ائتلاف نظامی ناتو هشت دیپلمات روسیه را از مقر این سازمان اخراج کرد. ناتو در گفت‌وگو با «رادیو اروپای آزاد/رادیو آزادی» تایید کرد که به این ترتیب هیئت فرستاده شده از روسیه به مقر این سازمان در بروکسل نصف شده است، و اکنون فقط متشکل از ۱۰ نفر خواهد بود. علت اخراج این هشت نفر این اعلام شده است که آن‌ها اعضای دستگاه‌های اطلاعاتی روسیه هستند.

شبکه «اسکای نیوز» بریتانیا نیز به نقل از منابع خود گزارش داد که این هشت نفر «ماموران اطلاعاتی اعلام‌نشده‌» بوده‌اند که احتمال می‌رفته در فعالیت‌هایی همچون قتل و جاسوسی نقش داشته باشند.

انتظار می‌رود که این دیپلمات‌های روس تا آخر ماه اکتبر بروکسل را ترک کنند و کسی به‌جای آن‌ها پذیرفته نشود. دو سِمَت فعلا خالی نیز از میان خواهد رفت. به این ترتیب، اکنون شاهد کاهش روابط ناتو با مسکو هستیم و هیئت فرستاده شده از روسیه به این ائتلاف نیز از ۲۰ نفر به ۱۰ نفر کاهش پیدا می‌کند؛ هیئتی که تا چند سال پیش متشکل از ۳۰ نفر بود.

یک مقام ناتو به «اسکای نیوز» گفت: «می‌توانم تایید کنم که اعتبارنامه هشت عضو سفارت روسیه در ناتو را که ماموران اطلاعاتی اعلام‌نشده روسیه بوده‌اند، لغو کرده‌ایم.»

این مقام افزود: «سیاست ناتو نسبت به روسیه پایدار است. ما در مقابل حرکت‌های تهاجمی روسیه قابلیت‌های بازدارنده و دفاعی خود را تقویت کرده‌ایم و در عین حال از گفت‌وگوی معنی‌دار استقبال می‌کنیم.»

به گزارش خبرگزاری اینترفاکس روسیه، لئونید اسلوتسکی، از اعضای ارشد مجلس روسیه، وعده داد که مسکو تلافی خواهد کرد، و نه لزوما به شکل متقابل و متناسب.

در سال ۲۰۱۸ نیز در پی ماجرای مسموم شدن یک جاسوس سابق روسیه و دخترش در انگلستان، ناتو هفت دیپلمات روسیه را اخراج کرد. هم‌زمان، کشورهای عضو این ائتلاف نیز دست به اخراج گسترده ماموران اطلاعاتی روسیه زدند. در آن زمان، اعتبارنامه سه دیپلمات دیگر نیز لغو شده بود تا اندازه هیئت نمایندگی روسیه در ناتو از ۳۰ به ۲۰ برسد.

تصور می‌رود که اقدام اخیر ناتو با توافق همه ۳۰ کشور عضو آن انجام شده باشد. در ماه آوریل نیز خبرهایی در مورد دست داشتن احتمالی روسیه در انفجاری مرگبار در یک مرکز ذخیره مهمات در جمهوری چک در سال ۲۰۱۴ منتشر شده بود.

ناتو اخیرا برای درک بهتر خطر اقدام‌های روسیه، خواهان دریافت اطلاعات از همه کشورهای عضو در مورد فعالیت‌های مخفی دستگاه‌های اطلاعاتی روسیه در سال‌های اخیر شده بود.

طبق روایتی که «اسکای نیوز» منتشر کرده است، کشورهای عضو ناتو در تابستان گذشته پرونده‌های متعددی در مورد روسیه تسلیم مرکز ناتو کرده‌اند. بر این اساس گزارشی تهیه شد که همراه با رهنمودهای پیشنهادی برای مقابله با روسیه، در ماه سپتامبر بین دولت‌های عضو به اشتراک گذاشته شد. نصف کردن هیئت نمایندگی روسیه در ناتو یکی از این پیشنهادها بود.

