۱۸ آبان سالروز درگذشت مترجم برجسته ایران مهدی سحابی است. مردی که ترجمه‌هایش او را به یکی از وزنه‌های ادبیات ایران تبدیل کرد. سحابی جدای از ترجمه درخشان «در جستجوی زمان ازدست‌رفته» و «خوشی‌ها و روزها» اثر مارسل پروست، آثار متعددی از بزرگان ادبیات جهان مانند سلین، اینیاتسیو سیلونه، دوبووار، سیماشکو، کالیونو، فوئنتس، فلوبر، کیارا، اولمن و بسیاری نام‌های معتبر دیگر را نیز ترجمه کرد و در اختیار فارسی‌زبانان قرار داد.
اما مهدی سحابی در کنار ترجمه به‌عنوان نقاش و مجسمه‌سازی شناخته شده نیز صاحب شهرت است. برگزاری نمایشگاه‌های متعدد آثارش در ایران، از او چهره‌ای برجسته در حوزه هنرهای تجسمی معرفی کرده است. موزه هنرهای معاصر ایران به مناسبت سالروز درگذشت مهدی سحابی نمایشگاهی ترکیبی از آثار تالیفی، ترجمه و هنری او به نمایش گذاشته است.
شکیبا پرورش از کیوریتورهای مهمان نمایشگاه می‌گوید: «مهدی سحابی آثار متعددی دارد و با توجه به اینکه دوره‌های کاری‌اش با هم در ارتباط بودند، جمع‌بندی آثار قابل نمایش او کار بسیار گسترده‌ای بود. ما ازیک‌طرف سعی می‌کردیم آثاری را انتخاب کنیم که ارتباط وجوه ادبی و بصری کارهای هنرمند مذکور را نشان دهد، از طرف دیگر می‌دانستیم که برخی از آثار آقای سحابی در گذر زمان تا اندازه‌ای تخریب شده و از بین رفته‌اند. گاهی بچه‌ها از میان نگاتیوهای سحابی عکس آثاری را پیدا می‌کردند که هم‌اکنون موجود نیست و پیدا نمی‌شوند؛ برخی دیگر از آثار پیدا می‌شدند اما ما به آن‌ها دسترسی نداشتیم و تعداد دیگری از آثار را هم به‌صورت امانت از مجموعه‌داران گرفتیم.»
به گفته برگزارکنندگان نمایشگاه، تلاش شده است تا از طریق چیدمانی که با الگوی رایج در موزه متفاوت است، روند کار سحابی در حوزه‌های مختلف به مخاطب شناسانده شود. به‌طور مثال بر سابقه روزنامه‌نگاری سحابی که به باور ایشان کمتر مورد توجه قرار گرفته در این نمایشگاه تاکید شده است.
آنچه گشت‌وگذار در میان آثار سحابی را جذاب می‌کند نصب «کیو‌آر کد»ها در سالن‌های مختلف نمایشگاه است که مخاطب می‌تواند از طریق آن‌ها با اطلاعات جامع‌تری پیرامون آثار آشنا شود. کسانی که با فعالیت هنری سحابی آشنایی دارند می‌دانند که مهم‌ترین و شناخته‌شده‌ترین بخش آثار او که بارها در گالری گلستان به نمایش درآمد نمایشگاه «ماشین‌های قراضه» است.
مجموعه‌ای که اولین بار سال ۶۹ در گالری گلستان نمایش داده شد و حالا مخاطبان سحابی می‌توانند بار دیگر به تماشای این مجموعه بنشینند. نکته مهم اضافه شدن چند اثر از این مجموعه در نمایشگاه است که پیش از این به نمایش درنیامده بود.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
از دیگر بخش‌های جذاب نمایشگاه، دست‌نویس‌های سحابی از ترجمه کتاب‌هایی است که اکثر علاقه‌مندان ادبیات به آن دل‌بستگی فراوان دارند. صورتک‌ها و آثار دست‌ساز سحابی نیز جلوه‌ای ویژه به این نمایشگاه داده‌اند. هم‌چنین عکس‌های سحابی از وقایع روزهای نخست انقلاب نشان از ذهن کنکاش‌گر و سابقه کاری وی به‌عنوان روزنامه‌نگار است که عکس‌ها را بدل به اسنادی مهم از تاریخ معاصر ایران کرده است.
مژده طباطبایی کیوریتور نمایشگاه و مدیر گالری مژده که نمایشگاه با همکاری مشترک همکاران او در گالری مژده برگزار شده است در خصوص وجه تمایز آثار سحابی می‌گوید: «در منابعی که خانواده سحابی در اختیار ما قرار دادند متوجه شدیم که آثار وی روند پژوهشی داشته است و او با برنامه‌ریزی خاصی مجموعه‌های مختلف آثارش را خلق و از آن‌ها مستندسازی کرده است، تا بتواند در مراحل بعدی دوباره به آن‌ها مراجعه کند. طبیعتا استفاده از این منابع برای ما بسیار ارزشمند بود. توانستیم مقدار زیادی از عکس‌های سحابی را بازسازی کنیم که بخشی از آن‌ها مجموعه آثار دیده نشده از دوران انقلاب است. در بخشی از عکس‌ها نیز پایه و ریشه نقاشی‌های سحابی در دوره‌های بعدی دیده می‌شود، از ماشین قراضه‌ها تا دیوارنوشته‌ها و… نمونه‌هایی در همین عکس‌ها دیده می‌شود. درنهایت به دلیل محدودیت فضا ناچار بودیم از مجموع آثار او تعداد محدودی کار انتخاب کنیم و در معرض دید مخاطبان قرار دهیم.»
