تیم ملی بسکتبال ایران بدون رویا به جام جهانی نرفته بود. تصور صعود از گروه چیزی نبود که در ذهن‌ها دست‌یافتنی نباشد، اما حالا شاید می‌فهمیم که صعود یک خیال‌بافی بود و سبد بسکتبال در جام جهانی هنوز از پرواز ما بلندتر است.
تیم ملی بسکتبال در جام جهانی ۲۰۱۹، چین با سه شکست مقابل پورتوریکو، تونس و اسپانیا به جدول بازنده‌های جام پیوست. ایران مقابل پورتوریکو با نتیجه نزدیک ۸۳ - ۸۱ شکست خورد، مقابل تونس ۷۹ - ۶۷ باخت و اسپانیا که بزرگ‌ترین تیم گروه بود با نتیجه ۷۳ - ۶۵ ایران را شکست داد. فدراسیون جهانی بسکتبال اعلام کرده که بهترین تیم آسیایی از این رقابت‌ها راهی المپیک ۲۰۲۰ توکیو می‌شود. ایران اگر در رده‌بندی ۱۷ تا ۳۲ بالاتر از همه رقبای آسیایی (کره‌جنوبی، چین و اردن) قرار بگیرد، سهمیه المپیک را به دست می‌آورد. نکته امیدوارکننده این است که ژاپن به دلیل میزبانی المپیک ۲۰۲۰ به صعود از این روش نیاز ندارد. اما چین با یک برد (مقابل ساحل‌عاج) و دو باخت (مقابل ونزوئلا و لهستان) از صعود به دور بعد بازماند و حالا یک برد بیشتر از ایران دارد. در صورتی که چین هر دو بازی خود در جدول بازنده‌ها را با برتری پشت سر بگذرد، ایران المپیک را از دست خواهد داد.
برنامه بازی‌های تیم ملی بسکتبال ایران و چین در جدول بازنده‌ها را (به وقت ایران) بخوانید:
ایران - آنگولا: جمعه ۱۵ شهریور ماه، ساعت ۱۲:۳۰
ایران - فیلیپین: یک‌شنبه ۱۷ شهریور ماه، ساعت ۱۶:۳۰
چین - کره‌جنوبی: جمعه ۱۵ شهریور ماه، ساعت ۱۶:۳۰
چین - نیجریه: یک‌شنبه ۱۷ شهریور ماه، ساعت ۱۶:۳۰
نقد به روش شاهین‌طبع مسئله بسکتبال را حل نمی‌کند
رویاهای ایران چرا در جام جهانی بسکتبال به باد رفت؟ کم‌شمار نیستند کسانی که منتقد سرمربی ایرانی تیم ملی بسکتبال باشند. در فوتبال و والیبال ایران در یک دهه اخیر همیشه برای تیم ملی از مربیان خارجی استفاده شده. کارلوس کی‌روش ۸ سال سرمربی تیم ملی فوتبال بود و سطح و جنس توقعات را تغییر داد، خولیو ولاسکو نیز ۴ سال سرمربی والیبال ایران بود و بنیان یک تیم موفق را گذاشت. پس از کی‌روش، مارک ویلموتس برای فوتبال انتخاب شد و پس از جدایی ولاسکو، ۳ مربی خارجی (اسلوبودان کواچ، رائول لوزانو و ایگور کولاکوویچ) روی نیمکت تیم ملی والیبال نشستند. اما دی ماه ۹۵ بود که دیرک باوئرمن از تیم ملی بسکتبال ایران رفت تا مهران شاهین‌طبع به عنوان سرمربی موقت تیم ملی بسکتبال انتخاب شود، سرمربی موقتی که در تیم ملی بسکتبال ماندگار شد.
مهران شاهین‌طبع بارها نشان داده که خود منتقد حضور مربیان خارجی در ورزش است. رفتاری که از اغلب مربیان ایرانی برای از دست ندادن بازار کار سر می‌زند. شاهین‌طبع حتی چند بار به حضور کارلوس کی‌روش در تیم ملی فوتبال نیز انتقاد کرده بود. او حتی پس از یک بازی تیم ملی بسکتبال در سالنی که دمای استاندارد برای بازی نداشت، گفته بود تمام سرمایه ورزش خرج فوتبالی می‌شود که ۳ پاس سالم نمی‌توانند در جام جهانی بدهند. شاید حالا منتقدان شاهین‌طبع هم بتوانند انتقاداتی شبیه خودش را به عملکرد او وارد کنند اما واقعیت این است که تنها دلیل ناکامی بسکتبال ایران در جام جهانی ۲۰۱۹ مربیگری شاهین‌طبع نیست. شاهین‌طبع را می‌توان به روش نقد خودش از مربیان خارجی با جملاتی شبیه اینکه ۳ پاس سالم نمی‌توانستند به هم بدهند نقد کرد، اما انتقادات به سبک شاهین‌طبع مسئله بسکتبال را حل نمی‌کند.
در مدرسه و دانشگاه خبری از بسکتبال نیست
ورزش‌ها هر کدام حکایت خود را دارند. بسکتبال ورزش مدرسه و دانشگاه است. بازیکنان از رقابت‌های مدرسه‌ها و دانشگاه‌ها به باشگاه‌ها می‌رسند. در بسکتبال ایران اما بساط بسکتبال در مدرسه‌ها و دانشگاه‌ها فراهم نیست. بچه‌ها اغلب یک سبد و توپ مناسب در مدرسه‌ها ندارند. بسیاری از مدرسه‌های خصوصی در ایران در ساختمانی بی‌شباهت به مدرسه و در خانه‌های قدیمی فعالیت می‌کنند که امکان بازی برای دانش‌آموزان مهیا نیست. رقابت‌های بین مدارس و بین دانشگاه‌ها رسم دائمی نیست و به جریانی بازیکن‌ساز برای بسکتبال تبدیل نمی‌شود و همین موضوع بسکتبال را با فقر نیروی انسانی مواجه کرده.
با ستاره‌هایی مثل حامد حدادی، صمد نیکخواه بهرامی و دیگران یک عمر نمی‌توان درخشید و جذب بازیکنان ایرانی از خانواده‌های مهاجر مثل مایک رستم‌پور یا آرون گرامی‌پور اگرچه فرصت عالی برای بسکتبال و از حقوق بدیهی یک ورزشکار ایرانی مقیم در هر کجای دنیاست، اما بازهم بسکتبال را از نیروی انسانی و نسل‌های پی در پی مستعد سیراب نمی‌کند. فاصله فیزیکی بسکتبال ایران با بسکتبال دنیا و آموزش علمی از سنین پایین که تفاوت‌های اساسی در یک ورزشکار حرفه‌ای ایجاد می‌کند، مسائلی نیستند که با تغییر یک مربی و کوچینگ در یک بازی حل شوند.
بسکتبال با موفقیت‌های سالیان اخیرش می‌توانست موج بزرگ‌تری از علاقمندی را در میان نسل‌های تازه بسازد اما واقعیت این است که جایگزین مناسبی برای ستاره‌های در آستانه بازنشستگی ندارد.
