جو بایدن، رئیس جمهوری آمریکا، روز دوشنبه از جهانیان به‌خاطر تصمیم دولت دونالد ترامپ به خارج شدن از توافق‌نامه تغییرات آب‌وهوایی پاریس معذرت‌خواهی کرد. او در سخنان خود در نشست تغییرات آب‌وهوایی که در گلاسگوی اسکاتلند برگزار می‌شود گفت که تصمیم ترامپ باعث شده است که آمریکا از هدف خود در زمینه تغییرات آب‌وهوایی عقب بماند.

آقای بایدن که در جلسه‌ «عمل و همبستگی» نشست گلاسگو سخنرانی می‌کرد، گفت: «شاید نباید معذرت‌خواهی کنم، اما می‌خواهم به این خاطر که آمریکا… یعنی دولت قبلی ما، از توافق پاریس خارج شد، معذرت‌خواهی کنم. این باعث شد کمی از کار خود عقب بمانیم.»

بایدن بلافاصله پس از آغاز به کار رسمی خود در مقام ریاست‌جمهوری آمریکا در ژانویه ۲۰۲۱ اعلام کرد که آمریکا با تغییر دادن تصمیم دولت قبلی، به توافق پاریس بازمی‌گردد. این توافق طی چند ماه مذاکره در سال ۲۰۱۵ در فرانسه نهایی، و در آوریل ۲۰۱۶ امضا شد. تقریبا همه کشورهای جهان (در مجموع ۱۹۵ کشور) آن توافق را امضا کردند و ۱۹۲ کشور سپس آن را تصویب کردند. پنج کشور توافق پاریس را امضا کرده‌اند اما تصویب نکرده‌اند که همه در منطقه خاورمیانه و شاخ آفریقا قرار دارند: ایران، عراق، لیبی، یمن، و اریتره. عراق هم البته قرار است به‌زودی کار تصویب را در مجلس جدید خود تمام کند.

بایدن در سخنان خود گفت که مردم آمریکا چهار تا پنج سال پیش مطمئن نبودند که تغییرات آب‌وهوایی حقیقت دارند یا نه. او افزود: «اما به قول آنچه مردم در بخش‌های جنوبی ایالت من می‌گویند: "پروردگار را دیدند." یعنی مردم دیده‌اند که در کشورمان چه می‌گذرد. تغییرات شگرفی در حال انجام است. مردم ما بالاخره آن فوریتی را که تمام شما می‌بینید، به چشم خود می‌بینند.»

بایدن در سخنان پیشین خود در ابتدای این نشست به رهبران جهان هشدار داد و در عین حال از آن‌ها خواست که دست به عمل فوری در زمینه تغییرات آب‌وهوایی بزنند. این در حالی است که برنامه‌های آب‌وهوایی خود دولت بایدن نیز با مشکلات سیاسی متعددی در آمریکا مواجه است.

بایدن تاکید کرد: «ما هنوز به‌اندازه کافی عمل نکرده‌ایم. زمان استراحت و دعوا بین خودمان نداریم. این چالشِ عمر همه ما است- تهدیدی برای موجودیت بشر، آن‌طور که می‌شناسیمش. و هر روز که تاخیر کنیم، هزینه بی‌عملی بیشتر می‌شود. باشد که در این لحظه و همین جا در گلاسگو به فراخوان تاریخ پاسخ دهیم.»

رئیس ‌جمهوری آمریکا گفت: «چشم تاریخ به ما دوخته است. فقط فرصت کوتاهی داریم تا آمال خود را تحقق بخشیم و به وظیفه پیش رو بپردازیم. این دهه‌ای تعیین‌کننده است که فرصت داریم خودمان را ثابت کنیم.»

آقای بایدن می‌کوشد کشورهای دیگر را ترغیب کند که دست به کاهش نشر گازهای زیان‌آور بزنند تا دمای کره زمین بیش از این بالا نرود. او در مورد هدف خود گفت: «ما اگر گرد هم بیاییم می‌توانیم به هدف محدود کردن گرمایش جهان به فقط ۱.۵درجه سانتی‌گراد دست پیدا کنیم. اگر مصممانه و با بلندپروازی به انجام وظیفه خود تعهد کنیم.»

بایدن تاکید کرد که نشست گلاسگو باید «آغاز دهه‌ای از بلندپروازی و ابتکار برای حفظ آینده مشترکمان باشد.»

آمریکا قرار است در جریان نشست گلاسگو برنامه‌های مشخصی در زمینه‌های متنوعی از کشاورزی تا نفت و گاز و جنگل‌زدایی اعلام کند که نشان از راهبردهای بلند‌مدت این کشور می‌دهد. در ضمن قرار است که آمریکا و اتحادیه اروپا به طور مشترک اعلام کنند که میزان نشر گاز متان را تا پایان دهه جاری حداقل ۳۰درصد کاهش می‌دهند.

بایدن در حرف‌هایش تاکید داشت که فرصت پرداختن به مسئله تغییرات آب‌وهوایی هم فرصتی اخلاقی است و هم فرصتی اقتصادی. او گفت: «من وقتی با مردم آمریکا راجع به تغییرات آب‌وهوایی صحبت می‌کنم می‌گویم که مسئله مربوط به ایجاد شغل است.»

در چشم‌انداز بایدن راه مناسب برخورد با تغییرات زیان‌بار آب‌وهوایی تدوین و اجرای سیاست‌هایی است که در ضمن باعث افزایش اشتغال و ایجاد کار و مقابله با رکود اقتصادی نیز بشود و از کارگران صنایعی همچون سوخت‌های فسیلی برای انتقال آن‌ها به صنایع فناوری‌های جدید حمایت شود. او تاکید کرد که این قضیه «امر فوری اخلاقی و اقتصادی» است و در «راستای منافع» تمام کشورها است.

