اگر پای صحبت‌های ملا امیرخان متقی، وزیر خارجه فعلی «امارت اسلامی» طالبان بنشینید، احساس می‌کنید که شخصی بسیار میانه‌رو و مسالمت‌جو است. اما در واقع او متعصب‌ترین چهره مذهبی در میان گروه طالبان است و کسی که در قیاس با اغلب رهبران طالب، افکاری متحجرانه دارد. 

هرچند امیرخان متقی اکنون وزیر خارجه امارت اسلامی طالبان است، اما روابط داخلی گسترده‌تری دارد و در عرصه سیاست خارجی تاثیر چندانی نداشته است. امیرخان متقی جنگ را از زمان مبارزه مجاهدین علیه دولت وقت آغاز کرد. در آن دوران او به حزب «حرکت اسلامی» مولوی محمد نبی تعلق داشت که ملامحمد عمر نیز یکی از فرماندهان آن بود. با پیروزی مجاهدین بر دولت دست نشانده شوروی در سال ۱۹۹۲،  حزب حرکت اسلامی تقریبا از هم پاشید. بخش زیادی از هواداران آن به احزاب دیگر پیوستند و عده‌ای نیز به خانه‌های خود رفتند. اما در سال ۱۳۷۳، زمانی که گروه طالبان در گوشه دور افتاده‌ای از قندهار ایجاد شد، بیشتر کسانی که دور این گروه نوبنیاد جمع شدند، اعضای همین حزب حرکت اسلامی بودند. ملا امیرخان متقی نیز به گروه طالبان پیوست و خیلی سریع توانست در برابر چشمان ملا عمر، رهبر وقت طالبان، پله‌های ترقی را بپیماید و جزو اعضای رهبری طالبان شود. 

در سال ۱۹۹۶ میلادی طالبان شهر کابل را به تصرف درآوردند و «امارت» خود را در سراسر افغانستان اعلام کردند. این در حالی بود که هنوز شمال افغانستان به تصرف طالبان درنیامده بود. در آن زمان امیرخان متقی مسئولیت ارشاد و تبلیغ امارت طالبان را بر عهده داشت. در سال ۱۹۹۷ بخشی از جنبش ملی مربوط به ژنرال دوستم، با طالبان معامله کردند و در اثر آن معامله ژنرال عبدالملک با طالبان همراه شد و موجب شد که اسماعیل ‌خان به طالبان تسلیم شود، و شهر مزارشریف نیز سقوط کند. در آن زمان، هدایت جنگ مزارشریف بر عهده امیرخان متقی بود. او با لشکر پرشماری از نیروهای طالب وارد مزارشریف شد و کنترل آن را به دست گرفت، اما آن پیروزی دوام نیافت. دو روز پس از سقوط مزارشریف، نیروهای حزب وحدت اسلامی که عمدتا از هزاره‌ها تشکیل شده بود، قیام را در همان شهر آغاز کردند و طی چند روز سراسر شمال افغانستان دوباره به تصرف نیروهای مخالف طالبان درآمد.

طالبان در آن جنگ هزاران جنگجوی خود را از دست دادند. آن نبرد خونین‌ترین شکست طالبان بود و چون رهبری جنگ را امیرخان متقی بر عهده داشت، باعث شرمساری او شد. امیرخان متقی پس از آن در کابل سمت‌های وزیر خارجه طالبان، و در آخرین ماه‌های حکومت آنان پیش از حمله آمریکا، در جایگاه وزیر آموزش و پرورش قرار گرفت. 

با سقوط طالبان، امیرخان متقی به پاکستان رفت و عضو هیئت رهبری شورای کویته شد. زمانی که در اواخر سال ۲۰۱۳ دفتر نمایندگی طالبان در قطر ایجاد شد، متقی نیز عضو آن هیئت بود و روند مذاکره با دولت افغانستان و کشور‌های خارجی را با دیگر همراهانش در آن جایگاه آغاز کردند. 

در یک سال اخیر، با عقب‌نشینی گام به گام دولت افغانستان در مقابل طالبان، فعالیت ملاامیرخان متقی بیشتر شد. او در تلاش تماس با رهبران سیاسی و جهادی در افغانستان بود تا آنان را بدون درگیری، تسلیم طالبان کند. گفت‌وگوی او با محمد اسماعیل، یکی از فرماندهان جهادی مطرح در غرب افغانستان، سرخط رسانه‌های داخلی و خارجی بود. در آن گفت‌وگو متقی از اسماعیل‌خان می‌خواهد که به بقیه اعضای جمعیت اسلامی تاکید کند که به طالبان تسلیم شوند.

او حتی با مردم هزاره که با آنان دشمنی تاریخی دارد نیز نشست و از آنان خواست تا بدون درگیری به طالبان تسلیم شوند. اما در واقع او یکی از خطرناک‌ترین چهره‌های طالبان است. پیام‌های او در مورد مردم پنجشیر که به هم‌قطارانش فرستاده است، در اکثر رسانه‌ها به نشر رسیده است. او در آن پیام‌ها می‌گوید که امارت اسلامی برنامه مشخصی برای طالبان دارد و بر اساس همان راهبرد پیش خواهد رفت. امروز پس از تصرف پنجشیر به دست طالبان، مردم متوجه منظور متقی از طرح و برنامه امارت برای پنجشیر شده‌اند. زیرا غصب مال و جان و زندگی مردم، رویکرد عادی نیروهای طالبان در آن شهر شده است. 

با اعلام دولت امارت اسلامی طالبان، روشن شد که امیرخان متقی بر کرسی وزارت خارجه تکیه زده است و قرار است سیاست خارجی طالبان را مدیریت کند. او دارای دو چهره است. چهره‌ای ملایم و اثرگذار که در سخنانش نمود می‌یابد، و چهره‌ای متعصب و ستیهنده که از عملکردش مشخص می‌شود.