دانشمندان دانشگاه‌های بریستول و ادینبرو شیوه‌هایی را تشخیص دادند که عفونت کلامیدیا از طریق آن می‌تواند به افزایش خطر سرطان و حاملگی خارج رحم منجر شود.

بعد از بررسی مدارک مطالعات آزمایشگاهی، نمونه‌های حیوانی و آزمایش‌های بالینی، دانشمندان دریافتند کلامیدیا، رایج‌ترین بیماری‌ مقاربتی باکتریایی در جهان، در سلول‌های دستگاه تناسلی تغییر ایجاد می‌کند. این تغییر که «گذار اپیتلیال-مزانشیمی» (epithelial-to-mesenchymal transition) نام دارد می‌تواند به التهاب و رشد سلول‌ها منجر شود.

محققان می‌گویند این تغییر سلولی ابتلا به سایر بیماری‌های دستگاه تناسلی نظیر سرطان و حاملگی خارج رحم را در پی دارد. این تحقیق دریافت کلامیدیا ممکن است با نحوه ایجاد بیماری التهابی لگن در برخی از زنان هم مرتبط باشد.

دکتر پدی هورنر، محقق ارشد موسسه ملی تحقیقات بهداشتی در دانشگاه بریستول، گفت: «کلامیدیا یک عفونت باکتریایی است که به گذار اپیتلیال-مزانشیمی منجر می‌شود که ممکن است بعد از رفع عفونت کلامیدیا هم ادامه یابد. ما فکر می‌کنیم ارتباط کلامیدیا با سرطان دهانه رحم و تخمدان می‌تواند با ادامه یافتن تغییرات گذار اپیتلیال-مزانشیمی در ترکیب با آسیب به دی‌ان‌ای فرد که حاصل از عفونت کلامیدیا است، توضیح داده شود.»

او ادامه داد: «ما همچنین می‌دانیم سلول‌هایی که به گذار اپیتلیال-مزانشیمی دچار می‌شوند، قابلیت ترمیم سلول‌های آلوده دستگاه تناسلی را از آن‌ها سلب می‌کنند که باعث می‌شود نسبت به هجوم سایر باکتری‌ها آسیب‌پذیرتر شوند. این موضوع باعث می‌شود خطر بیماری التهابی لگن از طریق آن باکتری‌های مهاجم افزایش یابد. علاوه بر این، سلول‌های اپیتلیال (مانع) در لوله رحم که پیش‌تر به کلامیدیا آلوده شده‌اند، دریافت‌کننده‌های بیشتری روی سطح خود دارند که خطر وقوع حاملگی خارج رحم را بالا می‌برد. مدارکی وجود دارد که تغییرات در دریافت‌کننده سطح این سلول‌ها می‌تواند حاصل از گذار اپیتلیال-مزانشیمی باشد.»

او افزود: «اگر فرضیه ما درباره نقش گذار اپیتلیال-مزانشیمی بعد از عفونت کلامیدیا در زنان درست باشد، شاید بتواند بعضی از مشاهدات اپیدمیولوژیک اخیر درباره کلامیدیا و بیماری دستگاه تناسلی را که با استفاده از مفاهیم جاری درباره واکنش سیستم ایمنی به کلامیدیا به سختی می‌توان آن‌ها را تشریح کرد، توضیح دهد. این باعث خواهد شد برنامه ملی انگلیس برای تشخیص کلامیدیا زودتر سراغ آزمایش‌ گرفتن از زنان برود چرا که هر چه طول مدت عفونت کوتاه‌تر باشد، احتمال ایجاد تغییرات گذار اپیتلیال-مزانشیمی کمتر خواهد شد.»

او گفت: «کمی بعدتر هم این موضوع می‌تواند به طراحی و تولید آزمایش‌هایی برای تشخیص در زنانی که بیشتر در معرض خطر ابتلا به سرطان تخمدان و حاملگی خارج رحم‌اند منجر شود و با دخالت زودهنگام شاید بتوان این خطرها را کاست.»

گرچه دکتر هورنر گفته که هنوز به تحقیقات جدی بیشتری نیاز است تا فرضیه آن‌ها درباره اینکه تغییرات سلولی بعد از ابتلا به عفونت کلامیدیا خطر ابتلا به سرطان دهانه رحم و تخمدان و حاملگی خارج رحم را افزایش می‌دهد، تایید شود، وی اظهار داشته است که این تحقیقات می‌تواند برای مراقبت از بیماران و جلوگیری از ابتلا به بیماری فوایدی حیاتی داشته باشد.

مونیرا اوزا، دبیر بنیاد حاملگی خارج رحم، در واکنش به این یافته‌ها گفت: «این ارزیابی به افزایش درک ما درباره یکی از عوامل خطرناک احتمالی حاملگی خارج رحم کمک می‌کند و ما از هرگونه تحقیقات بیشتر در این عرصه حمایت می‌کنیم. این تحقیق همچنین اهمیت تغییر رویکرد برنامه ملی غربالگری برای تشخیص کلامیدیا را نشان می‌دهد تا با استفاده از فرصت، اقدام‌هایی پیشگیرانه انجام دهد و از افراد جوانی که علائم بیماری را ندارند هم آزمایش کلامیدیا بگیرد تا احتمال بروز هرگونه آسیب به دستگاه تناسلی کاهش یابد.»

او افزود: «با تشخیص زودهنگام از طریق برنامه غربالگری و آموزش بسیاری ضروری در این زمینه برای کنار گذاشتن شرم حاصل از ابتلا به کلامیدیا، ما امیدواریم بسیاری از زنان و خانواده‌ها دیگر با این خطر سلامتی و اندوه ناشی از حاملگی‌های خارج رحمی مواجه نشوند. ما از زنان جوان دعوت می‌کنیم به محض آنکه فرصت کردند، برای تشخیص این بیماری آزمایش دهند.»

در حال حاضر توصیه می‌شود زنان پایین‌تر از ۲۵ سال که از نظر جنسی فعال‌اند، سالی یک بار برای کلامیدیا آزمایش بدهند.

این پژوهش در نشریه اینفکشس دیزیزِز منتشر شده است.