبنان بر تمام قلمرو خود و انحصار سلاح در اختیار نیروهای نظامی رسمی اشاره شده است. این تأکید در راستای ایجاد یک ساختار حکومتی پایدار در لبنان و کاهش نفوذ گروه‌های مسلح غیررسمی همچون حزب‌الله صورت گرفته است.

مسئله خروج ارتش اسرائیل از خاک لبنان نیز یکی از محورهای اساسی این بیانیه بوده که در آن خواسته شده است که تمامی نیروهای اسرائیلی از مناطق اشغالی لبنان عقب‌نشینی کنند. این موضوع یکی از مهم‌ترین چالش‌های منطقه‌ای است که لبنان و کشورهای عربی بارها بر آن تأکید کرده‌اند.

علاوه بر این، بیانیه به اهمیت روابط لبنان با کشورهای عربی اشاره داشته و تأکید شده است که این روابط می‌تواند به تأمین امنیت و ثبات داخلی لبنان کمک کند. عربستان سعودی که همواره یکی از بزرگ‌ترین حامیان اقتصادی و سیاسی لبنان بوده، در این بیانیه خواستار همکاری بیشتر لبنان با جهان عرب برای مقابله با بحران‌های داخلی خود شده است.

با توجه به بحران اقتصادی شدید در لبنان، بیانیه مشترک بر لزوم حمایت از برنامه‌های اقتصادی لبنان تأکید کرده و اعلام شده که بررسی موانع صادرات مجدد کالاهای لبنانی به عربستان آغاز خواهد شد. این اقدام می‌تواند کمک بزرگی به بهبود وضعیت اقتصادی لبنان باشد، به‌ویژه پس از آنکه عربستان در سال‌های اخیر به دلیل اختلافات دیپلماتیک، واردات کالاهای لبنانی را متوقف کرده بود.

موضوع تسهیل سفر شهروندان سعودی به لبنان نیز در این گفتگوها مطرح شد. دو طرف به بررسی راهکارهای لازم برای ایجاد امنیت بیشتر برای گردشگران و تجار سعودی پرداخته‌اند تا شرایطی فراهم شود که اتباع عربستان بتوانند با اطمینان خاطر به لبنان سفر کنند.

تقدیر ژوزف عون از رهبران عربستان سعودی

پس از پایان سفر، ژوزف عون در پیامی از شاهزاده محمد بن سلمان و ملک سلمان، پادشاه عربستان سعودی، بابت استقبال گرم و حمایت‌های تاریخی آن‌ها از لبنان قدردانی کرد. او این دیدار را نقطه عطفی برای آغاز مرحله‌ای جدید در روابط دوجانبه دانست.

وی در پیام خود تأکید کرد که این سفر زمینه‌های توسعه همکاری‌های دوجانبه را در تمامی بخش‌ها فراهم کرده و توافق‌های اولیه برای پیشبرد روابط دوجانبه حاصل شده است.

رئیس‌جمهور لبنان صبح سه‌شنبه از ریاض راهی قاهره شد تا در نشست فوق‌العاده سران عرب درباره تحولات فلسطین شرکت کند.

پیش از ترک ریاض، عون جلسه‌ای با ولیعهد عربستان برگزار کرد که در آن بر تقویت روابط و حل چالش‌های دوجانبه تأکید شد.

روابط عربستان سعودی و لبنان در دهه‌های اخیر دستخوش فراز و نشیب‌های متعددی بوده است. عربستان سعودی همواره یکی از حامیان اقتصادی و سیاسی لبنان بوده است و پس از جنگ داخلی این کشور، نقش مهمی در بازسازی لبنان ایفا کرد.

با این حال، در سال‌های اخیر، به دلیل افزایش نفوذ حزب‌الله در ساختار قدرت لبنان، تنش‌هایی در روابط دو کشور به وجود آمد. عربستان سعودی بارها حزب‌الله را به دخالت در امور منطقه‌ای متهم کرده و حمایت خود از برخی دولت‌های لبنان را کاهش داده است. در سال ۲۰۲۱، عربستان در واکنش به سخنان انتقادی یکی از وزرای دولت لبنان، روابط دیپلماتیک خود را با بیروت کاهش داد و واردات کالاهای لبنانی را متوقف کرد.

اما با تحولات اخیر و انتخاب ژوزف عون به‌عنوان رئیس‌جمهور لبنان، تلاش‌هایی برای بازسازی روابط صورت گرفته است و این سفر نیز گامی در راستای احیای مناسبات دوجانبه محسوب می‌شود.