سازمان عفو بین‌الملل با ابراز نگرانی از وضعیت مهاجران افغان که اخیرا کشورشان را ترک کرده‌اند و افرادی که در داخل افغانستان تحت تعقیب طالبان‌اند، از همه کشورهای جهان خواست بدون در نظر داشتن روند اداری، به افغان‌های در معرض خطر کمک کنند تا از حق زندگی در امنیت برخوردار شوند.
در اعلامیه عفو بین‌الملل آمده است که در پی بحران اخیر در افغانستان، دسترسی به مدارک سفر ناممکن شده و به همین دلیل شمار زیادی از افغان‌ها که از زندگی در سیطره حاکمیت طالبان احساس ترس می‌کنند، از مسیرهای غیرقانونی اقدام به خروج از کشور کرده‌اند. بر اساس گزارش عفو بین‌الملل، در چنین وضعیتی، کشورهای اروپایی آسیای مرکزی به‌جای حمایت از پناهجویان افغان‌ها، آنان را بازداشت و اخراج می‌کنند.
عفو بین‌الملل از همه کشورها خواست به تعهد خود در حفاظت از افرادی که در معرض نقض جدی حقوق بشرند، عمل کنند و با توقف روند اخراج افغان‌ها، زمینه دسترسی آنان به مراحل عادلانه پناهندگی را فراهم سازند. این سازمان حقوق بشری همچنین از کشورها خواست برای افرادی که تحت تعقیب طالبان‌اند، ویزای بشردوستانه صادر کنند تا بتوانند افغانستان را ترک کنند.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
فروپاشی ناگهانی دولت پیشین افغانستان در ۱۵ اوت، بسیاری از افغان‌ها را غافلگیر کرد. با تسلط طالبان بر افغانستان، افرادی که در گذشته با نهادهای امنیتی دولت پیشین، سازمان‌های خارجی و به‌ویژه نیروهای خارجی همکاری کرده‌اند در معرض اقدام‌های انتقام‌جویانه طالبان قرار دارند. شماری از این افراد توانستند در روند تخلیه نیروهای خارجی و همکاران محلی‌شان، از افغانستان خارج شوند اما شمار دیگر در داخل افغانستان باقی مانده‌اند. به‌دلیل نداشتن مدارک سفر، هزاران نفر در دو ماه اخیر تلاش کرده‌اند خود را از طریق مسیرهای زمینی و دشوارگذر، به ایران و پاکستان برسانند.
فرانچسکا پیزوتلی، کارشناس امور پناهندگی و مهاجرت در سازمان عفو بین‌الملل، گفت: «افغان‌هایی که از طالبان فرار کرده‌اند، به‌جای یافتن امنیت و حفاظت، در اردوگاه‌های موقت در مناطق مرزی گیر افتاده‌اند و تحت بازداشت، در انتظار اخراج اجباری به سر می‌برند.»
فرانچسکا پیزوتلی از همه کشورها خواست مرزهای خود را به روی پناهجویان افغان باز کنند و ممنوعیت بین‌المللی اخراج پناهجویان را نادیده نگیرند.
در گزارش عفو بین‌الملل آمده است کشورهای همسایه افغانستان از جمله پاکستان، ایران، ازبکستان، تاجیکستان و ترکمنستان مرزهای خود را به روی افغان‌هایی که مدارک سفر ندارند بسته‌اند، در حالی که شمار زیادی از افرادی که در تلاش بوده‌اند از افغانستان خارج شوند در معرض خطر جدی و تهدید طالبان قرار دارند.
براساس آمار سازمان بین‌المللی مهاجرت (IOM)، از ۲۷ اوت تا ۹ سپتامبر، دولت ایران ۵۸ هزار و ۲۷۹ نفر از افغان‌هایی که مدارک سفر نداشته‌اند اخراج کرده است. همچنین ازبکستان در توافق با طالبان، ۱۵۰ نفر را که از دست طالبان گریخته بودند، دوباره به افغانستان بازگردانده است.
سازمان عفو بین‌الملل در این گزارش افزوده است که تقاضای باز نگه داشتن مرزها و خودداری از اخراج اجباری پناهجویان فقط به کشورهای هم‌مرز با افغانستان محدود نمی‌شود، بلکه کشورهایی مانند بلغارستان، یونان، کرواسی و لهستان نیز باید در این مورد مسئولانه برخورد کنند.
فرانچسکا پیزوتلی گفت جان هزاران زن و مرد افغان که در عرصه دفاع از حقوق بشر، ترویج آزادی بیان، برابری جنسیتی، حاکمیت قانون و آزادی‌های دموکراتیک در کشورشان فعال بوده‌اند با خطر جدی مواجه است و همه کشورها باید برای خروج افراد در معرض خطر اقدام فوری کنند.
با تسلط طالبان بر افغانستان، از یک‌سو ترس و نگرانی مردم از انتقام‌جویی طالبان و از سوی دیگر، فقر و بی‌کاری گسترده باعث شده است تا شمار زیادی از افغان‌ها برای خروج از کشورشان اقدام کنند. مسدود بودن مرزهای زمینی، نداشتن مدارک سفر و دشواری اخذ گذرنامه و ویزای کشورها باعث شده است تا برخی افراد که در گذشته با نیروهای خارجی، سازمان‌های بین‌المللی و حکومت پیشین افغانستان کار کرده‌اند به دام طالبان بیفتند. در تازه‌ترین مورد، رسانه‌های استرالیایی گزارش داده‌اند که یک مترجم افغان نیروهای استرالیایی در کابل به‌طرز فجیعی به‌دست طالبان کشته شده است.
