به نوشته خبرگزاری آسوشیتدپرس، قتل نماینده پیشین دروزی مجلس سوریه که بنابر گزارش‌ها با شلیک تک‌تیرانداز اسرائیلی کشته شده است، می‌تواند آغاز مرحله جدیدی از جنگ اسرائیل علیه استقرار نیروهای جمهوری اسلامی ایران در کشور همسایه، سوریه، باشد.

خبرگزاری دولتی سوریه، سانا، روز شنبه، ۲۴ مهرماه، اعلام کرد که مدحت صالح در عین التینه، روستایی در نزدیکی مرز اسرائیل در بلندی‌های جولان، نزدیک دفتر امور دولتی سوریه که زیر نظر او اداره می‌شد، به ضرب گلوله نیروهای اسرائیلی کشته شده است. رسانه‌های اسرائیلی نیز از همکاری مدحت صالح با نظامیان ایرانی علیه اسرائيل خبر داده‌اند.

اسرائیل از اظهارنظر رسمی درمورد کشته‌شدن صالح خودداری کرده است، اما بنابر گزارش تحلیلی آسوشیتدپرس، اگر ادعای سوریه در این زمینه صحت داشته باشد، این نخستین‌بار است که مشخص می‌شود تیراندازان اسرائیلی یک هدف مرتبط با ایران را در آن‌سوی مرز کشته‌اند.

اسرائیل پیش‌تر اعلام کرده بود که حضور نظامی دائم ایران در سوریه را تحمل نخواهد کرد و مسئولیت حمله‌های هوایی متعدد در سال‌های اخیر به محموله‌های تسلیحات و اهداف نظامی جمهوری اسلامی ایران در سوریه را برعهده گرفته است. 

بلندی‌های جولان در گذشته بخشی از قلمرو سوریه بود، اما اسرائیل در جنگ شش‌روزه سال ۱۹۶۷ این منطقه استراتژیک را تصرف کرد و در سال‌های بعد، این منطقه را به‌طور رسمی به انضمام خاک خود درآورد. بسیاری از کشورها انضمام بلندی‌های جولان به اسرائیل را به‌رسمیت نشناخته‌اند، اما دولت پیشین ایالات متحده به ریاست جمهوری دونالد ترامپ، این منطقه را بخشی از اسرائیل اعلام کرد.

صالح در مجدل شمس، بخشی از جولان که زیر نظر اسرائیل قرار دارد، متولد شده و چند بار در آن کشور به زندان افتاده است که آخرین دوره‌‌اش یک محکومیت ۱۲ساله بود و در سال ۱۹۹۷ آزاد شد. او پس از آزادی به سوریه رفت و در سال ۱۹۹۸ به نمایندگی مجلس انتخاب شد و همچنین به‌عنوان مشاور دولت سوریه در امور جولان فعالیت کرد.

براساس این گزارش، جامعه کوچک دروزی‌ها که در منطقه تحت کنترل اسرائیل در جولان زندگی می‌کنند، عموما با اسرائيل روابط خوبی دارند؛ اما بسیاری از آن‌ها همچنان به سوریه اظهار وفاداری می‌کنند و بخشی از آن به این علت است که آن‌ها در آن سوی مرز، خویشاوندانی دارند.

سامح ایوب، از ساکنان طرف اسرائیلی جولان، به خبرگزاری آسوشیتدپرس گفته است که صالح با ایران و یا با گروه‌های شبه‌نظامی «هیچ‌گونه ارتباطی» نداشته و مرد بی‌سروصدایی بوده که در دفترش کار می‌کرده است.

اما ازسوی دیگر، تحلیلگران نظامی اسرائیلی معتقدند که صالح از نزدیک با ایرانی‌ها برای تقویت توانایی‌هایشان در جبهه اسرائیل همکاری داشته است. آسوشیتدپرس در گزارش خود به این نکته اشاره کرده است که در اسرائیل بسیاری اوقات مقام‌های ارشد نظامی به‌صورت ناشناس و به شرط مخفی ماندن نامشان، اطلاعات سطح بالای امنیتی را در اختیار خبرنگاران و تحلیلگران می‌گذارند.

جمهوری اسلامی ایران از آغاز جنگ داخلی سوریه تاکنون، هزاران نیرو برای حمایت از ارتش بشار اسد به آن کشور اعزام کرده است و به گفته یوسی یهوشوا، خبرنگار حوزه نظامی روزنامه اسرائیلی «یدیعوت آخرونوت»، مدحت صالح «به‌طور مستقیم زیر نظر ایرانی‌ها کار می‌کرد». 

گیورا اِیلاند، مشاور پیشین امنیت ملی اسرائیل، در رابطه با این موضوع به رادیو ارتش آن کشور گفته است که اگر اسرائیل صالح را ترور کرده باشد، این به‌معنای ارسال پیامی به ایرانی‌ها است. او افزود: «به نظر من این انتقام نیست، بلکه یک هشدار است.» 

ازسوی دیگر، یوئل گوزانسکی، کارشناس مسائل ایران و از اعضای ارشد اندیشکده «موسسه مطالعات امنیت ملی» در تل‌آویو، دخیل بودن اسرائیل در ترور صالح را قطعی نمی‌داند و می‌گوید: «صالح هدف ارزشمندی نبود. او روابط پرتنشی با حزب‌الله، نیروهای نیابتی ایران داشت و به فعالیت‌های این گروه در جولان اعتراض داشت.»  

اما او می‌افزاید که اگر اسرائیل واقعا صالح را در عملیاتی که پیش از این سابقه نداشته است، یعنی با حمله یک تک‌تیرانداز کشته باشد، با این ترور پیام قدرتمندی به جمهوری اسلامی ایران و سوریه درمورد فعالیت‌های آن‌ها در نزدیکی مرز اسرائیل می‌فرستد و می‌گوید که «ما راه‌ها و تکنیک‌های زیادی در اختیار داریم و شما را زیر نظر گرفته‌ایم».  

پیش از این، نفتالی بنت، نخست‌وزیر اسرائیل، ۱۹ مهرماه ضمن هشدار درمورد تلاش ایران برای برپایی ارتشی در نزدیکی مرزهای اسرائیل در بلندی‌های جولان، ضمن پافشاری بر حق حاکمیت اسرائیل بر آن منطقه گفت که اسرائیل با حضور تهران در آنجا مقابله می‌کند و او گفت اسرائيل اقدام‌های ایران را به‌دقت و «بسیار از نزدیک» زیر نظر دارد.