آنچه برگزاری نمایشگاه سحابی در موزه هنرهای معاصر را دارای اهمیت می‌کند جایگاه این موزه به‌عنوان یکی از مراکز مهم هنرمندان جهان است. موزه هنرهای معاصر ایران در گنجینه خود بخش مهمی از آثار شناخته شده و ارزشمند هنر مدرن را در اختیار دارد.
«نقاش و مدلش»، «پنجره‌ای باز رو به خیابان»، مجموعه «زنی که می‌گرید» تنها بخشی از آثار پیکاسو در موزه هنرهای معاصر است. در کنار پیکاسو حضور تابلوهای باارزشی از جکسون پولاک، فرانسیس بیکن، جاکومتی، وارهول، خوان میرو، پیسارو، کلود مونه، گوگن، ماگریت و نام‌های بزرگ هنر جهان سبب شده است که مخزن موزه هنرهای معاصر ایران جایگاهی شاخص در میان موزه‌های هنری جهان داشته باشد.
موزه‌ای که چند سال گذشته به دلیل تعمیرات و بازسازی به مدت ۳۰ ماه تعطیل بود و در این مدت حاشیه‌های زیادی از جمله اعتراض به طولانی شدن روند بازسازی، شایعه واگذاری آن به برخی نهادها و در آخرین آن تغییر نشان موزه را از سر گذراند و درنهایت با به نمایش گذاشتن آثار اندی وارهول که در گنجینه موزه بود افتتاح شد. هرچند علاقمندان هنر معتقدند با وجود گنجینه کم‌نظیر موزه از آثار بزرگان هنر جهان، عدم نمایش مداوم این آثار نگرانی‌هایی را در خصوص صدمه دیدن و یا حتی فروش آن‌ها ایجاد می‌کند.
مدیران موزه در سال‌های اخیر برخی آثار گنجینه را به نمایش گذاشته‌اند، ولی ازآنجایی‌که موزه هنرهای معاصر یکی از غنی‌ترین مجموعه‌های آثار اروتیک جهان را در اختیار دارد و عدم امکان نمایش آن‌ها در جمهوری اسلامی، همواره اعتراض هنردوستان را در پی داشته است. سال ۹۷ مجید ملانوروزی، مدیرکل وقت دفتر هنرهای تجسمی در کنفرانسی خبری گفت:«آثار گنجینه موزه حدود میانگین ۵ میلیارد دلار قیمت‌گذاری شده است، اما ارزش بعضی آثار را تا ۱۰ میلیارد دلار هم تخمین زده‌اند».
علیرضا سمیع آذر نیز پیش‌تر گفته بود: «مجموعه آثار موزه به‌دلیل پوشش همه جنبش‌های هنری سده‌های ۱۹ و ۲۰ میلادی در جهان استثنایی هستند.»
برخی کارشناسان هنری جهان تنها یکی از تابلوهای موزه به نام «نقاشی دیواری روی زمینه قرمز» از جکسون پولاک را ۳۰۰ میلیون دلار ارزش‌گذاری کرده‌اند. موزه‌ای که ساختمان آن با طراحی بی‌نظیر کامران دیبا، معمار برجسته ایرانی یکی از عناصر زیبایی شهر تهران قلمداد می‌شود و ۲۲ مهرماه ۱۳۵۶ افتتاح شد. با دارا بودن چنین جایگاه معتبری در میان موزه‌های هنری جهان بی‌شک برگزاری نمایشگاه آثار مهدی سحابی نشان از اهمیت این چهره برجسته فرهنگی ایران در حوزه هنرهای تجسمی دارد.
هم‌چنین از دیگر نکات مهم این نمایشگاه باید به انتشار کتاب «مروری بر آثار مهدی سحابی» اشاره کرد. مجید سحابی برادر و بنیان‌گذار بنیاد مهدی سحابی، در این خصوص توضیح داد: «در جامعه ما مرسوم است که نمایشگاه‌ها جنبه اقتصادی داشته باشند، اما ما می‌خواستیم او را بشناسانیم. درنهایت، با مجموعه اقداماتی که کردیم و کمک همکاران گالری مژده، به‌خوبی اجرا شد.»
بازدید از موزه هنرهای معاصر به بهانه هر نمایشگاهی جذابیت‌های خودش را دارد. کما اینکه این موزه طی سال‌های فعالیتش همواره یکی از مهم‌ترین پاتوق‌های روشنفکری ایران بوده است، اما آنچه نمایشگاه آثار سحابی را اهمیتی دوچندان می‌بخشد، نام مهدی سحابی است که نه‌تنها میان علاقه‌مندان هنر که در میان اهالی ادبیات نیز فردی بسیار اثرگذار است.