در حال حاضر لایحه دولت بایدن که شامل بیش از ۵۰۰میلیارد دلار بودجه مربوط به مقابله با تغییرات آب‌وهوایی است در نبردی سخت در کنگره آمریکا قرار دارد. بایدن تاکید کرد که آمریکا از مسئولیت‌هایش عقب نمی‌کشد و گفت برنامه‌های او منجر به «سرمایه‌گذاری‌های تاریخی در انرژی پاک» می‌شود.

بایدن افزود: «طبق این برنامه‌ها، کارگران هزاران کیلومتر خطوط انتقالی شبکه برق‌رسانی پایدار، مدرن، و پاک خواهند ساخت. کارگران خودروسازی، نسل بعدی خودروهای برقی را می‌سازند، و برقکارهای شبکه سراسری، ۵۰۰ ایستگاه شارژ خودرو در سراسر کشور ما برپا می‌کنند. مهندسان سامانه‌های جدید جذب کربن را طراحی می‌کنند، و کارگران ساخت‌وساز آن‌ها را به واقعیت بدل می‌‌کنند.»

آقای بایدن صبح دوشنبه به گلاسگو رسیده است و قرار است امروز چند دیدار مهم داشته باشد، از جمله دیدار با جوکو ویدودو، همتای اندونزیایی‌اش، و دیداری در بعدازظهر با بوریس جانسون، نخست‌وزیر بریتانیا.

بایدن پیش از گلاسگو در نشست گروه ۲۰ در رم شرکت کرد. او چند روز است در حال سفر است و به گفته برخی ناظران، صبح دوشنبه به‌وضوح خسته به نظر می‌رسید.

از دیگر سخنران‌های مهم روز دوشنبه، امانوئل ماکرون، رئیس جمهوری فرانسه، بود که بزرگ‌ترین کشورهای آلاینده جهان را تشویق کرد که برای کاهش نشر کربن بکوشند. او گفت که تنها راهِ «معتبر» ساختن تلاش‌های جهان برای کند کردن روند تغییرات آب‌وهوایی این است که این کشورها در چند روز آینده تعهدهای مشخص خود را اعلام کنند.

آقای ماکرون گفت که «مردمان بومی نخستین قربانیان این ناآرامی آب‌وهوایی» هستند و کشورهای مناطقی همچون قاره آفریقا و حوزه‌‌های اقیانوس آرام و دریای کارائیب، به‌خصوص آسیب زیادی می‌بینند. او از کشورهای ثروتمند خواست که دست به «تحول عمیق» در شیوه‌های بازرگانی و سرمایه‌گذاری خود بزنند.

فرانسه به عنوان میزبان مذاکراتی که به توافق پاریس ۲۰۱۵ منجر شد برای خود نقش مهمی در این موضوع قایل است. آقای ماکرون اغلب خود را میراث‌دار تلاش‌های جهانی در زمینه مقابله با تغییرات آب‌وهوایی اعلام می‌کند، اما کشور خودش هنوز به وعده‌هایی که در آن توافق داد عمل نکرده است. همین باعث شده بود که برخی از تظاهرکنندگان در گلاسگو در روز دوشنبه مشخصا ماکرون را هدف بگیرند و خواهان اقدام بیشتر شوند.

برزیل نیز روز دوشنبه تعهدهای خود برای مقابله با نشر گازهای گلخانه‌ای را افزایش داد و گفت تا سال ۲۰۳۰ میزان نشر این گازها را نصف می‌کند (نسبت به سطح سال ۲۰۰۵). هدف قبلی این کشور کاهش ۴۳درصدی نشر کربن بود. اما منتقدان دولت راست‌گرای آن کشور می‌گویند که برازیلیا در آماری که در این زمینه اعلام کرده است دستکاری می‌کند. خوآکیم لیته، وزیر محیط‌زیست برزیل، در گلاسگو سخنرانی کرد. در سال‌های اخیر، افزایش جنگل‌زدایی و آتش‌سوزی‌ها در جنگل‌های بارانی آمازون و مرداب‌های پانتانال در برزیل باعث شده است که این کشور ۲۰۰میلیونی با انتقادهای بسیاری از سوی حامیان محیط‌زیست مواجه شود.

رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه، از معدود رهبران کشورهای گروه ۲۰ است که در کوپ ۲۶ حضور ندارد. او که در نشست گروه ۲۰ در رم شرکت کرده بود، به دلیل اختلاف بر سر ملاحظات امنیتی حاضر به حضور در اسکاتلند نشد.

اردوغان گفت که ترکیه وقتی تصمیم به طرد این جلسه گرفت که فهمید برگزارکنندگان برای برخی از کشورهای دیگر ملاحظات امنیتی وسیع‌تری در نظر گرفته است اما همان‌ها را برای آنکارا قبول نکرد‌ه‌اند. او گفت: «این مغایر با رسوم دیپلماتیک است.»

رئیس جمهوری ترکیه گفت که بوریس جانسون، نخست‌وزیر بریتانیا، مسئله را بررسی کرده است اما دولت اسکاتلند بوده که مشکل ایجاد کرده است.

اردوغان قرار بود در گلاسگو با بایدن دیدار کند، اما این دیدار مهم در روز یکشنبه در رم انجام شد.

مجلس ترکیه ماه گذشته توافق پاریس را تصویب کرد تا ترکیه آخرین کشور گروه ۲۰ باشد که چنین می‌کند.