مورد سال ۲۰۱۸ را هنوز می‌توان مخوف‌ترین مورد سال‌های اخیر دانست. در مارس آن سال بود که در سالزبری انگلستان، به جان سرگئی اسکیرپال، جاسوس دوجانبه سابق روسیه و دخترش یولیا، سوءقصد شد. بریتانیا سازمان اطلاعات ارتش روسیه موسوم به «گِ‌اراو» را مسئول این عملیات می‌داند. پلیس لندن ماه گذشته مظنون سومی را نیز به خاطر آن عملیات مسموم‌سازی اسکیرپال و دخترش رسماً متهم کرد: دنیس سرگئی‌اف که از نام مستعار سرگئی فدوتوف استفاده می‌کرد.

تصور می‌رفت که او و دو مظنون دیگر که قبلا معرفی شده بودند (آناتولی چپیگا و الکساندر میشکین) اعضای تیمی از «گ‌اراو» به نام «واحد ۲۹۱۵۵» باشند؛ همان گروهی که با انفجار سال ۲۰۱۴ در چک که در آن دو نفر کشته شدند و حداقل دو عملیات دیگر مرتبط دانسته می‌شود: تلاش برای مسموم ساختن یک دلال اسلحه بلغارستانی در سال ۲۰۱۵ و کودتایی نافرجام در مونته‌نگرو در سال ۲۰۱۶.

روسیه دست داشتن در همه این موارد را رد کرده است.

به گزارش روزنامه «لوموند» پاریس، دستگاه‌های ضداطلاعاتی بریتانیا در همکاری با فرانسه و سوئیس، و با حمایت آمریکا، فهرستی از ۱۵ افسر تهیه کرده‌اند که تصور می‌رود با «واحد ۲۹۱۵۵» رابطه داشته باشند. این افراد در حد فاصل سال‌های ۲۰۱۴ تا ۲۰۱۸ در سراسر قاره اروپا حرکت داشته‌اند.

طبق گزارش این روزنامه فرانسوی که در سال ۲۰۱۹ منتشر شد، دلیل مسافرت‌های متعدد آن‌ها به کشورهایی همچون بریتانیا، سوئیس، و اسپانیا معلوم نیست. لوموند نوشت که فرانسه هم جزو پایگاه‌های اصلی این گروه بوده است.

علاوه بر «گ‌اراو»، بخش‌های دیگری از دستگاه‌های امنیتی روسیه نیز متهم به انجام عملیات در خاک اروپا هستند. آلمان روسیه را متهم کرده است که دستور عملیات قتل مردی گرجستانی را داده که از فرماندهان سابق شورشیان چچن بوده است. طبق تحقیق وب‌سایت «بلینگ‌کت»، قتل زلیمخان خانگوشویلی که در سال ۲۰۱۹ در پارکی در برلین صورت گرفت، کار «اداره امنیت فدرال» روسیه است که جانشین اصلی کاگ‌ب شوروی دانسته می‌شود.

روسیه در این مورد نیز هرگونه دست داشتن را رد می‌کند.

«کاگ‌ب» در دسامبر ۱۹۹۱ در جریان فروپاشی شوروی منحل شد. در پی فروپاشی شوروی، روسیه و ناتو روندی رسمی برای ارتباط با یکدیگر برقرار کردند و هدف اعلام‌شده‌شان درک متقابل و حتی همکاری در موارد تشریک منافع است. نتیجه این روند، تشکیل «شورای ناتو و روسیه» در سال ۲۰۰۲ بود که طی آن نمایندگان بروکسل و مسکو مرتب با یکدیگر دیدار داشته‌اند. در سال ۲۰۱۴، پس از آن‌که روسیه دست به الحاق شبه‌جزیره کریمه (که بخشی از خاک اوکراین است) به خاک خود زد، جلسه‌های مشترک ناتو و روسیه مدتی قطع شد، اما چندی بعد دوباره از سر گرفته شد. از سال ۲۰۱۶ تا کنون «شورای ناتو و روسیه» حدود هشت یا ۹ جلسه داشته است. اما ناتو یک سال و نیم پیش تقاضای برگزاری جلسه رسمی دیگری کرد که مسکو هنوز به آن پاسخ نداده است.

ینس استولنبرگ، دبیرکل ناتو، ماه گذشته در سازمان ملل متحد با سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه، دیدار کرد.

یک مقام ناتو به رسانه‌ها گفت: «شورای ناتو و روسیه کارپایه مهمی برای گفت‌وگو است. ناتو بیش از ۱۸ ماه پیش پیشنهاد برگزاری نشست دیگر این شورا را داد و این پیشنهاد هنوز به قوت خود باقی است. اکنون توپ در زمین روسیه است.»