نشریه فارن پالیسی در مقاله‌ای تحت عنوان «هاروارد تهران پرورش‌دهنده دولت جدید ایران»، هدف دانشگاه امام صادق را یافتن «بااستعدادترین ایرانیان علاقمند به خدمت در دولت-و دستیابی به قدرت» عنوان کرده است. این مقاله که در بخش «تحلیل» این نشریه آمریکایی منتشر شده، دانشگاه امام صادق با بودجه آستان قدس رضوی را پدیدآورده «نخبگان» به ویژه «نخبگان سیاسی» عنوان کرده است.
برای مخاطبان غربی این مقاله، عنوان «هاروارد تهران» ذهن‌ها را به سوی «هاروارد»، قدیمی‌ترین موسسه آموزش عالی در ایالات‌متحده آمریکا و معتبرترین دانشگاه جهان می‌برد. دانشگاهی که بیشترین برندگان جایزه نوبل در جهان، نخبگان سیاسی، اجتماعی و فرهنگی فارغ‌التحصیل آن به‌شمار می‌روند. چشم‌اندازی که حبیب لاجوردی و محمدتقی برخوردار از بنیانگذاران «مرکز مطالعات مدیریت ایران» با همکاری دانشگاه هاروارد در سال ۱۳۴۸ برای «هاروارد تهران» ترسیم کرده بودند. غلامرضا پهلوی، برادر شاه و منوچهر اقبال از دیگر اعضاء هیات امناء این دانشگاه بودند که در آن دروس حوزه مدیریت زیر نظر استادان دانشگاه هاروارد آمریکا تدریس می‌شد.
از هاروارد تا امام صادق
اما با وقوع انقلاب ۵۷، «هاروارد تهران» به بستری برای عملی شدن ایده تشکیل یک دانشگاه اسلامی تبدیل شد. دانشگاهی که مرتضی مطهری، محمد بهشتی، محمدجواد باهنر، محمود طالقانی و محمدرضا مهدوی کنی در سال‌های قبل از انقلاب در رویای احداث آن بودند. آیت‌الله مهدوی کنی در کتاب خاطرات خود که مرکز اسناد انقلاب اسلامی آن را منتشر کرده درباره نحوه شکل‌گیری این دانشگاه می‌نویسد: «قبل از انقلاب نقشه تاسیس دانشگاه امام صادق ریخته شد ما قبل از انقلاب با دوستانی که در انقلاب بودند؛ مانند مرحوم شهید مطهری، مرحوم شهید باهنر و شهید بهشتی به فکر تاسیس یک دانشگاه اسلامی بودیم. تاسیس چنین دانشگاه اسلامی ضروری به نظر می رسید، اساسنامه آن هم قبل از انقلاب تدوین شده بود، منتها رژیم پهلوی اجازه نمی‌داد که ما دانشگاه تاسیس کنیم. ما حتی در زندان هم که بودیم اندیشه تشکیل دانشگاه را داشتیم. چون می‌دیدیم بچه‌هایی که به دانشگاه می‌روند، از آنجا که محیط اکثر دانشگاه‌ها اسلامی نبود، بسیاری از آنها منحرف می‌شدند، لذا فکر می‌کردیم اگر دانشگاهی درست کنیم که اسلامی باشد کار اساسی انجام داده‌ایم.» در بخش دیگری از این کتاب آمده است: «می خواستیم دانشگاهی مانند جامعه الازهر مصر تاسیس کنیم. محل کنونی دانشگاه امام صادق را برخی دوستان پیدا کردند که قبلا مرکز مطالعات مدیریت بود. البته دولتی نبود و هیئت امنا داشت. آن هم قبل از انقلاب، که برادر شاه ریاست عالیه هیئت امنا را داشت و امثال دکتر اقبال و لاجوردی از اعضای هیئت امنای آن بودند. آنها اینجا را تاسیس کرده بودند و زمین‌های اینجا را خریده بودند.»
به این ترتیب دانشگاهی که قرار بود هاروارد ایران باشد، در بحبوحه انقلاب فرهنگی در سال ۱۳۶۱ به دانشگاه «امام صادق» نه تنها تغییر نام، که تغییر هویت داد.
خانواده کنی کنترل دانشگاهی را به دست گرفتند که ساختمان مدرن آن زیر پل مدیریت تهران را گروه مهندسین مشاور عبدالعزیز فرمانفرمایان و نادر اردلان از معماران شهیر ایرانی طراحی کرده بودند.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
از جمله اعضای هیات موسس دانشگاه، علی خامنه‌ای رهبر کنونی جمهوری اسلامی، محمد یزدی و حسینعلی منتظری و محمدرضا مهدوی کنی بودند و هدف دانشگاه « فراهم آوردن محیطی به منظور تحقیق حول علوم اجتماعی و انسانی با توجه به مبانی اسلامی» عنوان شد. دو دهه بعد شعار دانشگاه ««تربیت اسلامی و مرجعیت علمی» و سپس «دانشگاه اسلامی مرجع» تعیین شد. با درگذشت محمدرضا مهدوی کنی و علی مشکینی از اعضاء هیات امنا با دستور خامنه‌ای چهره‌هایی مانند محمدباقر باقری کنی، صادق لاریجانی، علم‌الهدی، محمد سعید مهدوی کنی، احمد واعظی و عباس موسویان در هیات امنا جا گرفتند.
دانشگاه امام صادق هم‌اکنون در دو پردیس برای «برادران و خواهران» دروسی در زمینه الهیات، معارف اسلامی و اقتصاد، معارف اسلامی و فلسفه کلام اسلامی تدریس می‌کند و حوزه علمیه‌ای نیز زیر نظر آن فعال است.
دانشجویانی در دانشگاه امام صادق پذیرفته می‌شوند که پس از کنکور از واحد گزینش دانشگاه عبودر کرده باشند. گزینشی که علاوه بر مصاحبه حضوری شامل تحقیق میدانی و سوابق دانشجو است.
آنچه که به خویشاوندسالاری در ساختار جمهوری اسلامی مشهور شده، به خوبی در مدیریت دانشگاه امام صادق نمایان است. خانواده محمدرضا مهدوی کنی که رییس مادام‌العمر دانشگاه بود، شامل همسر، فرزندان، برادران و خانواده آنها هر یک سمتی در دانشگاه امام صادق دارند.
علی باقری کنی، برادرزاده مهدوی کنی که اکنون معاون وزیر خارجه دولت ابراهیم رئیسی است، از فارغ‌التحصیلان این دانشگاه و عضو هیات علمی آن است.
دایره امام صادقی‌های دولت رئیسی
علی باقری کنی از چهره‌های ضد برجام و تعامل با غرب که در دولت محمود احمدی‌نژاد سال‌ها مذاکرات بی‌ثمر هسته‌ای با غرب را دنبال کرد، تنها یکی از اعضای دایره وسیع امام صادقی‌ها در دولت سیزدهم است. جمعی که البته سعید جلیلی، از مشهورترین نام‌های دانشگاه امام صادق که در انتخابات ریاست‌جمهوری به نفع رئیسی کنار کشید، بزرگترین غایب آن به‌شمار می‌رود.
حجت عبدالملکی، وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی که یک سال قبل از تاسیس دانشگاه امام صادق متولد شده از استادان اقتصاد این دانشگاه است.
احساس خاندوزی، وزیر اقتصاد هم در رشته معارف اسلامی و مدیریت دانشگاه امام صادق تحصیل کرده و معتقد به اقتصاد مقاومتی و تصویب نشدن لوایح گروه ویژه اقدام مالی است.
جلیل محبی، سرپرست معاونت هماهنگی و برنامه‌ریزیی امور حقوقی دستگاه‌های اجرایی، در رشته حقوق جزا و جرم‌شناسی در دانشگاه امام صادق تحصیل کرده و دانش‌آموخته حوزه علمیه است. او تا چندی پیش در دولت حسن روحانی، دبیر ستاد امر به معروف و نهی از منکر بود.
علی صالح‌آبادی، رئیس سازمان بورس در دولت احمدی‌نژاد و فارغ‌التحصیل امام صادق، حالا رئیس بانک مرکزی است و پیمان جبلی، رئیس صدا و سیما هم از حقله امام صادقی‌ها می‌آید.
محمد حسینی که از فارغ‌التحصیلان رشته معارف اسلامی و حقوق سیاسی در دانشگاه امام صادق است، اکنون معاونت امور مجلس شورای اسلامی را در دست دارد. میثم لطفی، معاون ابراهیم رییسی و رییس سازمان امور اداری و استخدامی هم از همین دانشگاه می‌آید.
توصیف «نخبگان» فارن پالیسی برای دانش‌آموختگان دانشگاه امام صادق با سابقه عملکرد آنها در دولت محمود احمدی‌نژاد و پیامدهای وخیم اقتصادی و سیاسی تصمیم‌گیری‌های آنها فاصله زیادی دارد.
در سال‌های گذشته حلقه‌های مختلفی بر پایه نگرش‌های عمدتا اقتصادی خود را به ساختمان ریاست‌جمهوری در پاستور رسانده‌اند. از حلقه کیان و نیاوران گرد هاشمی رفسنجانی و امتداد آن در دولت روحانی تا حلقه علامه دوران خاتمی و بهشتی در دوره احمدی‌نژاد. حالا در دولت رئیسی حلقه امام صادقی‌ها می‌آیند تا شعار «دولت تراز انقلاب اسلامی و مدیران انقلابی» را محقق و ایدئولوژی را جایگزین تخصص کنند؛ همانگونه که «دانشگاه امام صادق» جایگزین «هاروارد تهران» شد.
